ARTYKUŁY

Z badań wynika, że aż 52% wszystkich przypadków zapalenia przyzębia, jest spowodowanych paleniem – teraz bądź w przeszłości. Czynnikiem, który może znacząco wspomóc zdrowie i regenerację przyzębia, jest witamina D. Może ona zmniejszyć ryzyko rozwoju zapalenia przyzębia aż o 39%. Jest jednak jeden warunek: aby udało się tak wydatnie wspomóc zdrowie przyzębia nadwyrężone paleniem, trzeba rzucić nałóg.

Z analizy danych zdrowotnych byłych palaczy i osób niepalących wynika, że zwiększenie ilości witaminy D w diecie znacząco zmniejsza ryzyko zapalenia przyzębia w obu grupach. Co istotne, byli palacze mogą liczyć nawet na bardziej korzystny wpływ witaminy D na zdrowie przyzębia niż osoby, które nie paliły. Witamina D potrafi bowiem obniżyć ryzyko zapalenia przyzębia u byłych palaczy o 15% skuteczniej niż w przypadku osób, które nigdy nie paliły.

Dlaczego tak się dzieje, nie zostało na razie wyjaśnione. Niemniej, wyraźna korzyść, jaką można zapewnić przyzębiu poprzez suplementację witaminy D, może silnie motywować do rzucenia szkodliwego nałogu. Jest to ważne, gdyż palenie jest jednym z najsilniej działających negatywnie na dziąsła i przyzębie czynników zewnętrznych. Więcej

Zespół koreańskich naukowców przebadał wpływ bromeliny (BR), składnika aktywnego ananasa jadalnego (łac. Ananas comosus) o złożonym działaniu biologicznym, na hamowanie rozwoju raka jamy ustnej. Oceniano proapoptotyczny i cytotoksyczny wpływ różnych dawek BR na komórki raka płaskonabłonkowego jamy ustnej linii SCC-25 i Ca9-22. Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej (oral squamous cell carcinoma; OSCC) jest najpowszechniejszym nowotworem jamy ustnej, chrakteryzującym się wysoką złośliwością i niską (<50%) przeżywalnością chorych.

Wyniki wcześniejszych badań nad bromeliną wskazywały m.in. na jej właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, kardioprotekcyjne i wspomagające trawienie.

Bromelina, apoptoza i komórki raka jamy ustnej

Bromelina zawarta w owocach ananasa wykazuje szerokie spektrum działania na ludzki organizm. Pod tą nazwą kryje się rodzina enzymów proteolitycznych, które wykazują m.in. działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i przeciwzakrzepowe. Uważa się, że leki działające przeciwzapalnie, proteolitycznie i hamująco na agregację płytek działają również hamująco na regulację wzrostu nowotworu i przerzutów. Według niektórych autorów, bromelina opóźnia wzrost komórek nowotworowych i hamuje tworzenie przerzutów. Pewne dowody sugerują, że bromelina działa jako modulator układu immunologicznego poprzez wzmacnianie upośledzonej cytotoksyczności monocytów w stosunku do komórek nowotworowych. Więcej

Jama ustna to obszar wyjątkowo zróżnicowany mikrobiologicznie. Dzięki badaniom z wykorzystaniem metod metagenomiki dowiedzieliśmy się, że bakteriom, które mieszkają w płytce nazębnej, bliżej jest do szczepów mikrobiomu gleby czy osadu czynnego niż do mikroflory zasiedlającej język.

 Metagenomika jest jedną z metod analizy materiału genetycznego, dzięki której można poznać skład genetyczny mikroorganizmów zasiedlających różne nisze ekologiczne. Dzięki niej można też odtwarzać drzewa rodowe badanych organizmów.

Liczne mikrobiomy jednej jamy ustnej

Wydawać by się mogło, że mikroflora jamy ustnej powinna być w każdym obszarze pierwszego odcinka przewodu pokarmowego taka sama (a przynajmniej bardzo podobna). Tymczasem jest inaczej – istnieje tutaj kilka różnych skupisk mikroflory zasiedlających optymalne dla siebie rejony. Ponadto istnieje zdumiewająca specyficzność bakterii w odniesieniu do konkretnego obszaru jamy ustnej.

Odkryto, że mikroflorze zasiedlającej naddziąsłową płytkę nazębną bliżej jest pod względem pokrewieństwa do mikroorganizmów żyjących w glebie niż do innych skupisk bakteryjnych zasiedlających sąsiednie obszary jamy ustnej, na przykład język. Z kolei bakterie, które zamieszkują język, spokrewnione są bliżej z drobnoustrojami jelitowymi niż z mikroorganizmami z innych rejonów jamy ustnej. Wychodzi więc na to, że w ludzkiej jamie ustnej zamieszkują „specjaliści” od płytki nazębnej, „specjaliści” od języka czy innych obszarów.

Co ciekawe, każdy z nas ma większy wpływ na kształtowanie składu mikroflory zasiedlającej język (a także jelita), niż na skład gatunkowy bakterii, które tworzą płytkę nazębną. Więcej

Stany zapalne w przyzębiu wiążą się ze zaktywowaniem komórek układu odpornościowego, w tym regulatorowych limfocytów T. Właśnie dowiedzieliśmy się, że zachowanie tych komórek stanowi klucz do zrozumienia, dlaczego podczas zapalenia przyzębia dochodzi do postępu tej choroby pomimo wzrostu liczby limfocytów T w okolicy objętej stanem zapalnym.

Regulatorowe limfocyty T zaangażowane są w ochronę tkanek przyzębia przed niszczeniem w procesie zapalnym. Mogą jednak zacząć zachowywać się w zupełnie nieoczekiwany dla nich sposób – zamiast chronić kości przyzębia przed zniszczeniem, zaczynają aktywnie działać na rzecz promowania toczącego się w przyzębiu stanu zapalnego. Komórki te tracą swoje zdolności supresyjne i w rezultacie – zamiast efektywnie pomagać – skutecznie szkodzą, doprowadzając do utraty masy kostnej w obszarze przyzębia objętym procesem zapalnym.

Odkrycia tego dokonali uczeni z Instytutu Forsytha w USA i Uniwersytetu w Chile. Jest ono niczym kolejny puzzel, który dołożony zostaje do niezwykle skomplikowanej układanki odnoszącej się do wciąż niezrozumiałej do końca roli układu immunologicznego w procesie utraty masy kostnej w zapaleniu przyzębia, ale również i w innych schorzeniach, jak na przykład w osteoporozie czy reumatoidalnym zapaleniu stawów. Więcej

Ukazały się wyniki pierwszego na świecie badania, które potwierdziło, że wdychanie aromatu kawy obniża poziom stresu u pacjentów gabinetów stomatologicznych. Dobroczynny wpływ aromatu kawy widoczny był niezależnie od tego, czy ktoś lubił ten zapach i niezależnie od tego, czy kawę pił regularnie.

 Eksperyment przeprowadzono na ochotnikach, którzy mieli być poddani badaniu jamy ustnej połączonym ze zgłębnikowaniem, a następnie skalingowi. Czyli mogło być nieprzyjemnie, mogło pobolewać i wskutek tego mógł wzrastać poziom stresu.

Uczestników badań rozdzielono do dwóch grup. Przydzieleni do pierwszej grupy mieli wdychać rzeczywisty aromat kawy, natomiast do drugiej – aromat fikcyjny. Wszyscy uczestnicy badania po wypełnieniu kwestionariusza osobowego (badano w nim m.in. odczuwanie strachu przed dentystą i preferencje dotyczące picia kawy), poddani byli pomiarom ciśnienia krwi i tętna. Pobrano również od nich próbki śliny, w których oznaczono poziom dwóch biomarkerów stresu: kortyzolu oraz a-amylazy. Potem uczestnicy badania trafiali na salę zabiegową. Tam, w odległości około 60 cm od głowy pacjenta, umieszczano dyfuzor. Załączano go na cały czas trwania przewidzianych zabiegów stomatologicznych, czyli na około godzinę. Najpierw przeprowadzano badanie połączone ze zgłębnikowaniem, a następnie skaling. Po każdym zabiegu zadaniem pacjentów było ocenić swoje odczucia; badacze pobierali także próbki śliny do oceny poziomu biomarkerów stresu.

Taki eksperyment był przeprowadzany zawsze po południu, między 13:00 a 16:00 – aby zmniejszyć wpływ dobowych wahań poziomu kortyzolu i a-amylazy na wyniki badań laboratoryjnych. Więcej

Osoby z pełnym uzębieniem mają lepszą pamięć niż osoby posiadające braki zębów – na pozór abstrakcyjne stwierdzenie okazuje się być faktem potwierdzonym naukowo. Co ciekawe, zależność ta nie omija osób, które braki w naturalnym uzębieniu próbują zastąpić protezą. Przekonajmy się z czego wynika powiązanie pomiędzy zębami a jakością pamięci.

Zęby a pamięć

Badania przeprowadzone przez badaczy z Institute of Clinical Dentistry w Tromso i naukowców z Umea University oraz Stockholm University w Szwecji doprowadziły do ciekawych wniosków. Wśród 273 przebadanych znajdowały się zarówno osoby posiadające komplet zębów, jak i osoby z różnym stopniem braków w uzębieniu. Okazało się, że ci pierwsi cechują się średnio o 4% lepszą pamięcią w porównaniu do badanych, którzy posiadają mniej niż 20 zębów własnych. Co ciekawe, odkryta zależność występuje niezależnie od wieku badanych. Jak racjonalnie ją wytłumaczyć? Więcej

Leczenie ortodontyczne obarczone jest stosunkowo małym ryzykiem powikłań; najczęściej obserwowane są łagodne zmiany ograniczone do jamy ustnej i jej okolic. Ryzyko można minimalizować m.in. przez prawidłowe postępowanie przed i w trakcie leczenia. Leczenie poprzedza wnikliwe badanie, wywiad lekarski i szczegółowy instruktaż użytkowania aparatu oraz zasad higieny jamy ustnej i aparatu. Nie wolno zapominać, że prawidłowy przebieg terapii i jej wyniki zależą od ścisłego przestrzegania zaleceń lekarskich, regularnych wizyt kontrolnych, a także – gdy to konieczne – wizyt dodatkowych (w przypadku uszkodzenia aparatu, podrażnień/zmian na błonie śluzowej jamy ustnej itp.).

O ryzyku ewentualnych powikłań każdy pacjent informowany jest przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego (pacjent powinien wyrazić na nie zgodę po zapoznaniu się z planem terapeutycznym).

Odwapnienia zębów i urazy błony śluzowej

Do miejscowych powikłań leczenia ortodontycznego należą odwapnienia i próchnica zębów. Komplikacje dotyczące tkanek zębów najczęściej są następstwem nieprawidłowej techniki szczotkowania zębów, niewystarczającej częstotliwości zabiegów higienicznych, stosowania diety próchnicotwórczej i/lub podatności osobniczej.

Elementy aparatów ortodontycznych mogą przyczyniać się do dyskomfortu, podrażnień i urazów błony śluzowej jamy ustnej; czasem dochodzi do owrzodzeń śluzówki warg i policzków. Ryzyko powikłań tego rodzaju redukowane jest przez dokładne zagięcie elementów drucianych aparatów oraz stosowanie specjalnych wosków ochronnych lub silikonu ortodontycznego do oklejania zamków, okolic pierścieni i innych części aparatu podrażniających tkanki.

Każdy przypadek zagłębiania elementów aparatu w tkanki miękkie powinien być niezwłocznie zgłaszany ortodoncie. Więcej

Przyprawy nie zawsze mają zastosowanie jedynie w kuchni. Jedna z popularnych – kurkuma – stała się modna wśród domowych sposób na wybielanie zębów. Nie wszyscy miłośnicy tej metody mają jednak świadomość skutków, do jakich może prowadzić zbyt częste jej stosowanie. Dlaczego trzeba uważać?

Czy kurkuma wybiela zęby?

Tak, choć rezultaty wybielania kurkumą zazwyczaj widoczne są dopiero po kilku szczotkowaniach. Niemniej jednak, osoby praktykujące ten sposób wybielania zębów przyznają, że pozwala on uzyskać efekty zbliżone do tych, które zapewniają wykonywane w gabinecie stomatologicznym okresowe zabiegi czyszczenia zębów. Wspomniana przyprawa wykazuje bowiem właściwości ścierne, dzięki czemu skutecznie usuwa zgromadzony na zębach osad. Ale to nie wszystko – szafran indyjski, bo tak brzmi jej inna nazwa, posiada jeszcze cały szereg właściwości pozytywnie wpływających na zdrowie jamy ustnej. Zaliczamy do nich działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, a także pomoc w usuwaniu płytki nazębnej i zapobieganie odkładaniu się osadu nazębnego. Jednak czy dobroczynne działanie kurkumy dla naszych zębów oznacza, że możemy stosować ją bez obaw? Więcej

Nurkowanie, wspinaczka wysokogórska, skok ze spadochronem, podróż samolotem –dlaczego potencjalnie przyjemna rozrywka może przerodzić się w nieprzyjemny ból zębów? Wszystko za sprawą zmiany ciśnienia, która nie tylko jest przyczyną dolegliwości bólowych uzębienia, ale nawet może prowadzić do jego uszkodzeń.

Barodontalogia – kto jest na nią narażony?

Barodontalogia to przenikliwy ból zębów, który może powstawać na skutek oddziaływania ciśnienia. Zjawisko to najczęściej spotykane jest w przypadku posiadania nieszczelnych plomb albo pęcherzyków powietrza pod plombą. Inną przyczyną bólu mogą być torbiele przy korzeniach zębów lub zwykła nadwrażliwość zębów, która ujawnia się w kontakcie z zimną wodą podczas nurkowania. W przypadku nadwrażliwości zębów warto pamiętać o wcześniejszym usunięciu kamienia nazębnego oraz zastosowaniu środków do higieny ustnej dedykowanych dla osób cierpiących na tę dolegliwość.

Barotrauma – co to jest?

Wspomnianego bólu absolutnie nie należy ignorować. Jest on bowiem ważnym sygnałem ostrzegawczym przed uszkodzeniem tkanek, do jakiego może dojść pod wpływem działania ciśnienia. Uszkodzenia takie określane są jako uraz ciśnieniowy lub tzw. barotrauma. Dotyczą nie tylko zębów, ale także uszu, zatok czy też płuc. Barotrauma podczas nurkowania często objawia się ukruszeniem bądź pęknięciem zęba, ale w przypadku, gdy dotyczy innych narządów, może nawet zagrażać naszemu zdrowiu lub życiu. Więcej

Zioła od wieków znane są ze swoich właściwości leczniczych. W stomatologii nie tylko okazują się sprzymierzeńcem w leczeniu i łagodzeniu różnych dolegliwości, ale wiele osób stosuje je w ramach pielęgnacji jamy ustnej. Poznajmy jakie zioła warto mieć w swojej apteczce na wypadek problemów z zębami lub dziąsłami.

Zioła dla zdrowia jamy ustnej

Działanie antyseptyczne, osłaniające, przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, ściągające – zioła w stomatologii sprawdzają się przy różnych problemach. Nie muszą one dotyczyć jedynie zębów, bowiem wiele ziół bywa pomocnych także w terapii chorób przyzębia oraz błon śluzowych jamy ustnej. Domowe płukanki ziołowe dla wielu pacjentów stanowią równie skuteczną i – co ważne – naturalną alternatywę dla leków syntetycznych. Sprawdźmy jakie zioła w stomatologii są najczęściej stosowane.

Zioła w stomatologii

W łagodzeniu dolegliwości ze strony jamy ustnej przydatne mogą okazać się takie zioła jak: Więcej