Rak jamy ustnej jest nowotworem (złośliwym lub nie) występującym w obrębie języka, błon śluzowych, dna jamy ustnej, policzka, dziąsła i podniebienia.

Postać złośliwa najczęściej występuje pod postacią raka płaskonabłonkowego i rozwija się aż 4 razy częściej u mężczyzn aniżeli u kobiet. Spośród wielu możliwych czynników przyczyniających się do rozwoju nowotworu można wyróżnić sześć wiążących się z prowadzonym trybem życia – człowiek swoimi nieprawidłowymi nawykami zwiększa ryzyko wystąpienia raka jamy ustnej.

• Nałogowe palenie tytoniu

Tytoń, niezależnie pod jaką występuje postacią (fajka, tabaka, papierosy, cygara czy cygaretki) jest największym sprzymierzeńcem nowotworów. Setki przeprowadzonych badań dowiodły, iż palacze zapadają na raka pięć razy częściej, niż osoby niepalące – warto podkreślić, że tą grupę ryzyka stanowią również bierni palacze.

• Alkohol 

Wiele osób zapewne nie przypuszcza, że picie alkoholu jest również jednym z czynników, które mają wpływ na rozwój nowotworu w obrębie jamy ustnej. Ciekawostką jest fakt, iż osoby, u których rozwinął się rak w ponad 50% cierpiały na marskość wątroby. Niemniej jednak częste i regularne spożywanie alkoholu przyczynia się do rozwoju tego niebezpiecznego schorzenia.

• Urazy śluzówki

Dosyć często przy zakładaniu protez zdarza się, że protetyk wykona je źle tudzież niestarannie. Uciskające protezy prowadzą do powstawania odleżyn, które nieleczone mogą sprzyjać rozwojowi raka. UWAGA! wielu badaczy uważa, że wykonywany ostatnimi laty, modny piercing również wpływa negatywnie tym samym „dając nowotworowi” podatny grunt do rozwoju.

• Nieodpowiednia higiena jamy ustnej

• Niewłaściwa dieta (brak witamin, mikro i makroelementów i pierwiastków)

• Kiła (przenoszenie np. poprzez seks oralny)

Wczesne wykrycie raka – profilaktyka, badania

Lekarze stomatolodzy wykrywają wszelkie nieprawidłowości w pierwszej kolejności – wszak internista czy kardiolog nie zagląda pacjentom do jamy ustnej. Ważna jest profilaktyka, czyli regularne wizyty w gabinecie dentystycznym. W razie stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości, stomatolog kieruje taką osobę do lekarza, a ten z kolei zaleca wykonanie szeregu badań, które jednocześnie potwierdzą lub wykluczą nowotwór. Do badań tych zaliczamy:

-USG
-rezonans magnetyczny
-tomografia komputerowa
-badanie histopatologiczne (pobranie wycinka)

Leczenie

Zasadniczo leczenie nowotworu jest tym skuteczniejsze im zostanie rozpoczęte odpowiednio wcześnie. W leczeniu raka jamy ustnej stosuje się chemioterapię, radioterapię (popularne naświetlania) i zabiegi chirurgiczne. Wszystkie te formy leczenia uzależnione są od rozmiaru nowotworu, jego lokalizacji, przerzutów oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Chociaż leczenie operacyjne jest metodą najbardziej skuteczną, to jednak bywają przypadki, kiedy przeprowadzenie zabiegu nie jest możliwe – złe rokowania, fatalny stan zdrowia czy przerzuty. O konieczności leczenia operacyjnego decyduje chirurg szczękowo-twarzowy, dentysta, onkolog, a także anestezjolog.