ARTYKUŁY

Jeszcze do niedawna wszystko wydawało się oczywiste. Jeżyny klasyfikowane były przez stomatologów jako owoce powodujące nieestetyczne przebawienie zębów, a na dodatek osłabiające szkliwo, ze względu na zawarty w nich kwas cytrynowy. Badania amerykańskich naukowców sprawiły jednak, że jeżyny zaczęły być zaliczane do pokarmów przyjaznych dla zębów. Dlaczego?

Jeżyny dla zdrowych zębów

Badania przeprowadzone kilka lat temu przez amerykańskich naukowców dowiodły pozytywny wpływ jeżyn na zdrowie naszej jamy ustnej. Otóż wynikło z nich, że ekstrakt ze wspomnianych owoców skutecznie zmniejsza aktywność metaboliczną między innymi takich bakterii jak Porphyromonas gingivalis oraz Nucleatum Fusobacterium. Są to dwa najgroźniejsze szczepy, odpowiadające za powstawanie chorób przyzębia oraz próchnicy.

Ograniczanie wzrostu patogenów to jednak nie jedyna zasługa ekstraktu z jeżyn. Eksperci stwierdzili również, że przy wysokim stężeniu przejawia on zdolność do zupełnego niszczenia chorobotwórczych bakterii obecnych na powierzchni zębów oraz na błonie śluzowej jamy ustnej. Więcej

Używanie e-papierosów nie jest ani nieszkodliwe, ani mniej szkodliwe dla przyzębia niż palenie tradycyjnych papierosów – potwierdziło to badanie przeprowadzone w USA. Okazało się, że wystarczy zaledwie 6 miesięcy korzystania z e-papierosów i papierosów tradycyjnych, aby stan zdrowia przyzębia znacznie się pogorszył. Wyniki dla obu badanych grup były podobne.

E- papierosy – w 6 miesięcy znacznie pogarszają zdrowie przyzębia

Różnice w stanie zdrowia przyzębia, jakie uzyskano we wspomnianym badaniu, porównując dane z początku eksperymentu z wynikami przeglądu jamy ustnej przeprowadzonego na zakończenie okresu obserwacji, jednoznacznie wskazały, że wzrost zachorowalności na ciężką chorobę przyzębia był znacznie wyższy u użytkowników e-papierosów i palaczy tradycyjnych wyrobów tytoniowych niż u osób niepalących.

E-papierosy a zdrowie jamy ustnej

Palenie tytoniu i używanie e-papierosów to dwa główne zagrożenia dla zdrowia przyzębia, ponieważ palenie zmienia mikrobiom jamy ustnej i odpowiedź immunologiczną gospodarza. Zakłócenie równowagi w mikrobiomie jamy ustnej może prowadzić do dysbiozy i wzrostu liczebności mikroorganizmów patogennych, m.in. odpowiedzialnych za choroby przyzębia. Tkanka jamy ustnej staje się wrażliwa i podatna na choroby, takie jak na przykład leukoplakia, kandydoza, zapalenia jamy ustnej. Więcej

Jak dbasz, tak masz – Japończycy potwierdzili, że istnieje ścisły związek pomiędzy zdrowiem jamy ustnej w okresie niemowlęcym, a zdrowiem jamy ustnej w wieku dorosłym. Oznacza to, że dbanie o dobry stan zdrowia jamy ustnej od momentu narodzin ma ogromne znaczenie dla zdrowia jamy ustnej w dalszych latach życia.

Uczestników badania – 27 osób w wieku około 35 lat – przebadano pod kątem próchnicy zębów, chorób przyzębia, obecności płytki nazębnej, okluzji i siły zgryzu. Dane te porównano z wynikami, które uzyskano podczas przeglądów, kiedy badani byli w wieku 4 i 13-15 lat. Okazało się, że obecność i intensywność próchnicy zębów, a także maksymalna siła zgryzu znacząco zależały od tego, jak kształtowały się te parametry, kiedy badana osoba była w wieku przedszkolnym lub nastoletnim. Zaobserwowano też, że jeśli ktoś miał prawidłową okluzję w wieku przedszkolnym, miał ją również prawidłową w wieku dorosłym – tak było u prawie 90% badanych.

Dieta i sposób karmienia – kluczowe dla zdrowia narządu żucia

Wyniki tego badania są pokłosiem inicjatywy rozpoczętej w 1984 roku w Okinawie – jednej z japońskich prefektur. Wdrożono tam wówczas długoterminowy Projekt Promocji Zdrowia Jamy Ustnej, który trwał przez 8 lat, a następnie co 9 lat przeprowadzano obserwacje uczestników. Projekt zakończono w 2000 roku. Japończycy postanowili poprzez to badanie sprawdzić, czy dieta może być główną przyczyną nie tylko chorób zębów, ale również niedostatecznego rozwoju narządu żucia, co obserwowano u coraz większej liczby młodych mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni. Więcej

Celem leczenia retencyjnego w ortodoncji jest utrwalenie efektów uzyskanych w trakcie leczenia aktywnego. Już podczas planowania terapii należy informować pacjentów, że długotrwała, a czasem permanentna terapia retencyjna, stanowi integralny element leczenia ortodontycznego – w wielu przypadkach to jedyna możliwość utrzymania osiągniętych wyników przez długi okres.  

Retencja w ortodoncji – problematyczna, ale niezbędna

Należy mieć na uwadze, że u wysokiego odsetka pacjentów istnieje skłonność do nawrotów wady – mimo właściwego rozpoznania, prawidłowo przeprowadzonych, kolejnych etapów leczenia aktywnego i stabilizacji jego rezultatów.

Okres retencyjny powinno się traktować jako integralną część całego leczenia ortodontycznego. Czas jego trwania zależy od różnych czynników, m.in. od typu nieprawidłowości, jej nasilenia i sposobu leczenia, a także od wieku pacjenta i czynników genetycznych. Generalnie uznaje się, że czas leczenia retencyjnego powinien trwać od roku do dwóch lat lub co najmniej tyle, ile połowa czasu poświęconego na leczenie aktywne.

Decyzja o zakończeniu retencji może zależeć również od stadium wzrostowego, w jakim znajduje się pacjent. W wielu przypadkach dopiero całkowite zakończenie wzrostu umożliwia uzasadnioną rezygnację z leczenia retencyjnego. Wydłużonego okresu retencji mogą wymagać pacjenci dorośli poddani leczeniu aparatem stałym, u których procesy apozycji przebiegają wolniej, a procesy resorpcji tkanki kostnej – szybciej. W niektórych przypadkach, przy towarzyszących periodontopatiach i zanikach podparcia kostnego, zaleca się stosowanie retencji permanentnej (z użyciem retainerów stałych). Więcej

Olej kokosowy od dawna znany jest między innymi z racji swojego pozytywnego wpływu na nerki i układ moczowy. Wiele osób twierdzi, że wspomaga on także odchudzanie, reguluje metabolizm i pomaga w zwalczaniu problemów skórnych. Czas spojrzeć na dobroczynne właściwości oleju kokosowego okiem stomatologa.

Olej kokosowy w walce z próchnicą

Już kilka lat temu irlandzcy naukowcy z Athlone Institute of Technology odkryli, że olej kokosowy niszczy bakterie odpowiadające za rozwój próchnicy. Jest jednak jeden warunek – musi być to olej nadtrawiony, czyli poddany działaniu enzymów trawiennych. Tylko taki olej kokosowy jest w stanie znacznie zahamować wzrost paciorkowców, takich jak Streptococcus mutant, które metabolizują cukry do kwasów organicznych, powodując powstawanie próchnicy. Olej kokosowy pod wpływem enzymów jest w stanie zwalczyć również drożdżaka zwanego bielnikiem białym, który wywołuje pleśniawki. Wspomniane właściwości oleju kokosowego sprawiają, że coraz częściej producenci preparatów do higieny jamy ustnej uwzględniają go składzie swoich produktów. Więcej

Wczesna utrata zębów mlecznych (związana najczęściej z próchnicą lub urazem) niesie ze sobą poważne konsekwencje dla narządu żucia – zarówno morfologiczne, jak i czynnościowe. Można im jednak zapobiegać za pomocą specjalnych protez ruchomych, których rola wybiega daleko poza funkcje czysto estetyczne. Protezy dziecięce umożliwiają m.in. odtworzenie prawidłowych powierzchni żucia i pobudzenie wyrostków zębodołowych do wzrostu, zachowują przestrzeń dla zębów stałych i nie dopuszczają do wydłużania zębów mlecznych (przeciwstawnych do luki).

Funkcje protez dziecięcych

Protezy dziecięce są szczególnie niezbędne w przypadku licznych braków w uzębieniu mlecznym. Protezy lecznicze pełnią funkcje „utrzymywaczy przestrzeni” oraz stanowią element profilaktyki obniżania płaszczyzny zgryzu. Wspomagają również prawidłowe żucie; dzięki naciskom na wyrostki zębodołowe zapobiegają opóźnianiu wyrzynania zębów stałych (zmienne siły nacisku w trakcie żucia wpływają na zmiany ukrwienia – bodziec do rozrostu tkanek podłoża).

W stomatologii dziecięcej szerokie zastosowanie mają uzupełnienia ruchome (protezy całkowite lub częściowe).

Leczenie protetyczne u dzieci związane jest z regularnymi kontrolami w gabinecie stomatologicznym – zwykle co 6-8 tygodni. Dziecięce protezy lecznicze, zgodne z zaleceniami, należy zmieniać co 2 lata lub częściej. Z reguły zaleca się nosić je całą dobę – zdejmować wyłącznie do celów higienicznych.

Prawidłowo zaprojektowana proteza dziecięca pełni rolę profilaktyczną, leczniczą i rehabilitacyjną; pomaga przywrócić równowagę sił w układzie stomatognatycznym i zapewnia małemu pacjentowi komfort psychiczny.

Budowa protez dziecięcych

Prawidłowo zaplanowane i wykonane protezy dziecięce nie hamują wzrostu łuków zębowych. Budowa protez dla dzieci różni się od protez stosowanych po zakończeniu okresu rozwojowego. W części bocznej płyta akrylowa powinna być odsunięta od stoku wyrostka zębodołowego (o 1 milimetr) w taki sposób, by nie hamować poprzecznego wzrostu łuków zębowych. W części przedniej nie ma stoków przedsionkowych; zęby akrylowe ustawione są na szczycie wyrostka zębodołowego (ew. lekko do przodu w przypadku skłonności do przodozgryzu). Więcej

Stomatolodzy mają dobrą wiadomość dla wszystkich miłośników sushi. Okazuje się bowiem, że przyprawa wasabi, która dodawana jest do tego tradycyjnego dania kuchni japońskiej, zapobiega rozwojowi próchnicy. To jednak nie wszystkie jej zalety. Zobaczmy dlaczego jeszcze warto wprowadzić do naszej diety dania z dodatkiem wasabi.

Zdrowotne właściwości zielonego chrzanu

Działanie przeciwkrzepliwe, przeciwnowotworowe, przeciwastmatyczne, przeciwbólowe, a nawet przeciwpróchnicze – nie ulega wątpliwości, że przyprawa wasabi czyni wiele dobrego dla naszego zdrowia. Nazywana bywa także chrzanem zielonym lub chrzanem japońskim, gdyż jej uprawy w większości znajdują się na terenie Japonii, ale także w Chinach i Tajwanie. Wasabi zaliczamy do tej samej grupy roślin co kapustę, kalafior czy brokuł. W porównaniu z tymi warzywami, uprawa zielonego chrzanu jest jednak znacznie bardziej czasochłonna i kosztowna, przez co należy on do najdroższych przypraw świata. Więcej

Do wypadnięcia plomby nieraz nie potrzeba wiele. Wystarczy jeden gryz czegoś twardego, aby nasz ubytek w zębie został pozbawiony wypełnienia. Co zrobić, gdy taka sytuacja spotka nas na zagranicznych wakacjach lub w czasie, kiedy nie ma szans na szybką wizytę u dentysty? Warto wówczas wiedzieć, że istnieje coś takiego jak tymczasowa plomba dentystyczna, którą można założyć samodzielnie.

Wypadnięcie plomby – dlaczego trzeba działać szybko?

Wypadnięcie plomby to sytuacja, która powinna skłonić nas do jak najszybszego wybrania się do stomatologa, celem założenia nowego wypełnienia. Dlaczego? Po pierwsze, narażenie miazgi zęba na kontakt z pożywieniem czy powietrzem często powoduje dolegliwości bólowe. Dokuczają one zwłaszcza podczas spożywania zimnych lub gorących napojów. Po drugie – każdy dzień zwlekania z wizytą u dentysty naraża otwartego zęba na kontakt z bakteriami, a te, przedostając się do organizmu mogą spowodować poważne konsekwencje zdrowotne. Ostatni powód związany jest z tym, że gdy dojdzie już do zainfekowania miazgi zęba, trzeba liczyć się z koniecznością podjęcia niemiłego i kosztownego leczenia kanałowego.

Różne sytuacje utrudniają jednak szybką wizytę u stomatologa. Zamiast czekać, warto zastosować rozwiązania tymczasowe, które dostępne są w każdej aptece. Mowa o domowej plombie dentystycznej, która stanowi pewnego rodzaju tymczasowy opatrunek dla zęba. Zawarty w niej tlenek cynku wykazuje działanie bakteriobójcze, a siarczan wapnia sprawia, że plomba pod wpływem śliny ulega stwardnieniu. Więcej

Okres dojrzewania u wielu nastolatków przebiega burzliwie. Okazuje się, że stres, jakiego doświadcza wówczas młodzież, negatywnie wpływa na zdrowie jamy ustnej, a nastolatkowie z zaburzeniami lękowymi czy fobią społeczną mniej troszczą się o higienę jamy ustnej niż rówieśnicy bez tego typu problemów.

Do takich wniosków doszli badacze z Finlandii i Norwegii, którzy postanowili sprawdzić, czy cierpienie psychiczne może wpływać na zachowania zdrowotne u młodzieży w okresie dojrzewania. Przeanalizowano problem pod kątem wielu czynników, m.in. wpływu stresu psychicznego, fobii społecznej, nawyków związanych ze szczotkowaniem zębów wśród nastolatków. Przyjrzano się zagadnieniu również pod kątem wielu parametrów, m.in. płci, wieku szkolnego, edukacji rodziców, struktury rodziny, palenia.

Dziewczęta bardziej dbają, ale też i bardziej się boją

Odkryto, że dziewczęta częściej niż chłopcy przestrzegali zalecenia dwukrotnego w ciągu dnia szczotkowania zębów. Ale też nastolatki częściej niż koledzy zgłaszały możliwe problemy z fobią społeczną i lękiem uogólnionym. Osoby, które zgłaszały problemy związane z fobią bądź lękiem, rzadziej szczotkowały zęby dwukrotnie w ciągu dnia w porównaniu do rówieśników, którzy nie informowali o wymienionych zaburzeniach w obszarze psychiki.

Ujawniono też inny związek: palący chłopcy myli zęby rzadziej niż osoby niepalące, a stan zdrowia nie był przez nich postrzegany jako istotny parametr. Może wynika to z faktu, że okres dojrzewania często wiąże się z negacją wielu wartości przez młodzież?… Więcej

Dzięki badaniu przeprowadzonemu przez naukowców z Barcelona Institute of Science and Technology w Hiszpanii po raz pierwszy uzyskaliśmy informację o tym, jak wygląda całkowity obraz mikrobiomu jamy ustnej u osób z zespołem Downa.

Okazuje się, że osoby dotknięte tym syndromem mają niskie pH śliny i mniej zróżnicowany mikrobiom jamy ustnej od innych ludzi. W mikroflorze jamy ustnej osób z Downa więcej było bakterii odpowiedzialnych za rozwój chorób przyzębia. Częściej również występowały patogenne gatunki z rodzaju Candida. Z kolei bioróżnorodność mikroorganizmów zasiedlających obszar jamy ustnej była niższa.

Zespół Downa – zdrowie jamy ustnej trzeba wziąć pod lupę

Badacze uważają, że zwiększona częstość występowania patogenów związanych z chorobami przyzębia wynika z faktu, iż u osób z zespołem Downa schorzenia te notuje się częściej niż u innych. Wynika to prawdopodobnie ze słabszego wydzielania śliny – co na pewno osłabia odpowiedź immunologiczną w jamie ustnej, a także ma związek z trudnościami w leczeniu stomatologicznym, jakie pojawiają się w przypadku pacjentów z zespołem Downa. Więcej