Ponad 10 milionów – jak wynika z badań University of Manchester w Anglii, tyle bakterii zamieszkuje przeciętną szczoteczkę do zębów. Wiele z tych drobnoustrojów może prowadzić do groźnych chorób. Choć dokładne mycie i regularna wymiana szczoteczki nie są w stanie uchronić nas przed wszystkimi bakteriami, warto wiedzieć jak dbać o szczoteczkę, aby było ich na niej jak najmniej.
Jamę ustną zasiedla 100-200 gatunków bakterii. Wielu osobom wydaje się, że jedynie one, wraz z płytką nazębną, mogą znajdować się na naszej szczoteczce do zębów. Tymczasem mikrobiolodzy nie mają dla nas dobrych wieści. Mgiełka, która powstaje po spuszczeniu wody w toalecie przy niezamkniętej desce jest w stanie przenieść bakterie jelitowe oraz kałowe nawet na odległość 1,5 metra. Wystarczy więc, że szczoteczka do zębów znajduje się na umywalce, aby bakterie takie jak E. coli czy Enterobacteriaceae osiadły na niej i stały się źródłem zagrożenia dla zdrowia osób z obniżoną odpornością. Trzeba mieć również na względzie, że baterie pochodzące z naszego układu pokarmowego są dla nas bezpieczne, ale jeśli dzielimy łazienkę z innymi osobami to ich flora bakteryjna jest dla nas obca i po przedostaniu się do naszego organizmu może wyrządzić szkody. Więcej
Nie ulega wątpliwości, że zdrowie naszych zębów w dużej mierze zależy od dokładności ich szczotkowania. Producenci zasypują nas w tym względzie coraz to nowszymi rozwiązaniami, a jednym z nich są szczoteczki soniczne. Na czym polega ich fenomen i czy warto pokusić się o zakup tego urządzenia?
Działanie szczoteczek sonicznych oparte jest na technologii fal dźwiękowych. Fale emitowane przez włosie skuteczniej rozbijają łańcuchy bakterii osadzone nawet w trudnodostępnych miejscach jamy ustnej. Nie każdą szczoteczkę elektryczną możemy jednak zaliczyć do grupy szczoteczek sonicznych. Jakie warunki musi ona zatem spełniać? Podstawowym wymaganiem jest praca z częstotliwością przynajmniej 260 Hz. Drugim warunkiem jest specyficzny sposób pracy włosia – tzw. ruch wymiatający. Przyjmuje się, że szczoteczka soniczna wykonuje od 20 do 96 tysięcy ruchów na minutę. Dla porównania – zwykła szczoteczka elektryczna wykonuje ich około 6-9 tys. na minutę. Jaką więc szczoteczkę wybrać? Więcej
Wiadomo, że pacjenci z zaburzeniami psychicznymi są narażeni na działanie większej liczby czynników, które mogą powodować choroby jamy ustnej. Korelacja to jest wyraźna – dlatego schorzenia jamy ustnej określane są jako choroby współistniejące przy zaburzeniach psychicznych. Związek ten jest na tyle silny, że kiedy te drugie znacznie łagodnieją, choroby jamy ustnej również mogą zanikać.
Większe ryzyko rozwoju chorób jamy ustnej przy zaburzeniach psychicznych wynika z kilku czynników. Głównie jest to skutek uboczny przyjmowanych leków, ale wpływ mają też: niedostateczna samoopieka bądź całkowity jej brak, trudności w dostępie do świadczeń zdrowotnych, negatywne nastawienie chorych do pracowników służby zdrowia a także brak współpracy pacjentów w zakresie leczenia stomatologicznego.
W chwili obecnej choroby psychiczne mnożą się jak grzyby pod deszczu, a to za sprawą panującej pandemii – alarmują psychiatrzy oraz psycholodzy. Efekty złej kondycji psychicznej mogą być długofalowe, nawet po ustaniu pandemii. A jej skala nasilenia porównywalna jest przez specjalistą np. z traumą po przeżyciu II wojny światowej.
Ryc. 1. Zdalne nauczanie utrudnia kontakt z rówieśnikami
Najczęstsze zaburzenia psychiczne, jakie notuje się w populacji ogólnej to depresja, zaburzenia lękowe, schizofrenia choroba afektywna dwubiegunowa i demencja – u osób z tymi schorzeniami najczęściej notuje się próchnicę zębów i choroby przyzębia. Więcej
Nie udało się dotychczas wynaleźć idealnego materiału, który cechowałby się wieloma zupełnie różnymi właściwościami – taki potrzebny byłby w stomatologii i w trudnych warunkach jamy ustnej. Ale możliwe, że dzięki wynalazkowi naukowców z Sichuan University w Chinach jesteśmy o krok bliżej w tym kierunku. Opracowali oni żel przeciwbakteryjny, który cechuje się nadzwyczajną miękkością, rozciągliwością i adhezyjnością, a jego lepkość kontrolowana jest przez zwykłą wodę.
Długa lista zalet nowego żelu przeciwbakteryjnego
Perły Epsteina i guzki Bochna to dwa rodzaje niegroźnych i niebolesnych, niewielkich zmian, jakie pojawiają się w jamie ustnej noworodków i niemowląt. Mylone bywają z pleśniawkami, z którymi wspólną mają tylko fokalizację w obszarze jamy ustnej. (Na zdjęciu tytułowym – afta na wardze górnej).
Zarówno perły Epsteina, jak i guzki Bohna to drobne torbiele należące do grupy łagodnych zmian w błonie śluzowej jamy ustnej. Nie bolą, nie przeszkadzają i nie powodują dyskomfortu. Mają charakter wrodzony i przejściowy. Nie wymagają leczenia i u dzieci znikają zazwyczaj w ciągu pierwszych tygodni po urodzeniu, choć zdarza się, że pozostają w jamie ustnej nieco dłużej – na kilka miesięcy. Później znikają samoistnie – bez śladu i blizn. W przeciwieństwie do nich, pleśniawki to efekt zakażenia grzybem drożdżakowatym Candida albicans – bolą, powodują dyskomfort, przeszkadzają i trzeba je leczyć.
Guzki Bohna to torbiele nabłonkowe, prawdziwe dotyczące gruczołów ślinowych wytwarzających śluz. Często zlokalizowane są na policzkowych lub językowych częściach wyrostków zębodołowych a rzadko na podniebieniu. Tworzą się najczęściej na policzkowej powierzchni górnego wału dziąsłowego. Czasem można je zaobserwować także na dolnym wale dziąsłowym – ale wówczas występują również na powierzchni wału górnego. Przypadki, że guzki Bohna występują tylko na dolnym wale dziąsłowym, są pojedyncze[1]. Więcej
Osobowość i płeć mają wpływ na leczenie ortodontyczne. Dotyczy to zarówno entuzjazmu, z jakim podchodzi się do prostowania wady zgryzu, przebiegu leczenia, jak i reakcji po zakończeniu terapii. Okazuje się, że z większym zapałem do wizji terapii i samego leczenia ortodontycznego podchodzą kobiety będące ekstrawertykami, a to, co mężczyzna powie po leczeniu, można przewidzieć jeszcze przed rozpoczęciem terapii.
Udowodnił to zespół naukowy z College of Dentistry King University w Arabii Saudyjskiej. Uczeni poddali badaniu grupę 50 kobiet i mężczyzn w wieku 18-48 lat z wadami zgryzu. Oceniano zgłaszany przez uczestników badania wpływ leczenia na zdrowie jamy ustnej – w tym odczuwane: dysfunkcję, dyskomfort i niefunkcjonalność – a także 5 głównych aspektów osobowości: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość, ugodowość i sumienność.
Do prostowania wady zgryzu wykorzystywany był niewidzialny aparat ortodontyczny Invisalign, o którym wiadomo, że jest dużo wygodniejszy i bardziej dyskretny od tradycyjnego aparatu ortodontycznego – dlatego wydawało się, że wizja terapii takim akcesorium powinna z założenia napawać optymizmem. Rzeczywistość pokazała, że trzeba mieć określone cechy osobowości, aby tak faktycznie było. Więcej
Halitoza (przykry zapach z ust) może dotyczyć nawet 50% całej populacji. Do przyczyn najczęściej wymienianych w piśmiennictwie należą problemy stomatologiczne (kamień nazębny, zapalenie dziąseł i przyzębia, próchnica), ale w ostatnich latach oraz większe znaczenie przypisuje się powstawaniu nalotu na języku. Halitoza występuje również w przebiegu chorób ogólnoustrojowych (w tym chorób otolaryngologicznych, schorzeń układu oddechowego i żołądkowo-jelitowego). Wiele patologii może wpływać na zmianę składu chemicznego śliny lub zmniejszać jej wydzielanie i przyczyniać się do wzrostu bakterii beztlenowych produkujących gazy o przykrym zapachu. W etiologii halitozy istotny jest także poziom higieny jamy ustnej.
Czescy naukowcy przeanalizowali przypadki halitozy w przebiegu COVID-19 – ich ustalenia wskazują, że zmiany nabłonka błony śluzowej grzbietu języka mogą być wywołane przez wirus SARS-CoV-2. Głównym „winowajcą” są receptory ACE2 obecne w komórkach nabłonka jamy ustnej, zwłaszcza w nabłonku języka (najwyższa ekspresja w części grzbietowej).
Udowodniono, że nalot na grzbiecie języka jest głównym źródłem lotnych związków siarkowych, które odpowiadają za wystąpienie halitozy (halithosis). Osad składa się głównie ze złuszczonych komórek nabłonka, komórek krwi i bakterii. Do jednej komórki nabłonka grzbietu języka może przyczepić się nawet 100 bakterii (w innych rejonach jamy ustnej tylko 25). Nieregularna budowa morfologiczna tej części języka (wraz z różnymi brodawkami, gruczołami i rowkami błony śluzowej) tworzy korzystne warunki do rozwoju drobnoustrojów, utrudnia ich wymywanie przez ślinę, a ułatwia (dzięki małemu stężeniu tlenu) wzrost bakterii beztlenowych. Więcej
Srebro – kojarzone głównie z biżuterią, okazuje się być również jednym z najskuteczniejszych naturalnych pierwiastków antybakteryjnych. Z tego powodu coraz częściej sięgamy po środki do codziennego mycia zębów z drobinkami srebra, a także decydujemy się na plomby ze srebrem czy implanty ze srebrem. Czy faktycznie warto?
Leczenie srebrem zdobywa coraz to większą popularność – również w stomatologii. Często mówi się o koloidalnym srebrze, czyli nano drobinkach srebra zawieszonych w wodzie destylowanej. Roztwór taki charakteryzuje się dobrą przyswajalnością, a jednocześnie brakiem zapachu i smaku. Szacuje się, że koloidalne roztwory srebra są w stanie zniszczyć nawet 99,9% grzybów oraz bakterii, które prowadzą do wtórnych zakażeń po leczeniu zębów. Z tego powodu wypełnienia z dodatkiem srebra uznawane są jako lepsze od tradycyjnych wypełnień. To jednak nie wszystkie zalety plomb ze srebrem. Praktyka pokazuje, że pierwiastek ten ma korzystny wpływ na łączenie wypełnień z naturalnymi tkankami zębów, zwiększając tym samym wytrzymałość plomb. Innym zastosowaniem jest lecznicze wypełnienie kanału preparatem zawierającym nano srebro. Więcej
Utrata zębów jest problem o charakterze globalnym i etiologii wieloczynnikowej; za najważniejsze przyczyny uważa się zapalenie przyzębia i próchnicę. To również powszechny stan w Chinach związany z częstym występowaniem chorób jamy ustnej. W polskich badaniach epidemiologicznych problem jest jeszcze poważniejszy: niemal 44% Polaków między 65. a 74. rokiem życia jest bezzębnych, a średnia liczba zachowanych zębów w tej grupie wiekowej wynosi… 6,6 zęba na osobę. W porównaniu do przeciętnego 70-letniego Szweda (20,7 zęba/os.) jest to wynik porażający.
Biorąc pod uwagę sugerowany wpływ zakażenia SARS‐CoV‐2 na zaostrzenie chorób jamy ustnej, zwłaszcza o etiologii autoimmunologicznej, przebiegających z upośledzeniem funkcji układu immunologicznego lub długotrwałą farmakoterapią, problem staje się palący. Zastanawiają również nowe doniesienia dziennika New York Times o kolejnych ozdrowieńcach zgłaszających wypadanie zębów. Dostępne dane są oczywiście bardzo ograniczone i niewystarczająco wiarygodne, by potwierdzić związek utraty zębów z tzw. długim ogonem COVID-19, ale na pewno skłaniają do refleksji.
Naukowcy z Tianjin Medical University postanowili rozstrzygnąć kwestię związku między utratą zębów a siłą uścisku dłoni. Siła uścisku dłoni jest stosunkowo dokładnym i łatwym do oszacowania miernikiem siły mięśni; stanowi jednocześnie istotny wskaźnik wydolności fizycznej i stanu odżywienia osób dorosłych. Zmniejszona siła uścisku dłoni wiąże się ze zwiększoną niesprawnością i śmiertelnością. Ponadto siła uścisku dłoni jest silnym predyktorem sarkopenii (czyli utraty masy mięśniowej) i ogólnego osłabienia u osób starszych. Więcej
Naukowcy z University of Connecticut School of Dental Medicine (UConn School of Dental Medicine) pozyskali grant z National Institutes of Dental and Craniofacial Research (NIDCR) w wysokości prawie 463 tys. dol. na opracowanie nowej metody oceny ilościowej bólu zęba za pomocą miniaturowego czujnika smartfona.
Nowa koncepcja ilościowego pomiaru bólu zęba
Stomatolodzy najczęściej określają poziom bólu na podstawie subiektywnych ocen pacjentów. Jest to metoda niedoskonała, zwłaszcza gdy pacjentami są dzieci, osoby niepełnosprawne lub obcokrajowcy, z którymi trudno porozumieć się ze względu na barierę językową. Dlatego amerykańscy naukowcy poszukiwali nowych metod pomiaru ilościowego bólu zęba. Okazało się, że na rynku dostępne są już urządzenia elektroniczne wykrywające aktywność współczulnego układu nerwowego (stopień odczuwania bólu zależny jest od aktywności układu współczulnego). Za ich pomocą można rejestrować przewodnictwo skórne, którego zmiany odzwierciedlają wpływ zmian poziomu bólu na pacjenta. Naukowcy testują możliwość wykorzystania takich pomiarów w diagnostyce stomatologicznej do oceny stopnia nasilenia bólu zęba. Jednak urządzenia obecnie dostępne w sprzedaży mają wielkość laptopa, dlatego konieczna jest ich miniaturyzacja. Więcej