O prawidłowym zgryzie mówimy wtedy, kiedy zęby szczęki i żuchwy stykają się ze sobą, a ściślej, kiedy każdy ząb styka się z dwoma zębami przeciwległej szczęki, a także, kiedy zęby górne nieznacznie wystają poza dolne, znajdujące się w żuchwie (wyjątkiem są górne trzonowe trójki, oraz dolne środkowe siekacze – one stykają się tylko i wyłącznie z jednym zębem).
Z kolei o wadzie zgryzu mówimy wtedy, kiedy ustawienie zębów jest inne od ogólnie przyjętego wzorca.
Wszelkie wady tudzież odstępstwa od normy można zauważyć po nierówno ustawionych zębach w łukach. Bardzo często krzywy zgryz mylony jest z krzywymi zębami – otóż jest to jakże mylna interpretacja, bowiem zęby są proste, aczkolwiek rosnąc krzywo dają złudny efekt.
1. Zgryz otwarty – brak kontaktu dolnych zębów z górnymi w płaszczyźnie pionowej
2. Zgryz głęboki – zęby górne zakrywają zęby dolne powyżej przyjętej normy
3. Tyłozgryz – cofnięcie żuchwy w stosunku do zębów szczęki
4. Przodozgryz – nadmiernie wysunięta żuchwa ku przodowi
5. Zgryz krzyżowy – odwrotne zachodzenie zębów
6. Stłoczenia – zęby położone na zewnątrz, lub do wewnątrz w stosunku do sąsiadujących z nimi zębów (brak miejsca w łukach)
7. Zęby odseparowane – zęby nie kontaktują się ze sobą (charakterystyczne „szpary” między zębami)
Wady zgryzu mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty, nie mniej jednak blisko 80% wszystkich wad zgryzu powstaje w przeciągu pierwszych kilku lat życia dziecka – są nabyte. Wyróżniamy wiele przyczyn kształtowania się i tym samym powstawania wad zgryzu, a są nimi m.in.:
• używanie nieprawidłowych smoczków (zbyt długotrwałe ich używanie)
• ssanie kciuka
• próchnica
• oddychanie przez usta
• niewłaściwy sposób karmienia dziecka (długotrwałe karmienie butelką)
Ze wszystkich wymienionych przyczyn najczęstszą z nich jest próchnica, która coraz częściej dotyczy nawet 3-letnich dzieci – bardzo często rodzice nie przywiązują zbyt wielkiej uwagi do pielęgnacji zębów swoich pociech. Jest to duży błąd, bowiem zbyt wczesna utrata zębów mlecznych prowadzi do zaburzeń pracy żuchwy i szczęki – ich wzrost ulega zahamowaniu, a wyrzynające się po kilku latach zęby stałe nie mają miejsca na wyrżnięcie i w konsekwencji rosną krzywo.
• ograniczenie pozostawiania smoczka w buzi dziecka – do pierwszego roku życia zalecane jest całkowite oduczenie dziecka korzystania z niego
• wczesne odstawienie butelki – podawajmy pokarmy łyżeczką, zaopatrzmy dziecko we własny mały i kolorowy kubeczek
• przed pierwszym rokiem życia włączajmy do diety dziecka produkty wymagające gryzienia
• regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym (przegląd, fluoryzacja, lakowanie czy leczenie zębów mlecznych)
Więcej o wadach zgryzu: Diagnostyka wad zgryzu