Szampan, noworoczny toast, piwo i szkliwo

Musujące bąbelki, które rozbijają się o podniebienie, delikatnie przy tym łaskocząc tkanki, to miłe doświadczenie. Ale toast noworoczny wznoszony szampanem, a wcześniej – sylwester z napojami gazowanymi, winem i piwem, to doświadczenie wagi superciężkiej dla mineralnej tkanki zębów. Bo każdy napój gazowany, do tego kwaśny, może doprowadzić do erozji szkliwa.

Jeśli napój dodatkowo zawiera cukier (a znakomita większość producentów napoi gazowanych na cukrze nie oszczędza), wówczas – niezależnie od tego, czy jest trunkiem mniej bądź bardziej wyskokowym, czy też jest zwykłą lemoniadą, w ostatecznym rozrachunku stanowi idealny napitek dla.. bakterii próchnicy. W rezultacie po wypiciu słodkiego napoju o potencjale erozyjnym szkliwo niszczone jest przez dwa rodzaje kwasów: kwasy zawarte w napoju i kwasy wytwarzane przez bakterie próchnicy.

Erozja szkliwa nie tylko od szampana, oranżady i piwa

Erozja szkliwa zębów uznawana jest za stosunkowo nowy czynnik ryzyka dla zdrowia zębów, który wprowadzony został przez nowoczesny styl życia. Jest to uszkodzenie zębów, do którego dochodzi bez udziału bakterii i związane jest z demineralizacją szkliwa. Utrata mineralnych składników szkliwa spowodowana jest częstym kontaktem powierzchni zęba z kwasami. Źródłem kwasów mogą być:

• kwaśne produkty spożywcze lub napoje (szczególnie gazowane);
• kwaśne zanieczyszczenia znajdujące się w miejscu pracy;
• kwas żołądkowy, który do jamy ustnej trafia podczas wymiotów lub w wyniku choroby refluksowej;
• woda mineralna gazowana.

Jak szampan, piwo i inne napoje gazowane powodują erozję szkliwa?

Picie napoju gazowanego zazwyczaj wiąże się z delektowaniem się miłym uczuciem musowania na podniebieniu i języku, które powstaje, kiedy bąbelki dwutlenku węgla nasycającego napój, rozbijają się o tkanki. W rezultacie trzymamy porcję szampana, piwa lub oranżady dość długo w ustach. Powoduje to, że czas kontaktu szkliwa z kwasami znajdującymi się napoju jest dużo dłuższy, niż w przypadku napojów niegazowanych. Dla szkliwa oznacza to katastrofę, gdyż ulega ono zmiękczeniu, a przez to – przyspieszonej demineralizacji.

Naukowo udowodniono, że czas kontaktu mineralnej tkanki zębów z kwaśnym środowiskiem ma większe znaczenie dla rozwoju erozji szkliwa niż ilość wypijanego napoju. Oznacza to, że większą szkodę wyrządzi się zębom, sącząc wolniutko przez cały wieczór jedną szklankę piwa bądź lampkę szampana (przy założeniu, że każdy łyk trunku trzyma się długo w jamie ustnej), niż pijąc taką samą ilość napoju, ale bez przetrzymywania go w ustach.

Szampan, piwo, oranżada – co szybciej wywoła erozję szkliwa?

Jak bardzo szkodliwy wpływ napój będzie miał na zęby, zależy od wielu czynników:

• właściwości napoju: całkowitego poziomu kwasowości, rodzaju kwasów, jakie znajdują się w napoju, ilości zawartego w nim cukru (i rodzaju tego cukru) oraz jonów tzw. stomatologicznych (fosfor, wapń, fluor), a także wspomniany już wcześniej czas przetrzymywania napoju w jamie ustnej;
• właściwości śliny: stopnia jej uwodnienia i właściwości buforujących oraz wydzielanej ilości.

Generalnie im niższe pH napoju, tym większy jego potencjał erozyjny, a kwasem szczególnie niebezpiecznym dla szkliwa zębów jest kwas cytrynowy.

Oto kilka zestawień, przygotowanych pod kątem potencjału erozyjnego napojów, które serwuje się często podczas biesiad – nie tylko w sylwestra i nie tylko na toast noworoczny.

Źródła:
[1]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2612950/
[2]https://www.umed.wroc.pl/sites/default/files/stomatologia/files/k-fita-streszczenie.pdf
[3]https://www.researchgate.net/publication/309301490_Harmful_Effect_of_Beer_on_Bovine_Enamel_Microhardness_-_In_Vitro_Study
[4]https://www.scielo.br/scielo.php?pid=S1983-46322020000100333&script=sci_arttext
[5]https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0300571209001614
[6]https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S027153170900147X
[7]https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/joor.12429