Wciąż brakuje skutecznych, dobrych testów przesiewowych w kierunku raka jamy ustnej, które można wykonywać podczas rutynowej wizyty kontrolnej u dentysty. Możliwe, że w gabinetach dentystycznych upowszechni się nowe narzędzie służące szybkiemu i nieinwazyjnemu wykrywaniu raka jamy ustnej: wizualizacja fluorescencyjna z wykorzystaniem analizy przetwarzania obrazu.
Badacze ze szkoły dentystycznej w Tokio przeprowadzili interesujące badanie, z którego wynika, że wizualizacja fluorescencyjna może być nieinwazyjnym, wygodnym i wykonywanym w czasie rzeczywistym testem przesiewowym w kierunku raka jamy ustnej. W wizualizacji fluorescencyjnej wykorzystuje się niebieskie światło o długości fali 400-460 nanometrów. Odróżnienie tkanek zdrowych od chorych jest łatwe. Zdrowe tkanki jarzą się w obrazie wyraźnym zielonym światłem, natomiast tkanki objęte chorobami i stanami zapalnymi mają obniżoną fluorescencyjność, przez co widoczne są w postaci ciemnobrązowych plam.
Naukowcy przeprowadzili eksperyment, w którym uczestniczyło 502 pacjentów. Przyglądnięto się w nim technice wizualizacji fluorescencyjnej tkanek jamy ustnej i dokonano oceny subiektywnej i obiektywnej. Podczas subiektywnej oceny wykrywania raka jamy ustnej uzyskano wyniki cechujące się wysoką czułością i niską specyficznością, natomiast ocena obiektywna, w której wykorzystano analizę przetwarzania obrazu, przyniosła wyniki charakteryzujące się wysokimi wartościami zarówno czułości, jak i swoistości.
Japończycy uważają, że upowszechnienie badania przesiewowego raka jamy ustnej z wykorzystaniem wizualizacji fluorescencyjnej mogłoby pomóc zmniejszyć śmiertelność z powodu tego bardzo agresywnego nowotworu. Profilaktyka stomatologiczna chorób nowotworowych jamy ustnej opiera się – między innymi – na systematycznych przeglądach stomatologicznych. W trakcie każdej wizyty kontrolnej można byłoby z łatwością przeprowadzić wspomniane badanie metodą wizualizacji fluorescencyjnej.
Na razie, zgodnie z zaleceniem Światowej Organizacji Zdrowia, badanie przesiewowe w kierunku raka jamy ustnej oparte jest obecnie głównie na ocenie wzrokowej i badaniu palpacyjnym. Taki test może wykonać każdy lekarz pierwszego kontaktu, nie tylko dentysta. Ponieważ jednak w jamie ustnej może rozwijać się wiele różnych patologicznych stanów, które są trudne do zróżnicowania nawet dla przeszkolonego stomatologa, upowszechnienie testu, który umożliwi szybką ocenę zmian, przyspieszyłoby rozpoznanie.