Bakterie mlekowe mogą chronić przed próchnicą pacjentów z rakiem

Bakterie mlekowe (pałeczki kwasu mlekowego) to licznie występujące w ludzkim organizmie gatunki i szczepy. Niektóre z nich mogą wydatnie służyć zdrowiu człowieka, w tym zabezpieczać przed próchnicą zęby pacjentów z rakiem głowy i szyi, którzy przeszli leczenie onkologiczne. Potwierdzili to badacze z University of Gothenburg.

Pacjenci poddani radioterapii mają zwiększone ryzyko próchnicy zębów. Przyczyną tego jest zmniejszony stopień wydzielania śliny, gdyż w wyniku naświetlań uszkodzone zostają gruczoły ślinowe. Mniej śliny w jamie ustnej oznacza dłuższy czas z niskim pH środowiska tego obszaru, a to z kolei sprzyja rozwojowi mikroorganizmów próchnicotwórczych i próchnicy. Z tego właśnie powodu pacjenci po radioterapii mogą być bardziej podatni na niszczenie zębów przez bakterie.

Bakterie mlekowe kontra próchnicotwórcze

Potwierdzono, że u osób po radioterapii, a szczególnie u tych, u których odnotowano bardzo słaby stopień wydzielania śliny, licznie występują zarówno bakterie należące do paciorkowców – w tym wróg numer jeden szkliwa, czyli Streptococcus mutans – a także liczne gatunki i szczepy Lactobacillus, czyli bakterie kwasu mlekowego.

Pałeczki mlekowe, podobnie jak S. mutans, są zdolne do wytwarzania kwasów, które obniżają pH środowiska. Z tego powodu mogą działać w próchnicotwórczo. I rzeczywiście – niewielka część bakterii z rodzaju Lactobacillus może działać szkodliwie na szkliwo, ale są i takie gatunki, i szczepy, które chronią przed próchnicą, gdyż działają silnie przeciwbakteryjnie. Mikroorganizmy te wytwarzają bowiem substancje nazywane bakteriocynami, które nie dopuszczają do rozwoju w jamie ustnej szczepów patogennych. Okazało się, że tak działa większość szczepów Lactobacillus, które wyizolowano ze śliny i z obszaru poddziąsłowego od zdrowych osób. Pałeczki te były w stanie zahamować również rozwój groźnych patogenów bakteryjnych atakujących przyzębie, takich jak na przykład Agregibacter actinomycetemcomitans. Porphyromonas gingivalis czy Prevotella intermedia. Odkryto również, że niektóre szczepy bakterii mlekowych mogą zmniejszać ilość drożdżaków z rodzaju Candida u osób starszych.

Profilaktyka z wykorzystaniem szczepów Lactobacillus jest prosta – wystarczy zjeść kawałek sera zawierającego odpowiednie szczepy bakterii probiotycznych, aby uzyskać ochronę szkliwa. Potwierdzono to badaniami naukowymi.

Źródło: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cre2.426