Spożycie żywności ultraprzetworzonej, a więc przetworzonej w maksymalnie wysokim stopniu, wiąże się silnie z występowaniem próchnicy wczesnej. Chore zęby pojawiają się już u niemowląt.
Badacze ze szkół dentystycznych w Brazylii wzięli pod lupę żywność ultraprzetworzoną, która coraz częściej trafia do menu również zupełnie małych dzieci. Przebadali 309 niemowląt w wieku 0-3 lat. Okazało się, że aż ponad 67% małych uczestników badania otrzymywało tego typu żywność 4 lub więcej razy dziennie. Efekty stosowania takiej diety widać było gołym okiem – u dzieci tych zdecydowanie częściej obserwowano występowanie próchnicy wczesnej w zębach w porównaniu do dzieci, które spożywały ultraprzetworzoną żywność do trzech razy dziennie.
Do żywności ultraprzetworzonej zalicza się produkty spożywcze i napoje, w których składzie znajdują się rozmaite dodatki – poprawiające walory smakowe, kolorystyczne i zapachowe produktu, ale również konserwanty, stabilizatory, emulgatory. Są w takiej żywności także składniki, których rolą jest wręcz imitowanie smaku, zapachu lub koloru produktu. To również żywność zazwyczaj silnie rozdrobniona, z dużą ilością cukru w recepturze – niewyczuwalnego dzięki wspomnianym wyżej dodatkom mającym wpływ na odczuwanie smaku. Do żywności ultraprzetworzonej zalicza się m.in. batony, fastfoody, napoje słodzone, przekąski słodkie lub słone, parówki.
Produkty takie bardzo smakują małym dzieciom z uwagi na silne rozdrobnienie składników i dodatek substancji poprawiających walory sensoryczne. Równolegle jednak do aktywowania receptorów we wrażliwych kubkach smakowych niemowląt, stymulowane są receptory wrażliwe na obecność cukrów, ale znajdujące się już na komórkach bakterii próchnicotwórczych, które zasiedlają jamę ustną dziecka.
Zęby mleczne są słabiej zmineralizowane niż zęby stałe. Z tego powodu mleczaki bardzo małych dzieci są wyjątkowo podatne na próchnicowe uszkodzenia szkliwa. Próchnica wczesna zazwyczaj w szybkim tempie potrafi zniszczyć delikatne zęby dziecka. Jej przebieg może być jeszcze szybszy, jeśli w diecie znajduje się wiele przetworzonych produktów oraz napojów słodzonych i gazowanych. Przetworzone produkty stałe zazwyczaj skutecznie i na długo przyklejają się do zębów, co powoduje, że bakterie próchnicy mają zapewniony dostęp do potrzebnych im cukrów. Napoje gazowane są natomiast najczęściej i kwaśne, i słodkie – pod wpływem gazu i niskiego pH dochodzi do rozmiękczenia szkliwa i jego szybszej demineralizacji, z kolei cukier wspomaga rozwój bakterii, które szybciej niszczą zęby osłabione ubytkiem minerałów.
Efekty spożywania ultraprzetworzonej żywności widoczne są błyskawicznie – krótko po wyrżnięciu się zębów.
Źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32847638/#affiliation-1