Nierzadko spotyka się próchnicę u bardzo małych dzieci. Jest to choroba, która ma wiele przyczyn i jest poważnym problemem społecznym i leczniczym w stomatologii dziecięcej.
Większość rodziców dzieci do drugiego roku życia nie zdaje sobie sprawy z istnienia ubytków próchnicowych u ich potomstwa lub też uważa , że nie ma potrzeby leczenia zębów mlecznych. Wczesne przekazanie baterii próchnicogennych jest przyczyną pojawienia się zmian chorobowych. w pierwszych latach życia dziecka. Istnieje możliwość zakażenia w wyniku wspólnego używania przedmiotów, takich jak sztućce, szczotka do zębów, a nawet zabawek, którymi bawią się dzieci. Próchnica zębów mlecznych charakteryzuje się ostrym i szybkim przebiegiem. Powstawaniu zmian sprzyja budowa sprzyja budowa morfologiczna oraz słaba mineralizacja szkliwa i zębiny w porównaniu z zębami stałymi. W krótkim czasie doprowadza do znacznej destrukcji tkanek twardych zębów a w dalszej kolejności do chorób miazgi i tkanek okołowierzchołkowych (OKW) i w konsekwencji do utraty uzębienia mlecznego.
Pociąga to za sobą kolejne następstwa, takie jak upośledzenie funkcji żucia i wysokości zwarcia, dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych, zaburzenia wymowy i wady zgryzu a także jest powodem niskiej samooceny, rzutującej na kontakty z rówieśnikami. Na rozwój schorzenia wpływa również brak świadomości rodziców na temat wagi profilaktyki i higieny jamy ustnej ich dzieci. Większość matek nie oczyszcza dziąseł niemowlaka, nawet jeśli nie posiada jeszcze pierwszych ząbków. W zapobieganiu próchnicy wczesnej bardzo istotne znaczenie mają szkodliwe nawyki żywieniowe. Przedłużone karmienie butelką , słodzenie pokarmów w butelce i zasypianie z nią dziecka wpływa na wzrost liczebności bakterii próchnicotwórczych. Pokarmy papkowate, które oblepiają zęby są trudne do usunięcia z jamy ustnej przez naturalne sposoby samooczyszczania, takie jak ślina i ruch języka. Próchnica wczesna często bywa nierozpoznana u niemowlęcia i uznana za osad nazębny lub niedorozwój szkliwa. Proces próchnicowy zwykle rozpoczyna się w okolicy przyszyjkowej siekaczy górnych , co może nastąpić po ich wyrżnięciu ( ok. 6 – 8 miesiąca życia), a potem obejmuje pozostałe zęby w miarę ich pojawiania się w jamie ustnej. Ma postać kredowobiałego odwapnienia, które szybko przybiera kolor jasnożółty , brązowy a nawet czarny i rozprzestrzenia się od okolicy przydziąsłowej do brzegu siecznego i powierzchni stycznych. Wykazano, że wysoka intensywność próchnicy w uzębieniu mlecznym jest czynnikiem predysponującym do wystąpienia próchnicy zębów stałych.
Stan jamy ustnej małego dziecka jest odzwierciedleniem postaw rodziców i nawyków higienicznych.