W ostatnich latach coraz częściej mamy do czynienia z występowaniem ubytków niepróchnicowego pochodzenia. Warto nadmienić, iż takowe powstają już u dzieci i nastolatków w przedziale wiekowym od 4 do 18 roku życia. 

Ubytki nieproóchnicowe

Przyczynami takiego stanu rzeczy są najczęściej czynniki natury chemicznej i/lub fizycznej w wyniku, których w obrębie jamy ustnej (zębów) powstają erozje i/lub abrazje. Abrazja to nic innego jak negatywny skutek ścierania zębów pod wpływem zachodzących czynników fizycznych, czyli nieprawidłowe szczotkowanie zębów, a także używanie nieprawidłowych, mających destrukcyjny wpływ na tkanki zębów preparatów służących „utrzymaniu prawidłowej higieny w obrębie jamy ustnej”. Kolejnymi niepróchnicowymi ubytkami są te zlokalizowane w okolicy przyszyjkowej, które powstają na skutek połączenia cementu ze szkliwem, czynniki egzogenne, czyli nieprawidłowe odżywianie (kwaśne pokarmy, napoje typu coca-cola, niskie pH śliny), częste i długotrwałe leczenie (np. antybiotykoterapia), styl życia, oraz czynniki egzogenne, jak chociażby choroba refluksowa (żołądkowo-przełykowa np. popularna zgaga), czy też wymioty.

Podsumowując, do grupy ubytków niepróchnicowego pochodzenia zaliczamy:

• ścieranie (artycja)
• erozje
• abrazje
• hipoplazję (wada rozwojowa szkliwa)

Ścieranie zębów jest procesem naturalnym, występującym u każdego człowieka, niemniej jednak występuje w mniejszym lub większym nasileniu – największa ścieralność zębów dotyczy osób borykających się z tak zwanym bruksizmem, jednak trzeba zaznaczyć, że zęby ulegają naturalnemu ścieraniu, czemu sprzyja żucie. Człowiek żując naraża na ścieranie przede wszystkim powierzchnie zębów bocznych, jak również brzegi sieczne zębów przednich.

Z kolei ubytki niepróchnicowego pochodzenia erozyjne zlokalizowane są najczęściej na powierzchniach zębów przednich zarówno szczęki jak i żuchwy (z naciskiem na szczękę). Widoczne są one, jako płaskie ubytki szkliwa zębów, których powierzchnia jest gładka i lśniąca.

Abrazje występują przede wszystkim w zębach przedtrzonowych dolnych i co ciekawe, występują częściej u kobiet aniżeli u mężczyzn. Każdy człowiek ma realne szanse wpłynąć na rozwój ubytków niepróchnicowego pochodzenia poprzez ograniczenie częstego picia płynów zawierających niskie pH, rozsądne szczotkowanie zębów 2-3 razy dziennie z użyciem odpowiedniej szczoteczki, która nie może być zbyt twarda, ograniczenie spożywania kwaśnych owoców jak również picia soków cytrusowych (cytryny, grapefruity, pomarańcze), gdyż one inicjują procesy demineralizacyjne twardych tkanek zębów.

Celem wyeliminowania i ewentualnego zdiagnozowania tego typu ubytków są przede wszystkim działania profilaktyczne, regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym oraz zdrowy tryb życia.