Proteza stomatologiczna jest to ciało obce, które uzupełnia utracone tkanki (zęby) w jamie ustnej.

Protezy szkieletowe

Proteza ma na celu odtworzenie zniszczonych i/lub utraconych zębów – przy braku uzębienia występują problemy z przeżuwaniem pokarmów jak również problemy z mową, co z kolei może prowadzić do innych zaburzeń i schorzeń (m.in. wrzody żołądka).

Braki zębowe należy uzupełniać na bieżąco np. poprzez stosowanie implantów. Jeżeli jednak braki w uzębieniu są znaczne konieczne jest zastosowanie uzupełnień protetycznych.

Wyróżniamy:

• protezy stałe, czyli wkłady, korony i mosty
• protezy ruchome, czyli nakładkowe i szkieletowe, osiadające częściowe i całkowite

Najpopularniejszym uzupełnieniem protetycznym są protezy szkieletowe, których nazwa wzięła się od ich głównego elementu konstrukcyjnego, jakim jest metal powleczony tworzywem do złudzenia przypominającym dziąsło (kolor). Wykonywane są z wosku odlewniczego za pomocą, którego modeluje się konstrukcję protezy, co pozwala uzyskać dokładny i precyzyjny wycisk.

Ów szkielet wykonany jest najczęściej z różnorodnych stopów w skład, których wchodzą m.in. chrom, kobalt, molibden, złoto, platyna lub tytan. Konstrukcja zaopatrzona jest swego rodzaju wypustkami, które przylegają tudzież opierają się na powierzchniach żujących zębów. Protezy te utrzymywane są za pomocą sprężystych klamer, które uniemożliwiają jakiekolwiek jej ruchy np. podczas jedzenia.

Funkcje protezy szkieletowej:

• przywrócenie funkcji żucia i poprawnej wymowy
• profilaktyka układu stomatognatycznego przed zniszczeniem
• możliwość szynowania znajdujących się w jamie ustnej zębów
• korzystne rozłożenie sił zgryzowych na podłożu

Stosowanie szynoprotez

Szynoprotezy są protezami szkieletowymi stosowanymi w przypadku pacjentów borykających się z parodontozą. Szynoprotezy mają za zadanie ustabilizować rozchwiane zęby, a tym samym powodują, że wypadnięcie zębów może zostać opóźnione w czasie lub całkowicie zażegnane. Ten typ protez posiada o wiele bardziej rozbudowane klamry mające na celu skuteczne przytrzymywanie zębów.

Zalety protez szkieletowych

• (zazwyczaj) nie osiadają dzięki przenoszeniu siły żucia na pozostałe zęby
• cienkie a tym samym wygodne
• dobrze trzymają się na zębach
• zajmują stosunkowo niewielką powierzchnię
• trwałość (m.in. większa aniżeli w przypadku protez akrylowych)
• nie wymagają szlifowania zębów

Wady protez szkieletowych

• dosyć wysoka cena
• pomimo, iż są wygodne, to jednak pacjent odczuwa większy komfort w przypadku noszenia mostu
• estetyka (częsta widoczność obecnych klamer)

Higiena i prawidłowe użytkowanie protezy

Protezy tak jak i prawdziwe zęby wymagają regularnego szczotkowania – można do tego celu używać tradycyjnej szczoteczki, jak również takiej np. do mycia rąk. Należy mieć na uwadze, iż podczas spożywania pokarmów w protezie zostają stosunkowo duże ilości resztek pokarmowych, które trzeba regularnie usuwać. Uwaga! Protez nie należy myć pastą do zębów, gdyż ta może doprowadzić do ich zmatowienia. Z kolei jamę ustną należy płukać odpowiednimi płynami (np. Elmex, Listerine), które wyeliminują gromadzące się w jamie ustnej (język) bakterie mogące powodować nieprzyjemny zapach wydobywający się z ust. Ponadto warto stosować specjalne środki służące do czyszczenia protez (dostępne w aptekach i gabinetach stomatologicznych/protetycznych).

Należy pamiętać, że jakakolwiek proteza jest ciałem obcym, dlatego też, aby sprawnie funkcjonowała trzeba wiedzieć o kilku ważnych rzeczach jak m.in. regularne ćwiczenie języka i policzków, bowiem ćwiczenia te uniemożliwią np. jej osunięcie, starać się gryźć zębami trzonowymi – nie przednimi, ponieważ powoduje to przemieszczenie się protezy (zalecenie to tyczy się głównie pokarmów twardych i średnio twardych). W razie problemów z przemieszczaniem się protezy można zastosować odpowiedni klej, który uniemożliwi jej jakiekolwiek ruchy. Kleje te dostępne są w aptekach bez recepty.