Stomatologia estetyczna – wkłady koronowo-korzeniowe

Wkłady koronowo-korzeniowe to małe uzupełnienia protetyczne, które umieszczane są na stałe w jamie ustnej pacjenta w celu wzmocnienia struktury korzenia oraz odbudowania struktur korony zęba. Wkłady koronowo-korzeniowe umożliwiają także wykorzystanie zębów poddanych leczeniu endodontycznego jako filarów, na których opierają się konstrukcje protetyczne. Nie każdy ząb leczony kanałowo nadaje się do wykonania wkładu koronowo-korzeniowego; zęby rozchwiane, złamane lub z występującymi zmianami okołowierzchołkowymi uniemożliwiają wykonanie uzupełnień tego rodzaju.

Materiałami stosowanymi do wykonania wkładów są ze stopy metali takie jak stopy chromoniklowe, stopy złota i tytanu oraz tlenek cyrkonu, który zapewnia bardziej estetyczny kolor  (biały lub kremowy) oraz jest biokompatybilny, włókno szklane i materiały złożone – kompozyty, które zapewniają niezmienność barwy oraz są bardziej sprężyste niż inne materiały. istnieją także wkłady koronowo-korzeniowe wykonane z włókna węglowego, jednak nie są one powszechnie stosowane ze względu na ciemny kolor, natomiast posiadają bardzo dużą wytrzymałość oraz sprężystość.

Rodzaje wkładów koronowo-korzeniowych

W leczeniu protetycznym stosowane są wkłady standardowe i indywidualne. Wkłady standardowe są produkowane fabrycznie w określonych rozmiarach i kształtach, mogą być gwintowane (do wkręcania) lub gładkie, natomiast wkłady indywidualne wykonywane są dla konkretnego pacjenta. Najnowocześniejsze wkłady z włókna szklanego, stosowane we współczesnej stomatologii, gwarantują stabilność oraz trwałość odbudowy zęba np. po leczeniu endodontycznym, lub w przypadku złamania korony.

Zalety wkładów standardowych:
•    możliwość zastosowania w trakcie jednej wizyty
•    szybsze odbudowanie filaru protetycznego

Wady:
•    mniejsza wytrzymałość  mechaniczna
•    ograniczony wybór kształtów i rozmiarów

Wskazania:
•    natychmiastowe odbudowanie korony złamanego zęba
•    konstrukcje tymczasowe wymagające obecności wkładu
•    odbudowa zębów o niepewnym wyniku leczenia, co do których zachodzi możliwość usunięcia w niedalekiej przyszłości – mniejsze ryzyko straty finansowej

Wkłady indywidualne są modelowane zgodnie z kształtem korzenia i pozostałości korony pacjenta. Pozwala to na lepsze dopasowanie rodzaju wkładu do planowanego uzupełnienia protetycznego, które będzie na nim oparte.

Zalety wkładów indywidualnych:
•    możliwość uzyskania kształtu dopasowanego do konstrukcji
•    zwiększenie wytrzymałości mechanicznej
•    większa trwałość

Wady:
•    większe koszty

We wkładach indywidualnych wyróżnia się część korzeniową i koronową, które współdziałają ze sobą, co prowadzi do wzmocnienia struktur zęba, co jest konieczne dla właściwego przenoszenia sił żucia poprzez ozębną na kość.

Badania przed zabiegiem

Przed wykonaniem wkładu konieczne jest wykonanie przeglądu stomatologicznego, wykluczenie chorób przyzębia oraz próchnicy. Aby dokładnie ocenić stan jamy ustnej pacjenta wskazane jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, które pozwala na poznanie stanu okolicy okołowierzchołkowej, kości oraz samego korzenia. Badania pozwalają ocenić ryzyko niepowodzenia oparcia konstrukcji na filarze w postaci wkładu. Wykonywanie prześwietleń rentgenowskich jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży.

Preparacja  zęba i osadzanie wkładu

Opracowanie zęba pod wkład koronowo-korzeniowy jest bezbolesne, ponieważ nie posiada on już miazgi. Najpierw wykonywane jest poszerzenie światła kanału korzeniowego poprzez użycie wierteł. Po opracowaniu kanałów przystępuje się do odpowiedniego oszlifowania pozostałości tkanek korony zęba. Jeżeli w zębie am być umieszczony wkład indywidualny, to pobierany jest wycisk kanałów korzenia wraz z otaczającymi go tkankami i łukiem zębowym, oraz wycisk przeciwstawnego łuku – wykonanie wycisku jest charakterystyczne dla metody pośredniej, istnieje także metoda bezpośrednia, w której nie pobiera się wycisku. Wycisk przesyłany jest do laboratorium technicznego, gdzie modelowany jest wkład. Po otrzymaniu wkładu lekarz stomatolog zakłada go do kanałów korzeniowych zęba. W metodzie bezpośredniej wkład indywidualny modelowany jest od razu w jamie ustnej pacjenta. Przy zastosowaniu wkładów standardowych procedura opracowania zęba przeprowadzana jest w ten sam sposób. Po zamontowaniu wkładu koronowo-korzeniowego można na nim umieścić koronę protetyczną tymczasową. Założenie korony protetycznej ma na celu przywrócenie funkcji fizjologicznych zęba oraz jego właściwe funkcjonowanie w łuku zębowym.
Wykonanie wkładu koronowo-korzeniowego to koszt w granicach 300 – 1200 złotych, w zależności od materiału, z jakiego został wytworzony. Cena wkładu jest zwykle zależna także od ilości kanałów w zębie, wykonanie wkładu dla zębów jednokorzeniowych, tj. siekaczy i kłów jest zwykle mniej kosztowne.

Bibliografia:
1.    Textbook of operative dentistry, Satish Chandra, Shaleen Chandra, Girish Chandra, Jaypee Brothers Publishers, 2007
2.    Clinical Dentistry, I. G. Chestnutt, John Gibson, wyd.3, Elsevier Health Sciences, 2007
3.    Ästhetische Zahnheilkunde und keramische Restauration, Bernard Touati, Paul Miara, Dan Nathanson, Elsevier,Urban&FischerVerlag, 2001