Licówki wykonywane są głównie dla poprawy estetyki zębów, z punktu widzenia protetyki są one częściowymi koronami wargowymi. Licówki zwykle wykonywane są z porcelany. Istnieją także licówki wykonywane z tworzyw sztucznych, jednak nie zapewniają tak dobrego efektu kosmetycznego.
Materiałami używanymi obecnie do wykonywania licówek są porcelana, cyrkon, akryl, kompozyty. Ceramiczne licówki są praktycznie niemożliwe do odróżnienia od zębów naturalnych, oprócz doskonałej estetyki posiadają najgładsze powierzchnie ze wszystkich używanych w protetyce materiałów, co utrudnia przyleganie bakterii i wytwarzanie przez nie płytki nazębnej. Cyrkon jest uważany za najbardziej biozgodny materiał protetyczny używany w stomatologii.
Wskazania do wykonania licówek:
• korekta kształtu zębów
• występowanie trudnych do usunięcia przebarwień, np. po leczeniu tetracyklinami, leczeniu kanałowym lub po fluorozach
• złamania brzegu siecznego w wyniku urazu
• złamania zębów stałych w młodym wieku
• zamknięcie stem (przerw między zębami), zwłaszcza diastemy
• niedorozwój zębów (dysplazja)
• rozległe uszkodzenie szkliwa przez nadżerki / urazy mechaniczne
• obecność obszernych wypełnień przyszyjkowych
Przeciwwskazania do wykonywania licówek:
• parafunkcje układu żucia, np. zgrzytanie zębami, nawykowe zaciskanie zębów
• niektóre zaburzenia zwarciowe
• zbyt rozległe wypełnienia
• skłonność do próchnicy lub obecność aktywnej próchnicy
• zbyt krótkie zęby
• niewystarczająca higiena jamy ustnej
Diagnostyka i plan zabiegu
Przed przystąpieniem do wykonania licówek konieczne jest wykonanie przeglądu stomatologicznego, oraz wykonanie zdjęć rentgenowskich, które wykluczą obecność próchnicy. Wskazane jest leczenie próchnicy oraz usunięcie kamienia nazębnego, jeżeli występują. Korzystne jest wykonanie fotografii przed przystąpieniem do leczenia, oraz po jego zakończeniu, co pozwala na uniknięcie ewentualnych nieporozumień, ponadto pozwala na obiektywną ocenę efektu leczenia.
Preparacja zęba pod licówkę oraz jej cementowanie
Opracowywanie zęba pod licówkę wymaga znieczulenia pacjenta oraz wykonania retrakcji dziąseł – najlepiej metodą chemomechaniczną. Kolejnym krokiem jest zebranie tkanek z powierzchni wargowej korony zęba – zwykle szlifowanie przebiega wyłącznie w obrębie szkliwa. Powierzchnię licową zęba opracowuje się z uwzględnieniem materiału, z jakiego będzie wykonana licówka, pod licówki ceramiczne zdejmowana jest warstwa tkanek o grubości 0,5 mm, w okolicy szyjki zęba szlifuje się ząb na mniejsza grubość – ok. 0,3 mm. Korzystne jest wykonanie rowków retencyjnych na powierzchni zęba. Na powierzchni przedsionkowej zębów wykonywany jest schodek dodziąsłowy typu champfer, natomiast na powierzchniach stycznych można wykonać schodek naddziąsłowy o ile nie będzie on widoczny. Końcowym etapem preparacji jest wykonanie schodka na powierzchni podniebiennej, oraz skrócenie brzegu siecznego zęba o około 1 -1,5 mm. W trakcie całego zabiegu wykorzystywane jest chłodzenie wodą, które zapobiega przegrzaniu tkanek zęba, a zwłaszcza miazgi. Po opracowaniu zęba pobierany jest wycisk masami silikonowymi, które pozwalają na bardzo dokładne odwzorowanie powierzchni. Oszlifowany ząb zabezpieczany jest uzupełnieniem tymczasowym, które zapobiega powstaniu nadwrażliwości.
Wycisk przesyłany jest do laboratorium, gdzie technik odlewa model gipsowy i wykonuje na jego podstawie licówkę. W gabinecie lekarz stomatolog ocenia wykonane uzupełnienie i nanosi ewentualne zmiany. Następnie licówka jest cementowana do opracowanego wcześniej zęba. Efekt jest oceniany w różnym świetle. Dobrze wykonana licówka jest praktycznie niemożliwa do odróżnienia od zęba naturalnego.
Zalety licówek:
• wysoka estetyka
• niewielka utrata tkanek zęba – (0,5- 0,75mm)
• wysoka trwałość
• uzyskanie szczelności brzeżnej
• ochrona tkanek przyzębia
• biokompatybilność (nie dotyczy akrylu)
• odporność na ścieranie
• trwałość koloru
• możliwość stosowania przy głębokim zgryzie
Wady:
• wysoki koszt wykonania
• trudność dopasowania licówki do korony zęba i jej zacementowania
• trudność dobrania odpowiedniego koloru
• brak możliwości naprawy
Bibliografia:
1. Porcelain laminate veneers for dentists and technicians, R.J. Smales, F.C.S. Chu, Jaypee Brothers Publishers, 1999
2. Aesthetic Dentistry, Josef Schmidseder, Thieme, 2000
3. Lehrbuch der zahnärztlichen Prothetik, Deutscher Ärzteverlag, 2007
4. Esthetic dentistry and ceramic restorations, Bernard Touati, Paul Miara, Dan Nathanson, Taylor & Francis, 1999