Przeciwwskazania do ekstrakcji zębów – uaktualnienie

Ekstrakcja zębów (usunięcie zębów) jest względnie prostym zabiegiem chirurgicznym, polegającym na przerwaniu ciągłości włókien ozębnej, która bezpośrednio łączy ząb z kością. Umożliwia to wyjęcie zęba z zębodołu.

Choć to zabieg dość prosty, nie zawsze możliwe jest jego przeprowadzenie. Powodem są przeciwwskazania. Zlekceważenie ich może doprowadzić do groźnych, nawet zagrażających życiu powikłań – wie o tym (a przynajmniej wiedzieć powinien) każdy specjalista chirurg szczękowy. Powikłania są pokłosiem nieprzestrzegania pewnych zasad i/lub niepowiadomienia lekarza o kwestiach, które mogą mieć wpływ na przebieg zabiegu ekstrakcji zęba. Niepowiadomienie lekarza stomatologa zwykle wynika z niewiedzy pacjentów, że określone zaszłości bądź fakty/zmiany dotyczące funkcjonowania ludzkiego organizmu, które istnieją/dzieją się obecnie i pozornie nie są związane ze zdrowiem jamy ustnej, mogą mieć wpływ na przeprowadzenie zabiegu usunięcia zęba lub stać się przyczyną wspomnianych powikłań.

Jakiś czas temu pisaliśmy już na Dentysta.eu o przeciwwskazaniach do ekstrakcji zębów, ale temat obecnie wymaga uaktualnienia, gdyż do listy czynników i sytuacji, kiedy usuniecie zęba jest wykluczone lub możliwe warunkowo, dopisano nowe punkty.

Rodzaje przeciwwskazań do ekstrakcji zęba

Przeciwwskazania do usuwania zębów dzielimy na dwie grupy:

• bezwzględne – kiedy ekstrakcja zęba jest wykluczona;
• względne (miejscowe lub ogólnoustrojowe) – gdy ekstrakcja jest możliwa, ale konieczne jest uprzednie przygotowanie pacjenta do zabiegu (okres przygotowań może obejmować kilka godzin, dni, a nawet tygodni czy miesięcy).

Przeciwwskazania bezwzględne:

• ząb zlokalizowany w pobliżu guza nowotworowego lub bezpośrednio w guzie;
• ząb zlokalizowany w naczyniaku krwionośnym (nowotwór łagodny);
• aktywna kuracja bisfosfosnianami (leki takie, jak Pamifos, Aredia, Difosfen, Zometa, Bonefos, Actonel);
• radioterapia w obrębie głowy i szyi – ponieważ utrudnia gojenie się ran i upośledza ochronę odpornościową oraz może być powodem osteoradionekrozy, której objawem są owrzodzenia lub martwice dotykające kość szczęki i otaczające ją miękkie tkanki. Jeśli wskutek usuwania zęba pojawi się bakteriemia (wzrost liczby bakterii w krwiobiegu), przy osłabionej odporności może to poskutkować nawet sepsą (posocznicą). Ekstrakcji zębów nie wykonuje się w trakcie radioterapii w okolicy głowy i szyi oraz w okresie co najmniej 6 miesięcy od jej zakończeni. (patrz przypisy).

Przeciwwskazania względne miejscowe:

• szczękościsk;
• opryszczka;
• CUS (ang. Chronic Ulcerative Stomatitis), czyli przewlekłe wrzodziejące zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (występuje głownie u kobiet po 40. roku życia);
• zęby znajdujące się w obszarze napromieniania podczas radioterapii.

Przeciwwskazania względne ogólnoustrojowe:

• białaczka (leukemia);
• hemofilia;
• niedokrwistość niedobarwliwa (niedobór hemoglobiny, żelaza);
• anemia;
• małopłytkowość (skaza krwotoczna);
• choroby o podłożu psychicznym (padaczka, wzmożona agresja, dentofobia itd.);
• cukrzyca;
• choroby serca (przebyty zawał mięśnia sercowego, przebyty stan przedzawałowy, arytmia, dusznica bolesna, kardiomiopatia, okres rekonwalescencji po przebytym zabiegu kardiochirurgicznym itd.);
• nadciśnienie tętnicze;
• choroby wątroby (cytomegalia, WZW typu A, B, C, marskość wątroby itd.);
• choroby nerek (nerczyca, torbielowatość nerek, nowotwory nerek itd.);
• choroby reumatyczne;
• nadczynność tarczycy;
• ciąża – jeśli ekstrakcja jest konieczna, zaleca się ją przeprowadzić dopiero po I trymestrze i unikać usuwania zęba w III trymestrze;
• miesiączka;
• przyjmowane leki rozrzedzające krew (np. acenokumarol, warfaryna) – leki przeciwzakrzepowe zmniejszają zdolność krwi do krzepnięcia, dlatego podczas ekstrakcji zęba zwiększa się ryzyko krwotoku i mogą powstać trudności z zahamowaniem nawet niewielkich krwawień;
• ostre infekcyjne zapalenie dziąseł lub okołokoronowe;

Ważne!

• W przypadku chorób ogólnych zakaźnych typu grypa, angina czy nawet lekkie zatrucie pokarmowe lub w razie zaostrzenia się niezakaźnych przewlekłych schorzeń, przed planowaną ekstrakcją zęba niezwłocznie trzeba zgłosić się do lekarza rodzinnego i/lub internisty celem przeprowadzenia wnikliwej konsultacji medycznej. Zły stan zdrowia ogólnego może być powodem niedopuszczenia do zabiegu, a w niektórych sytuacjach ekstrakcja zębów – jeśli jest konieczna i możliwa – musi być wykonywana w warunkach szpitalnych, pod czujnym okiem lekarzy innych specjalizacji medycznych (anestezjolog, kardiolog, diabetolog, pulmonolog itd.).
• Jeśli pacjent przyjmuje leki przeciwzakrzepowe, przed ekstrakcją zęba powinien przedstawić stomatologowi aktualny wynik badania INR (ang. International Normalized Ratio – znormalizowany czas protrombinowy), który niesie informację na temat krzepliwości krwi. Im jest on wyższy, tym krew krzepnie wolniej – konsekwencje to zwiększone ryzyko krwawień i trudności z zahamowaniem krwotoków.

Przypisy:
https://dentonet.pl/jakie-sa-przeciwwskazania-do-ekstrakcji-zeba/#gref
https://www.slideshare.net/UDDent/la-exodontia-2009
Med Tour Press – Współczesna stomatologia wieku rozwojowego Otwock 2017.
Dorota Olczak-Kowalczyk; Joanna Szczepańska; Urszula Kaczmarek.: Współczesna stomatologia wieku rozwojowego. Otwock 2017. Wydanie I.
ISBN 978-83-87717-26-1.