Mądre żucie gumy
Mądrze żuć gumę to prawdziwa sztuka – bo od tego zależy nie tylko zdrowie zębów, ale całego układu stomatognatycznego. Wkładając małą pastylkę lub pasek gumy do żucia do buzi, zastanawiamy się najczęściej nad tym, czy guma jest zdrowa dla zębów, natomiast rzadko kto myśli o tym, JAK żuć, aby było zdrowo. Tymczasem technika żucia jest tak samo istotna, jak skład samej gumy i czas żucia.
Jak zatem mądrze żuć gumę, aby czerpać z tego jak najwięcej korzyści zdrowotnych?
- Kupując, patrz na skład – dla zębów zdrowa jest tylko bezcukrowa guma do żucia. Jeśli dbasz o zęby, to jakakolwiek ilość cukru czy syropu glukozowo-fruktozowego w produkcie jest niewskazana. Kupuj zatem tylko gumę bezcukrową, która smak zawdzięcza słodzikom – najlepiej naturalnym, takim jak sorbitol czy ksylitol. Bezcukrowa guma do żucia przywraca właściwe pH w jamie ustnej, zapobiegając wystąpieniu tzw. fazy kwaśnej, która pojawia się już w 20 minut po zakończeniu posiłku wskutek przekształcenia przez bakterie bytujące w jamie ustnej cukrów zawartych w pokarmie w kwasy organiczne. Szczególnie korzystne dla zdrowia zębów jest, jeśli guma zawiera ksylitol (tzw. cukier brzozowy, który z chemicznego punktu widzenia jest polialkoholem), ponieważ:
- zwiększa się ilość wytwarzanej śliny, co przyspiesza usuwanie resztek pokarmowych z jamy ustnej;
- zmienia się aktywność enzymatyczna śliny: poprawia działanie laktoperoksydazy (enzymu, który hamuje glikolizę u bakterii próchnicy i uniemożliwia rozwój tych drobnoustrojów) oraz zmniejsza aktywność amylazy (enzymu hydrolizującego węglowodany złożone do prostych, a więc w łatwo dostępne dla bakterii próchnicy).
- Pilnuj czasu i częstotliwości żucia – idealnie, jeśli czas żucia nie będzie dłuższy niż 10 minut. W tym czasie w jamie ustnej wyrówna się pH i resztki pokarmowe zostaną usunięte. Dłuższe żucie obciąża stawy skroniowo-żuchwowe i mięśnie. W przesilonych stawach mogą pojawiać się trzaski i bóle. Największe ryzyko wystąpienia niepożądanych objawów po przedłużającym się żuciu gumy dotyczy osób chorujących na bruksizm, ponieważ stawy skroniowo-żuchwowe są już wystarczająco obciążone z powodu zgrzytania zębami i nadmiernego zaciskania szczęk. Nadmiernie częste lub zbyt długie żucie zębów może być przyczyną powstania nawyku nadmiernego zaciskania szczęk, a nawet doprowadzić do rozwoju uzależnienia czy zwichnięcia stawu skroniowo-żuchwowego.
- Żuj symetrycznie – czyli pamiętaj o tym, aby gumę przeżuwać porównywalnie długo z lewej, jak i z prawej strony jamy ustnej. Sprzyja to lepszemu oczyszczeniu tkanek z resztek pokarmowych, ale przede wszystkim nie obciąża stawów i mięśni. Jednostronne żucie może bowiem prowadzić do przeciążeń w nadmiernie eksploatowanym stawie skroniowo-żuchwowym, a nawet spowodować przerost mięśnia żwacza po jednej stronie i asymetrię twarzy.
- Żuj oprócz, a nie zamiast – nie zastępuj szczotkowania zębów żuciem gumy, szczególnie przed udaniem się na nocny spoczynek. Pamiętaj, że nawet najlepszy bezcukrowy produkt nie zastąpi szczoteczki i pasty, nie usunie nalotu z zębów, przestrzeni międzyzębowych czy szyjek zębowych, ani nie zlikwiduje resztek pokarmowych z kieszonek dziąsłowych. Żuj gumę po posiłku, przekąsce czy wypiciu słodkiego napoju, ale zawsze pamiętaj o szczotkowaniu zębów minimum dwa razy na dobę.
- Nie żuj na czczo i nie przekraczaj dawki kilku pastylek dziennie – żucie na pusty żołądek nie jest wskazane szczególnie dla osób borykających się z nadkwasotą czy refluksem, ponieważ pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Z kolei żucie bardzo dużej ilości gumy na dobę może skończyć się przemijającym rozstrojem żołądkowo-jelitowym.