Ultradźwięki od dawna wykorzystuje się w kosmetyce i medycynie. Doceniane są także w stomatologii, gdzie używa się ich np. do oczyszczania kanałów zębowych czy do usuwania kamienia nazębnego. Wszystko wskazuje na to, że nowe zastosowanie zyskają także w leczeniu wad zgryzu.
Statystyki podają różne liczby, ale jedno jest pewne – wady zgryzu dotykają znaczną część społeczeństwa. Ratunkiem dla takich osób jest leczenie ortodontyczne. Niestety, choć techniki leczenia prężnie się rozwijają, wciąż trwa ono bardzo długo, bo aż 2-3 lata, a w przypadku ruchomych aparatów ortodontycznych – nawet do 5 lat. Naukowcy są jednak bliscy rozwiązania tego problemu.
Badacze wzięli pod lupę zastosowanie ultradźwięków w ortodoncji. Do badania zaproszono 68 osób będących w trakcie leczenia ortodontycznego aparatem stałym. Połowa z nich stanowiła grupę kontrolną i pozostała tylko przy wspomnianej formie leczenia. W drugiej grupie – badawczej – dodatkowo zastosowano leczenie tzw. metodą LIPUS. Codziennie przez 20 minut pacjentów z tej grupy poddawano oddziaływaniu fal ultradźwiękowych o niskim natężeniu, generowanych przez specjalne urządzenie.
Z badania wynikło, że pacjenci w grupie badawczej średnio prawie o połowę szybciej osiągali końcowy efekt leczenia ortodontycznego. Stwierdzono zatem, że fale ultradźwiękowe są w stanie skrócić leczenie wad zgryzu nawet o kilkanaście miesięcy. Co więcej, mają także zdolność odwracania procesu resorpcji korzeni zębowych. Mowa o niszczeniu tkanki kostnej w korzeniach, które zwykle jest skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, ale często bywa nasilone właśnie przez leczenie ortodontyczne. Metoda LIPUS stymuluje wzrost tkanek, a tym samym zapobiega przedwczesnej utracie zębów, do jakiej prowadzi resorpcja korzeni zębowych.
Wciąż brakuje dokładnego wyjaśnienia mechanizmu oddziaływania ultradźwięków na tkanki. Przypuszcza się, że polega on na mechanicznym ucisku komórek i wywoływaniu ruchu płynów działających na błonę komórkową, a to z kolei aktywuje sygnały wewnątrzkomórkowe i transkrypcję genów.
Niewykluczone, że w przyszłości leczenie ortodontyczne metodą LIPUS stanie się powszechne.