Klasyfikacja braków uzębienia

Uzębienie naturalne człowieka obejmuje 32 zęby – po 16 w każdym łuku, co oznacza, że istnieje ponad 60 tys. kombinacji braków zębów. Ich usystematyzowanie i klasyfikacja bywają pomocne w praktyce lekarskiej, mogą ułatwiać rozpoznanie i planowanie leczenia. Każda klasyfikacja powinna być prosta, logiczna, łatwa do przyswojenia i akceptowana. Do opisu braków uzębienia w jednym łuku stosuje się 2 podstawowe terminy:

• braki międzyzębowe: ograniczone z dwóch stron zębami – przerwanie ciągłości łuku zębowego
• brak skrzydłowy: braki w szeregu zębowym na końcu łuku zębowego.

Klasyfikacja Kennedy’ego

Do najbardziej popularnych i długo stosowanych klasyfikacji należy klasyfikacja Kennedy’ego, która sugeruje rodzaj uzupełnienia protetycznego utraconych zębów i obejmuje 4 klasy; 3 pierwsze klasy mają modyfikacje.

• Klasa I: braki skrzydłowe obustronne wraz z brakami w odcinku przednim – siodła protezy są dwustronne i leżą ku tyłowi od ostatnich zębów (najczęstszy typ protezy).
• Klasa II: braki skrzydłowe jednostronne i różnorodne braki w pozostałych odcinkach łuku – siodło protezy jednostronne i leży ku tyłowi od zachowanych zębów.
• Klasa III: jednostronny brak zębów – siodło protezy podparte obustronnie (doprzednio i dotylnie). Modyfikacje obejmują inne braki międzyzębowe (ograniczone w odcinku tylnym).
• Klasa IV: braki zębów przednich – siodło podparte doprzednio w stosunku do zębów filarowych. Nie ma modyfikacji.

Klasyfikacja Applegate’a i Kennedy’ego

Klasyfikacja Kennedy’ego została zmodyfikowana przez Applegate’a. Klasyfikacja Applegate’a i Kennedy’ego znajduje zastosowanie po dokonaniu (zaplanowanych) ekstrakcji. Odcinki bezzębne nieujęte w żadnej z grup w tej klasyfikacji to tzw. przestrzenie modyfikacyjne określane przez numer. Klasyfikacja obejmuje 6 klas – każda (oprócz klasy IV) może mieć kilka modyfikacji:

• klasa I: obustronne skrzydłowe braki zębów
• klasa II: jednostronny skrzydłowy brak zębów
• klasa III: jednostronny brak ograniczony z przodu i z tyłu przez zęby, które nie mogą być jedynym podparciem dla protezy
• klasa IV: pojedynczy, dwustronny brak zębów w odcinku przednim, z pełnymi łukami w odcinkach bocznych
• klasa V: braki w odcinku przednim i odcinku tylnym, gdy zęby przednie nie mogą służyć jako filary
• klasa VI: braki zębów, przy których zęby ograniczające lukę można wykorzystać w charakterze filarów zdolnych do całkowitego podparcia protezy.

Klasyfikacja Eichnera

Klasyfikacja Eichnera lub klasyfikacja intermaksilarna, rozpowszechniona zwłaszcza w krajach europejskich, uwzględnia warunki okluzyjne układu zębowego i obejmuje 3 grupy (A, B, C) wraz z ich podgrupami oznaczonymi cyframi. Eichner podzielił łuki zębowe na podstawie strefy podparcia, czyli grupy zębów przeciwstawnych w szczęce i żuchwie, które ustalają prawidłową wysokość zwarcia i położenia żuchwy względem szczęki:

• strefa podparcia: zęby przedtrzonowe po stronie lewej
• strefa: zęby przedtrzonowe po stronie prawej
• strefa: zęby trzonowe po stronie lewej
• strefa: zęby trzonowe po stronie prawej.

Klasyfikacja Eichnera:

Grupa A: kontakty przeciwstawne między zębami górnymi i dolnymi istnieją we wszystkich strefach podparcia

• A1: pełne uzębienie, pojedyncze zęby uszkodzone, ale odbudowane
• A2: jeden łuk zębowy bez braków, w łuku przeciwstawnym braki międzyzębowe
• A3: braki w obydwu łukach, ale istnieją podparcia we wszystkich strefach

Grupa B: przeciwstawne kontakty między zębami nie we wszystkich strefach podparcia

• B1: kontakty zębów przeciwstawnych w trzech strefach podparcia
• B2: kontakty zębów przeciwstawnych w dwóch strefach podparcia
• B3: kontakty przeciwstawne w jednej strefie podparcia
• B4: kontakty przeciwstawne poza strefami podparcia

Grupa C: brak kontaktów między zębami przeciwstawnymi górnymi i dolnymi

• C1: uzębienie resztkowe szczęki i żuchwy bez wzajemnych kontaktów
• C2: jeden łuk bezzębny, drugi łuk uzębiony
• C3: bezzębie.

Klasyfikacja Galasińskiej-Landsbergerowej

Klasyfikacja Galasińskiej-Landsbergerowej jest systemem prostym, łatwym do przyswojenia i dość szeroko stosowanym w naszym kraju; braki w uzębieniu zostały podzielone na 5 klas:

• klasa I: braki jakościowe w jednym lub więcej zębach, przy pełnych łukach zębowych; leczenie protetyczne: wkłady, korony, zęby ćwiekowe
• klasa II: braki między zębami; leczenie protetyczne: protezy stałe lub ruchome, zależnie od rozległości braków i stanu zachowanych zębów filarowych
• klasa III: braki skrzydłowe jednostronne lub dwustronne; leczenie protetyczne: protezy ruchome podparte lub osiadające
• klasa IV: różne braki, połączenie braków międzyzębowych i skrzydłowych; leczenie protetyczne: protezy stałe i ruchome lub rozległa proteza ruchoma
• klasa V: braki całkowite; leczenie protetyczne: protezy całkowite osiadające, protezy typu overdenture wsparte na implantach, mosty, mosty na implantach.

Obecnie w klasach II-V możliwe jest leczenie stałymi lub ruchomymi uzupełnieniami protetycznymi opartymi na wszczepach (jeśli istnieją wskazania do leczenia).