Kiedy próchnica lub trauma powodują ukazanie się miazgi zębowej (część wewnętrzna złożona z naczyń i nerwów) lub powodują jej zapalenie stwarzając ból ta po jakimś czasie wchodzi w stan nekrozy czyli obumarcia.
Produkty rozkładu miazgi i bakterie powodują zapalenie część kości wokół samego korzenia. Aby wyeliminować ból ucieka się do endodoncji (tak zwanej dewitalizacji). Prawidłowa terapia endodontyczna może być konieczna w celu leczenia cyst i ziarniaków spowodowanych poprzednimi stratami witalności zęba (czasem bez objaww bólu) lu poprzednimi niewłaściwymi terapiami.
Leczenie występuje w różnych, tak samo ważnych fazach:
a) Otwarcie wgłębienia czyli usunięcie części zęba pokrywającego miazgę w celu zobaczenia ujścia kanałów przebiegających przez korzenie zębów na całej ich długości.
b) Sondaż kanału korzeniowego- dojście do jego długości przy pomocy odpowiednich instrumentów mechanicznych. W celu ujawnienia, czy cały kanał został osiągnięty korzysta się też z badań radiograficznych.
c) Profilowanie kanałów czyli nadawanie formy, która pozwoli na ich irygację przy pomocy odpowiednich płynów dezynfekujących, a potem ich wypełnienia.
d) Oczyszczanie w celu usunięcia bakterii i resztek, martwej miazgi poprzez działanie płynów rozpuszczających martwe części, myją, dezynfekują, usuwają resztki pozostawiając kanały czyste gotowe do wypełnienia. W celu lepszej wydajności płyny powinny pozostawać w kanałach przez przynajmniej pół godziny.
e) Wypełnienie czyli zamykanie miejsc wewnątrz korzeni zębów, aby utrudnić powstawanie i rozmnażanie się bakterii i zahamowanie produkcji przez nich toksyn. Najskuteczniejsza metodą jest użycie stożków gutaperki (guma naturalna), które po wprowadzeniu do kanałw zostają ogrzane i dostosowane do specyficznej formy kanału. Pozwala to na dokładne, trwałe wypełnienie.
Celem tej pracy jest pozostawienie kanałów korzeniowych jak najbardziej aseptycznymi. Dlatego ważne jest, by wnętrze zęba nie było skażone śliną.
W przypadkach, gdy nie jest możliwe odpowiednie leczenie kanałów zęba przechodząc poprzez koronkę ucieka się do chirurgii endodontycznej.