Jeśli chcesz zadbać o zdrowie jamy ustnej seniora, zatroszcz się, aby był on aktywny społecznie i miał dużo znajomych, z którymi się kontaktuje. Bo osoby starsze z dużą mobilnością w przestrzeni życiowej, dobrze rozwiniętymi sieciami społecznościowymi i częstymi interakcjami interpersonalnymi mają lepsze wskaźniki sprawności struktur jamy ustnej. Z kolei, im większa zręczność języka i warg, tym mniejsze ryzyko śmierci seniorów.
Dzieje się tak, gdyż z wiekiem dochodzi do spadku sprawności fizycznej i do osłabienia mięśni – związane jest to z chronicznym ubytkiem masy mięśniowej, zwanym sarkopenią. Osłabienie to dotyczy także mięśni, które odpowiadają za utrzymywanie warg w zwarciu podczas milczenia oraz za ich rozchylanie w trakcie posiłku lub rozmowy. Dotyka też mięśnie odpowiedzialne za odpowiednie ułożenie języka w spoczynku i warunkujące siłę i giętkość tego narządu podczas rozmowy czy procesu żucia. Sarkopenia nie omija też mięśni przełyku. Jej konsekwencją są między innymi zaburzenia połykania (dysfagia).
Zaburzenia połykania a życie społeczne i mobilność osób starszych
Dysfagia zwiększa ryzyko zachłyśnięcia się i rozwoju zachłystowego zapalenia płuc, które może stanowić zagrożenie dla życia. Ponieważ od epizodu, w którym kęs pokarmu lub łyk napoju trafią z gardła do krtani zamiast do przełyku, zależeć może być albo nie być seniora, utrzymanie i poprawa funkcji jamy ustnej i połykania u osób starszych są bardzo ważne. Jest to istotne szczególnie w przypadku seniorów, którzy są aktywni społecznie, ponieważ utrzymywanie kontaktów międzyludzkich wiąże się z rozmową i wspólnymi posiłkami. Są to sytuacje, w których nietrudno o zachłyśnięcie się.
Z drugiej strony – u aktywnych społecznie seniorów rzadziej notuje się zaburzenia połykania (dysfagię), a i powodowane sarkopenią osłabienie nie jest tak znaczące. Zatem tych mniej aktywnych warto zachęcać do dbania o kontakty międzyludzkie.
Ważne sieci społecznościowe seniorów
Potwierdzili to badacze z Japonii, którzy przyglądali się zależnościom między dużą społeczną aktywnością i mobilnością osób starszych a sprawnością funkcji jamy ustnej. Doszli do wniosku, że seniorzy powinni dbać o utrzymywanie własnej sieci kontaktów międzyludzkich, gdyż w ten sposób dbają również o zdrowie jamy ustnej. Z kolei kompletny i zdrowy uśmiech oraz zdrowe dziąsła zachęcają do spotkań i zwiększenia mobilności – to pozytywnie przekłada się na siłę i sprawność mięśni. W konsekwencji dobrze wpływa między innymi na sprawność połykania, a dzięki temu zabezpiecza przed śmiercią z zachłyśnięcia się.
Źródło: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cre2.381