Cykl miesiączkowy u kobiet wpływa na zdrowie jamy ustnej

Wpływ cyklu miesiączkowego u kobiet może nie ograniczać się jedynie do zmian w endometrium – błonie śluzowej jamy ustnej. Zmiany w poziomie hormonów kobiecych mogą również zmieniać mikrobiom w obszarze oralnym, a przez to – znacząco wpływać na zdrowie jamy ustnej.

 Uczeni ze Szwecji i Danii dostarczyli dowodów na to, że mimo iż kobiety dbają o zęby i dziąsła, to regularne comiesięczne wahania hormonów powodują przejściowe zmiany w mikrobiomie jamy ustnej. Co istotne – te wynikające z naturalnego cyklu modyfikacje są tak samo istotne dla zdrowia jamy ustnej, jak zmiany mikrobioty, które spowodowane są przyjmowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych lub ciążą.

Wspomniane badanie przeprowadzone zostało na grupie 103 kobiet w wieku rozrodczym, mających regularny cykl miesiączkowy. Od uczestniczek badania pobierano próbki śliny w czasie menstruacji, w fazie pęcherzykowej (folikularnej) i lutealnej cyklu. Odkryto, że o ile ogólna struktura mikrobiomu pozostała praktycznie nienaruszona przez cały cykl miesiączkowy, to już jej właściwości funkcjonalne ulegały znacznym zmianom.

Palenie i cukier nasilają wpływ hormonów kobiecych

Na pogorszenie warunków zdrowotnych w jamie ustnej kobiet w trakcie cyklu miesiączkowego silnie wpływają palenie papierosów oraz duża ilość cukru w diecie. Czynniki te dodatkowo pogłębiają powodowane przez hormony kobiece zakłócenia naturalnej równowagi mikrobiologicznej w jamie ustnej na rzecz intensywnego rozwoju bakterii chorobotwórczych. U pań, które paliły papierosy, zwiększała się ilość bakterii z rodzaju Prevotella i Veillonella, które wiąże się z powstawaniem nowotworów jamy ustnej. Z kolei dieta bogata w cukier miała duży wpływ zarówno na bogactwo, jak i różnorodność mikrobiomu podczas cyklu. Ponadto palenie papierosów doprowadza do zmian w mikrokrążeniu, ponieważ naczynia krwionośne pod wpływem nikotyny ulegają zwężeniu, a to upośledza dopływ krwi do tkanek jamy ustnej. Wskutek tego stają się one słabiej dotlenione i odżywione oraz gromadzą się w nich toksyny i dwutlenek węgla. Wszystko to powoduje, że upośledzeniu ulegają mechanizmy odpornościowe i regeneracyjne.

Wahania hormonalne w trakcie cyklu miesięcznego kobiety doprowadzały również do zmian wielu szlaków metabolicznych, w tym między innymi związanych z produkcją witaminy B12, a także kwasu gamma-aminomasłowego, który jest głównym neuroprzekaźnikiem o działaniu hamującym w całym układzie nerwowym. Może to negatywnie wpływać na przekaźnictwo impulsów nerwowych i sprzyjać pobudzeniu nerwowemu kobiety.

Dentysta – sprzymierzeniec zdrowia kobiety

Ponieważ mikrobiota jamy ustnej stanowi drugą po jelitowej najbardziej zróżnicowaną społeczność drobnoustrojów w organizmie ludzkim, odgrywa bardzo ważną rolę w regulacji zdrowia ustnej i – pośrednio – pozostałych obszarów organizmu. Z tego powodu podnoszenie świadomości kobiet na temat wahań, jakim podlega mikrobiom jamy ustnej w trakcie cyklu miesiączkowego, a także wpływu, jaki same kobiety mają na różnorodność i liczebność mikroorganizmów zasiedlających pierwszy odcinek przewodu pokarmowego, ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia jamy ustnej. Ogromną rolę w edukowaniu oraz w kształtowaniu dobrych zachowań i nawyków kobiet odgrywają dentyści. Dlatego nie powinno dziwić, jeśli stomatolog w ramach profilaktyki chorób jamy ustnej włączy do rozmowy z pacjentką temat wpływu kobiecych hormonów i ich wahań w trakcie cyklu miesiączkowego na jakość i działanie mikrobiomu jamy ustnej.

Źródło: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fcimb.2021.625229/full