Kiedy chore zęby psują żołądek (i odwrotnie)

Jama ustna i przewód pokarmowy funkcjonują w obrębie jednego układu: trawiennego. Relacje między nimi są skomplikowane i bardzo często oparte na sprzężeniu zwrotnym, co oznacza, że dysfunkcje w obrębie jamy ustnej odbijają się na zdrowiu dalszych odcinków układu pokarmowego; i odwrotnie: niedomagania układu trawiennego nie pozostają bez wpływu na zdrowie jamy ustnej. Związek ten nie ogranicza się jedynie do tego, że osoby bezzębne, lub które utraciły jedynie część zębów, nie mogą zjadać twardych pokarmów, bo nie mają ich czym gryźć. Zależności między tym, co dzieje się w jamie ustnej, a zdrowiem układu trawiennego jest zdecydowanie więcej. Poznajmy je.

• Od wady zgryzu, utraty zębów i niewłaściwej diety do chorób żołądka: proces trawienia zaczyna się w jamie ustnej, a nie – jak sądzą niektórzy – w żołądku. Do żołądka powinny dostawać się już nadtrawione porcje pokarmu. Z kolei, aby wstępne trawienie przebiegało sprawnie, a do żołądka trafiało pożywienie o właściwej konsystencji, jedzenie musi być dobrze rozdrobnione w procesie żucia. Do tego potrzebne są mocne zęby i sprawne stawy skroniowo-żuchwowe. Osoby, które utraciły wszystkie zęby lub ich część i nie używają uzupełnień protetycznych, lub osoby mające poważniejsze wady zgryzu, nie potrafią sprawnie gryźć, dlatego połykają kawałki jedzenia zbyt duże i niepoddane działaniu enzymów znajdujących się w ślinie. Podobnie pośpiech przy jedzeniu i nieumiarkowanie sprawiają, że nie rozdrabniamy pokarmu należycie. Kiedy duże kęsy jedzenia trafią do żołądka, długo w nim zalegają, stymulując wydzielanie kwasu solnego. Ciągłe pobudzenie czynności wydzielniczej żołądka może prowadzić do rozwoju nadkwaśności i zgagi oraz choroby refluksowej.

Warto pamiętać, że dieta bogata w cukry, obfitująca w mocną kawę czy herbatę, czyli niekorzystna dla zębów z uwagi na ryzyko rozwoju próchnicy i powstania przebarwień na szkliwie, nie służy także żołądkowi, ponieważ nadmiernie stymuluje wydzielanie kwasu trawiennego.

• Od dysfunkcji pokarmowych do próchnicy zębów, stanów zapalnych śluzówki w jamie ustnej i przykrego oddechu: kwaśna treść może wydostawać się z żołądka i wywoływać uszkodzenia dwojakiego rodzaju: bolesne zapalenia śluzówki górnych odcinków układu pokarmowego z jamą ustną włącznie, oraz osłabienie zębów spowodowane rozmiękczaniem szkliwa przez kwaśne wyziewy lub wymioty. Do takich zaburzeń mogą prowadzić m.in.: choroba refluksowa, bulimia, zaburzenia zołądkowo-jelitowe przy infekcjach lub zatruciach, choroba Leśniowskiego-Crohna.

Sposoby na zabezpieczenie dobrych relacji między jamą ustną a układem pokarmowym:

• Codzienna higiena jamy ustnej – chroni przed próchnicą i paradontozą, a zatem przed utratą zębów.
• Leczenie wad zgryzu i noszenie uzupełnień protetycznych – aby przywrócić jamie ustnej funkcjonalność i sprawność w procesie żucia.
• Zdrowa dla zębów i układu pokarmowego dieta – uboga w cukier, napoje gazowane i używki, lekkostrawna, z dużą ilością witamin i minerałów.
• Unikanie pośpiesznego i nadmiernie obfitego jedzenia.
• Leczenie zaburzeń odżywiania i łaknienia typu bulimia i anoreksja.
• Kilkakrotne przepłukanie jamy ustnej niegazowaną wodą po wymiotach.
• Regularne kontrole u stomatologa, leczenie chorób zębów i usuwanie kamienia nazębnego.