Każda osoba, która zmuszona jest wstawić sobie protezę, zastanawia się jakiego rodzaju rozwiązania ma do dyspozycji, a przede wszystkim jak długo potrwa proces protezowania i jak długo będzie konieczne funkcjonowanie bez własnego uzębienia. Z pomocą w takich sytuacjach przychodzą protezy wczesne oraz natychmiastowe.
Współczesna protetyka stomatologiczna
Nie dajmy się zwariować rozwiązaniom za setki tysięcy złotych. Stomatologia estetyczna na wysokim poziomie to także uzupełnienia protetyczne – ruchome, te wykonasz już w kilka dni. Poziom higieny jamy ustnej Polaków pozostawia wiele do życzenia. Myjemy zęby za rzadko, krótko i niedokładnie, a przecież prawidłowa higiena jamy ustnej jest podstawą zdrowia naszych zębów. Braki w higienie skutkują chorobami uzębienia, a zaniedbania w połączeniu z niską częstotliwością wizyt w gabinecie stomatologicznym często niestety prowadzą do utraty własnego uzębienia i co za tym idzie, konieczności zastąpienia własnych zębów – protezą stomatologiczną.
Współczesna protetyka stomatologiczna oferuje szereg rozwiązań, wśród których doświadczony stomatolog wybierze protezę najbardziej optymalną dla danego pacjenta, biorąc pod uwagę nie tylko specyficzne uwarunkowania stanu jego uzębienia, ale także jego potrzeby. Dla osób, którym zależy na czasie i jak najszybciej chcą mieć nowe zęby, protetyka stomatologiczna przewiduje dwa rozwiązania pozwalające na protezowanie znacznie szybciej, niż trwa okres gojenia się dziąseł po ekstrakcji: protezę natychmiastową oraz protezę wczesną.
Najszybszą metodą uzupełnienia braków po ekstrakcji zębów, czyli ich usunięciu, są protezy natychmiastowe. Są one najczęściej wybierane przez pacjentów, których krępuje brak własnych zębów i niekomfortowe jest dla nich pokazywanie się publicznie bez gotowego nowego uzębienia. Protezy natychmiastowe posiadają całkowitą funkcjonalność typową dla klasycznej protezy, a ich istotną zaletą jest fakt, że wszelkie czynności związane z ich wykonaniem są przeprowadzane jeszcze przed usunięciem zębów. Pacjent otrzymuje gotową protezę natychmiastową, na tej samej wizycie, na której nastąpiło usunięcie zęba lub wielu zębów.
Na pierwszej wizycie, na której lekarz zdecyduje o wstawieniu pacjentowi protezy natychmiastowej, stomatolog pobiera wyciski szczęki pacjenta w masie wyciskowej, na podstawie których zostanie wykonana proteza. Na tym etapie pacjent wspólnie z dentystą decyduje również o kolorze przyszłych zębów.
Tak wykonany wycisk, zawierający również te zęby, które są przeznaczone do usunięcia, jest wysyłany do laboratorium, gdzie technik z wycisku dokonuje odlewu modelu szczęki pacjenta, z którego wycina zęby przeznaczone do ekstrakcji. Przygotowany w ten sposób model jest podstawą do wykonania protezy natychmiastowej – są one najczęściej wykonywane z akrylu.
Na kolejnej wizycie w gabinecie, gdy proteza natychmiastowa jest już gotowa, dentysta dokonuje planowanej ekstrakcji zębów pacjenta oraz umieszcza i dopasowuje gotową protezę w jamie ustnej pacjenta. Przez 24 godziny po zabiegu, pacjent nie powinien wyjmować protezy, a po upływie tego czasu powinien zgłosić się na kontrolę do stomatologa, który realizował zabieg, i który wyjąwszy protezę oceni stopień gojenia się ran po zabiegu oraz ustali harmonogram kolejnych wizyt kontrolnych.
Zalety protezy natychmiastowej
Oprócz wspomnianej już kwestii estetycznej, czyli zapewnieniu pacjentowi komfortu pełnego uzębienia po zabiegu ekstrakcji zębów, proteza natychmiastowa znacząco przyśpiesza gojenie się ran poekstrakcyjnych, działając jak swego rodzaju opatrunek, który nie tylko zabezpiecza rany, stanowiąc barierę dla bakterii ze środowiska jamy ustnej, które mogłyby przeniknąć do zębodołu, oraz chroniąc je przed dostawaniem się cząstek pokarmu podczas jedzenia, ale także zatrzymuje ewentualne krwawienie z rany. Dodatkowo, pacjent praktycznie od razu po zabiegu może swobodnie mówić oraz jeść (oczywiście odpowiednie pokarmy, bez dań gorących czy twardych produktów).
U niektórych pacjentów wykonanie protezy natychmiastowej będzie niemożliwe – wówczas stomatolog może zaproponować protezę wczesną. Dzieje się tak w przypadku, gdy zęby pacjenta są w bardzo złym stanie, ich rozchwianie może spowodować ich przypadkowe usunięcie w trakcie pobierania wycisku szczęki do protezy natychmiastowej. W takiej sytuacji dentysta powinien zdecydować się na wykonanie protezy wczesnej, dla której wyciski szczęki pobiera się natychmiast po ekstrakcji, a sama proteza jest gotowa zazwyczaj po około dwóch dniach. Proteza wczesna wykonywana jest wcześniej niż proteza ostateczna, ze względu na to, że nie czeka się do czasu całkowitego wygojenia rany po ekstrakcji zęba.
Wady protez natychmiastowych i wczesnych
Oba typy protez, natychmiastowa i wczesna, zasadniczo są protezami bardziej tymczasowymi niż docelowymi. Wynika to z faktu, że zostały one wykonane na bazie wycisku szczęki pacjenta, który został pobrany jeszcze przed ekstrakcją (lub tuż po niej w przypadku protezy wczesnej), gdy warunki anatomiczne szczęki są zupełnie inne niż po upływie dłuższego czasu od usunięcia zębów. Z tego powodu protezy te w ciągu roku od ich założenia powinny zostać wymienione na nowe, bardziej dopasowane.
Co więcej, protezy te już w czasie 3-4 tygodni od ekstrakcji zębów (mniej więcej tyle trwa okres gojenia się ran poekstrakcyjnych) powinny zostać podścielone, czyli ruchoma powierzchnia protezy zębowej powinna zostać uzupełniona dodatkową warstwą akrylu. Podścielenie pozwala na dalsze używanie protezy wówczas, gdy jej płyta nie przylega do podniebienia prawidłowo.
Z tych powodów oba typy protez są polecane pacjentom, którym zależy na czasie oraz estetyce, a którzy docelowo zamierzają np. wszczepić implanty czy wykonać protezę na implantach. Do czasu wykonania docelowej protezy bazującej na implantach, proteza natychmiastowa czy też wczesna znakomicie się sprawdzi jako rozwiązanie tymczasowe. Przykładowe prace docelowe bazujące na protezie to: proteza na zatrzaskach, proteza na belce Doldera, proteza na zasuwach itp.