Środki stosowane miejscowo wspomagające leczenie dolegliwości jamy ustnej i okolic ust

Tkanki jamy ustnej, poza twardym szkliwem zębów i ukrytymi pod dziąsłami kośćmi szczęk, są delikatne. Ich uszkodzenia oraz urazy okolic ust skutkują powstaniem wielu, często przykrych dolegliwości lub pojawieniem się uciążliwego dyskomfortu. Mogą one być wynikiem:

• działania drobnoustrojów docierających z otoczenia zewnętrznego lub bytujących w środowisku jamy ustnej,
• wpływu czynników mechanicznych, termicznych, chemicznych,
• działania czynników wywołujących u konkretnej osoby objawy alergiczne,
• działania jatrogennego np. po zastosowaniu środków medycznych, leków, promieniowania albo niewłaściwego postępowania medycznego,
• chorób toczących się w samej jamie ustnej albo w innym obszarze ustroju, które wpływają na kondycję śluzówki, dziąseł, przyzębia i zębów.

Kiedy w jamie ustnej i przy ustach szczypie, boli, piecze, swędzi, warto sięgnąć po środki łagodzące przykre objawy oraz działające leczniczo.

O płukankach leczniczych można przeczytać tutaj, w osobnym artykule.

W tym kompendium zebraliśmy informacje na temat preparatów do miejscowego stosowania w schorzeniach jamy ustnej. Dzięki zawartym w tekście wiadomościom wybór najlepszego środka z wielu dostępnych na rynku stanie się bardzo prosty.

W JAKIEJ POSTACI DOSTĘPNE SĄ ŚRODKI WSPOMAGAJĄCE LECZENIE DOLEGLIWOŚCI JAMY USTNEJ?

Środki do stosowania miejscowego, których zadaniem jest łagodzenie i leczenie zmian w jamie ustnej i w okolicach ust, mogą być dostępne bez recepty lub tylko na receptę. Są wśród nich:

• Żele – to bardzo praktyczna postać do miejscowego zastosowania, ponieważ po nałożeniu utrzymuje się w miejscu zaaplikowania na tyle długo, że do tkanek docelowych zdążą przeniknąć substancje aktywne. Składniki odpowiedzialne za utrzymanie żelowej konsystencji są bezpieczne dla zdrowia i ich połknięcia nie trzeba się obawiać – chyba, że producent preparatu wyraźnie zaznaczy, iż nie należy preparatu połykać, np. Elugel żel stomatologiczny.
• Kremy – mają nieco cięższą konsystencję niż żele, ale nie są tak maziste i aż tak tłuste, jak maści, np. Vratizolin stosowany na opryszczkę wargową. Utrzymują się na powierzchni dłużej niż żele.
• Maści – również bardzo wygodna w stosowaniu forma, ale o konsystencji bardziej mazistej, cięższej w porównaniu do żelu. Z uwagi na to, że maści do jamy ustnej mogą być nośnikami silnie działających składników leczniczych, należy je stosować ściśle do wskazań stomatologa; np. maść Carident®. Postać maści przyjmują też leki działające na zajady i inne stany zapalne wokół ust, np. Lips Maść na zajady.
• Sztyfty – stosowane są na zajady, afty i opryszczkę; wygodna forma pomadki umożliwia dyskretne i precyzyjne dozowanie, np. Lips Sztyft Antyseptyczny z szałwią do stosowania w końcowej fazie opryszczki.
• Płyny do pędzlowania – stosowane są w leczeniu aft, zajadów, owrzodzeń, grzybic, zakażeń śluzówki wywołanych przez bakterie, wirusy. Nanosi się je na chore miejsce przy użyciu szpatułki, wacika, pędzelka. Mogą to być:
  • roztwory substancji odkażających (np. wodny rozwór fioletu krystalicznego),
  • płyny zawierające skoncentrowane wyciągi ziołowe (np. płyn Dentosept lub Dentosept A, którymi można także płukać jamę ustną po rozcieńczeniu).
• Gumy do żucia – poza produktami bez cukru popularnych marek, które sprzedawane są w marketach, istnieją specjalistyczne gumy do żucia, likwidujące nieprzyjemny zapach oddechu i odkażające jamę ustną. Środki te mogą działać na śluzówkę także osłaniająco i wzmacniać odporność śluzówki na ataki patogenów, np. guma Apidentic z propolisem, cynkiem i olejkiem goździkowym.
• Aerozole i spraye – wygodna forma dozowania sprawia, że można je aplikować tylko miejscowo albo na cały obszar jamy ustnej i gardła. Cząsteczki aerozolu docierają do zakamarków jamy ustnej, dezynfekują, odświeżają lub nawilżają, np. Tantum Verde w aerozolu, który wspomaga również leczenie infekcji gardła.
• Tabletki lub kapsułki – najczęściej należy je ssać, rzadziej – rozgryzać lub połykać. Mogą odświeżać oddech, dezynfekować, likwidować drobnoustroje chorobotwórcze (np. Chlorchinaldin), wzmacniać zęby (np. tabletki do ssania Junical Zęby). Specjalną kategorią tabletek są preparaty wybarwiające płytkę nazębną, dzięki czemu można sprawdzić efektywność szczotkowania, np. Red Cote Gum.
• Pasty – doskonale przylegają do powierzchni zmienionej chorobowo, tworząc skuteczną barierę ochronną przez dalszym rozprzestrzenianiem się czynników zakaźnych oraz przed wpływem czynników środowiska zewnętrznego na uszkodzoną śluzówkę, np. pasta Stomatovis stosowana w leczeniu aft.
• Plastry – rozwiązanie stosowane w leczeniu aft, opryszczki, uszkodzeń mechanicznych śluzówki, otarć, odleżyn spowodowanych noszeniem protez lub aparatów ortodontycznych. Istnieją plastry:
  • rozpuszczalne, np. After RemeSense, które po nałożeniu na owrzodzenie powoli się rozpuszczają,
  • plastry w płynie/żelu, które po zaaplikowaniu tworzą nad owrzodzeniem elastyczny opatrunek izolujący uszkodzenie od reszty otoczenia i przyspieszający gojenie, np. Urgo na afty i drobne rany w jamie ustnej opatrunek w żelu,
  • niewidoczne/dyskretne – stosowane na eksponowanej powierzchni, najczęściej na pograniczu czerwieni wargowej i skóry w miejscu, gdzie pojawiła się opryszczka, np. plaster Compeed Cold Sore.

JAKE SUBSTANCJE WCHODZĄ W SKŁAD PREPARATÓW DO MIEJSCOWEGO ZASTOSOWNIA W JAMIE USTNEJ?

Poza wodą i składnikami odpowiedzialnymi za wytworzenie właściwej konsystencji produktu, w jego składzie mogą znajdować się:

• Substancje o działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym, grzybobójczym:
  • antybiotyki zawarte w preparatach wydawanych na receptę, które, jeśli tak zaleci stomatolog, można miejscowo stosować w postaci aerozolu, pasty lub żelu, np. żele: Metronidazol, Daktarin, aerozole: Bioparox, Neomycyna, maść Peridontone;
  • antyseptyki w środkach dostępnych bez recepty, np. chlorheksydyna będąca składnikiem żelu Aphtigel.
• Naturalne dodatki:
  • Ekstrakty, olejki i wyciągi roślinne – które mogą działać antyseptycznie, bakteriostatycznie, koić, wspomagać procesy regeneracji i mineralizacji czy usprawniać pracę układu odpornościowego. Przykładowo: wyciąg z cytrusów (żel Citrosept Dental), alkoholowy wyciąg z rumianku (płyn Azulan), preparaty torfowe (żel Chamosaldont Gel), wyciągi z alg (tabletki do ssania Calsin Duo), olejki eteryczne (Ossadent żel na bolesne ząbkowanie).
  • Produkty pszczele – działający odkażająco i bakteriostatycznie ekstrakt z propolisu. Zawiera go np. płyn Propolisol, którego po rozcieńczeniu można używać do pędzlowania lub płukania jamy ustnej.
  • Składniki pochodzenia zwierzęcego – to protamina, białko pozyskiwane z ryb łososiowatych, którą wykorzystuje się w hamowaniu krwawień (zawiera ją żel Protaminum sulfuricum na receptę), oraz wyciąg z pełnej krwi cielęcej (znajduje się paście Solcoseryl).
  • Enzymy – np. papaina, która rozpuszcza martwe tkanki, ułatwiając w ten sposób wnikanie składników leczniczych (jest w maści Carident).
• Składniki o działaniu przeciwzapalnym, ściągającym, przeciwbólowym, chłodzącym znieczulającym i likwidującym krwawienia z dziąseł:
  • niesteroidowe, np. kwas acetylosalicylowy i jego pochodne (zawiera je Sachol żel stomatologiczny), oraz związki steroidowe (to m.in. roztwory z hydrokortyzonem do pędzlowania wykonywane w aptece na receptę),
  • aprotynina stosowana do hamowania krwawień (zawiera ją żel Trascodent),
  • lidokaina o działaniu przejściowo znieczulającym, stosowana głównie w preparatach przeciwzapalnych (Calgel) lub przy bolesnym ząbkowaniu (Bobodent żel),
  • wyciąg borowinowy o działaniu ściągającym (Pelogel),
  • mentol i wyciągi z mięty pieprzowej działające chłodząco (Ozone Trachisept tabletki do ssania).

ILE RAZY W CIĄGU DOBY MOŻNA STOSOWAĆ ŚRODKI DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO?

Wszystkie preparaty nabywane bez recepty stosujemy ściśle wg wskazań producenta, a wydawane na receptę – zgodnie z zaleceniami lekarza dentysty. Szczególnej uwagi wymaga stosowanie produktów działających miejscowo u niemowląt i u dzieci – także środków kupowanych bez recepty. Nie wolno aplikować ich częściej, niż to dozwolone.

Kiedy używa się jednocześnie kilku różnych preparatów do likwidowania dolegliwości w jamie ustnej, trzeba zwrócić uwagę na ich skład – jeśli w środkach tych jest ta sama substancja czynna, może dojść do przedawkowania.

JAK STOSOWAĆ PREPARATY DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO, ABY BYŁY SKUTECZNE?

Najlepiej zapamiętać kilka zasad:

• Dobieramy preparat dostosowany do wieku użytkownika oraz przeznaczony do leczenia/likwidacji konkretnej dolegliwości/problemu stomatologicznego.
• Używamy preparatu zawsze zgodnie z zaleceniami stomatologa (w przypadku środków na receptę) lub według wskazań producenta (preparaty dostępne bez recepty).
• Nie stosujemy kilku różnych preparatów lub zawierających tę samą substancję czynną w tym samym momencie.
• Przed zastosowaniem oczyszczamy jamę ustną.
• Płyny do pędzlowania nanosimy tylko czystym aplikatorem.
• Żele po zaaplikowaniu – jeśli takie jest zalecenie – można wmasować w leczoną okolicę.

JAKIE WŁAŚCIWOŚCI MOGĄ MIEĆ ŚRODKI DO STOSOWANIA MIEJSCOWEGO W JAMIE USTNEJ?

Środki te mogą:

• likwidować bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki, np. płyn Propolan z propolisem, Metronidazol maść stomatologiczna czy czysty olejek goździkowy;
• działać przeciwzapalnie i przeciwbólowo, np. Dentibaby żel do masażu dziąseł przy bolesnym ząbkowaniu zawierający m.in. wyciąg z kozłka lekarskiego (waleriana), rumianku, propolisu;
• przyspieszać regenerację tkanek, np. Baikadent żel z wyciągiem z tarczycy bajkalskiej;
• działać ochronnie i profilaktycznie, np. chroniący przed bolesnym ząbkowaniem Dentinox – Gel N z przeciwzapalnym rumiankiem i przeciwbólową lidokainą;
• leczyć: zmiany w jamie ustnej (Elugel z chlorheksydyną) lub powikłania po ekstrakcji (Galena Nipas wkładka dozębodołowa z kwasem acetylosalicylowym);
• działać ściągająco i hamować krwawienia z dziąseł, np. Salumin Activ żel z szałwią i taniną;
• wzmacniać zęby, np. Junical tabletki do ssania dla dzieci od 6 r.ż. i dla dorosłych, Fluormex żel dla dzieci od 5 r.ż. i dorosłych (do wcierania lub szczotkowania);
• odświeżać oddech, np. tabletki do ssania Cynk organiczny Fresh Mint;
• zmniejszać odkładanie się kamienia nazębnego, np. Proden Plaque Off – to środek działający miejscowo w nietypowy sposób, bo od wewnątrz, w postaci kapsułek do połykania z wyciągiem z alg morskich: dzięki nim zmieniają się właściwości śliny, co utrudnia osadzanie się nalotu i tworzenie kamienia nazębnego;
• nawilżać suchą śluzówkę jamy ustnej, np. linia Xerostom Dry Mouth: spray, żel, pastylki, kapsułki.

CZY ŚRODKI DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO MOGĄ BYĆ STOSOWANE DŁUGOTRWALE LUB KRÓCEJ, NIŻ WYNIKA TO Z ZALECEŃ?

Każdy preparat, nawet ten zawierający tylko naturalne składniki, powinien być stosowany tak długo, jak zalecił to stomatolog lub jak wskazane jest to przez producenta. Jest to szczególnie istotne w przypadku używania środków zawierających:

• alkohol – ich długotrwałe stosowanie może wysuszać błonę śluzową jamy ustnej,
• antybiotyki – ponieważ ich nadużywanie, skracanie czasu terapii lub niesystematyczne stosowanie skutkuje rozwojem lekooporności drobnoustrojów,
• rumianek – stosowanie długotrwałe lub w nadmiernych ilościach może powodować powstanie reakcji uczuleniowych;
• chlorheksydynę – nadużywanie lub długotrwałe stosowanie środków z tym antyseptykiem prowadzi m.in. do powstania brunatnych przebarwień na szkliwie i zaburzeń smaku.

CZY ISTNIEJĄ SPECJALNE ZALECENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA PREPARATÓW O DZIAŁANIU MIEJCOWYM? 

Najczęściej zaleca się, aby:

• przed zastosowaniem preparatu oczyścić jamę ustną (co zwiększa skuteczność działania produktu leczniczego),
• po zastosowaniu środka przez określony czas nie jeść, nie pić i nie płukać jamy ustnej (najczęściej to minimum ok. 0,5 godz.).
• unikać kontaktu preparatu z oczami.

KTO NIE MOŻE STOSOWAĆ ŚRODKÓW DZIAŁAJĄCYCH MIEJSCOWO W JAMIE USTNEJ?

Jeśli środki dostępne bez recepty zawierają alkohol lub silnie działające składniki w dużej koncentracji, nie stosuje się ich u dzieci.

Preparatów działających miejscowo nie mogą też stosować samodzielnie osoby upośledzone, o ograniczonej sprawności umysłowej oraz mające problemy ze sprawnością manualną (istnieje ryzyko niewłaściwego dawkowania preparatów).

Osoby, u których stwierdzono zmiany nowotworowe lub przednowotworowe oraz te, u których istnieje podejrzenie nowotworu, nie mogą używać preparatów zawierających m.in. związki steroidowe, a stosowanie każdego innego preparatu działającego miejscowo powinny konsultować z dentystą.

OD KIEDY ŚRODKI DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO MOŻNA STOSOWAĆ U DZIECI?

Można je stosować już u niemowląt i małych dzieci. Najczęściej dla małych użytkowników polecane są:

• Płyny do pędzlowania jamy ustnej – przy bolesnych aftach, pleśniawkach lub innych zakażeniach delikatnej śluzówki jamy ustnej, np. płyn Aphtin, wodny roztwór fioletu krystalicznego.
• Żele:
  • do wcierania w dziąsła przy bolesnym ząbkowaniu, np. Kin Baby Gel z rumiankiem, szałwią i witaminą D od 6 mies. życia, Pansoral Premieres Dent z rumianem rzymskim i prawoślazem, Chicco Wielofunkcyjny żel na ząbkowanie z rumiankiem i ksylitolem;
  • do leczenia aft i pleśniawek, np. Lips żel z chlorheksydyną, szałwią i witaminami B₆ i B₁₂ od 3-go roku życia.

BOLESNE ZĄBKOWANIE – JAK I KIEDY APLIKOWAĆ LEKI DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO?

Niezależne od tego, czy chcemy załagodzić lub zlikwidować dolegliwości towarzyszące pierwszemu, drugiemu lub trzeciemu (podczas wyrzynania się zębów mądrości) ząbkowaniu, zawsze stosujemy preparaty ściśle według wskazań producenta lub stomatologa.

Przy ząbkowaniu niemowląt używamy tylko i wyłącznie preparatów przeznaczonych dla tej grupy wiekowej. Ze środków tych mogą korzystać także dzieci i dorośli. Sytuacja odwrotna, czyli stosowanie produktów dedykowanych dorosłym lub starszym dzieciom u niemowląt, nie może mieć miejsca.

W ząbkowaniu najczęściej wykorzystuje się produkty żelowe. Nakłada się je na obolałe miejsce i wmasowuje w śluzówkę, co przyspiesza przenikanie składników aktywnych do tkanek, szybciej łagodzi ból i zmniejsza obrzęk dziąseł.

KRWAWIENIA Z DZIĄSEŁ, CHOROBY PRZYZĘBIA I PARADONTOZA – KTÓRE ŚRODKI WARTO STOSOWAĆ?

Najlepiej sięgnąć po preparaty działające na tkanki przyzębia kompleksowo: przeciwzapalnie, odkażająco i regenerująco oraz po środki przeznaczone specjalnie do walki z chorobami dziąseł i przyzębia, które koją ból, znoszą obrzęki tkanek miękkich, przyspieszają regenerację i hamują krwawienia z dziąseł.

Przykładowe preparaty:

• Tołpa paradontosis Eko-koncentrat na wrażliwe dziąsła (do wcierania) – z torfem, ekstraktem z wierzby białej, szałwii, rumianku;
• Curasept ADS 050 – antybakteryjny spray z chlorheksydyną, który chroni przed chorobami dziąseł;
• Gengigel z kwasem hialuronowym – silnie nawilża i wspomaga proces gojenia się tkanek, polecany dla każdej grupy wiekowej;
• Parodium żel z chlorheksydyną – likwiduje drobnoustroje patogenne i zapobiega rozwojowi zapaleń dziąseł, łagodzi opuchliznę dziąseł;
• Tymsal – antyseptyczny i ściągający aerozol z wyciągiem z tymianku i nalewką z szałwii;
• Sensilab Q10 Sensitive – żel, tabletki do ssania ze wzmacniającym koenzymem Q10 na wrażliwe dziąsła.

AFTY, PLEŚNIAWKI, ZAJADY – JAKA FORMA ŚRODKA DZIAŁAJĄCEGO MIEJSCOWO JEST NAJSKUTECZNIEJSZA?

Nie ma znaczenia, czy zmiany pryska się aerozolem, okłada żelem czy pastą, stosuje krem lub sztyft. Ważne, żeby preparat przylegał do zmienionej chorobowo tkanki odpowiednio długo, aby mogły zadziałać substancje aktywne. Byłoby idealnie, gdyby środek tworzył skuteczną barierę odgraniczającą zmianę od otoczenia.

Przykładowe preparaty:

• Na zajady:
  • Actisoftin – krem na zajady z aktywnymi składnikami roślinnymi, miodem i pantenolem;
  • Candi – sztyft na zajady o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwdrożdżakowym i przeciwpierwotniakowym;
  • Zajadex Forte – tabletki z witaminami z grupy B oraz kwasem hialuronowym;
  • Maść B2 – z chlorheksydyną, witaminami i ekstraktem z liści szałwii.
• Na afty i pleśniawki:
  • Dezaftan Med – żel tworzący nad zmianą płaszcz ochronny; zawiera składniki antyseptyczne, przeciwbólowe, przeciwzapalne i przyspieszające gojenie się uszkodzeń śluzówki;
  • Argol Essenza Basamica – spray na afty nawrotowe, będący mieszaniną kilku naturalnych olejków eterycznych;
  • Aphtin – płyn do pędzlowania;
  • Aphtigel – żel z chlorheksydyną;
  • GUM Butler ParoeX – spray antyseptyczny z podwójną ochroną przeciwbakteryjną, który można stosować także przed i po zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej.

ALERGIE – CZY MOŻNA STOSOWAĆ PREPARATY DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO?

Tak, pod warunkiem, że nie zawierają one składników działających uczulająco u danej osoby. Z tego powodu konieczne jest zapoznanie się ze składem produktu. W razie wystąpienia jakichkolwiek objawów niepokojących lub uczuleniowych po zastosowaniu preparatu po raz pierwszy należy go odstawić.

Osoby, które zmagają się ze stanami alergicznymi w jamie ustnej, mogą korzystać ze specjalnie dla nich przeznaczonych środków, np. Pneumovit Sept – to aerozol, który zawiera zmodyfikowany roztwór wody mineralnej z Uzdrowiska Rabka S.A. oraz wyciągi z szałwii, aloesu i działające przeciwuczuleniowo związki manganu i wapnia.

GRZYBICE JAMY USTNEJ – KTÓRE PREPARATY POMOGĄ?

W zwalczaniu grzybic jamy ustnej można stosować:

• środki działające miejscowo o szerokim spektrum antyseptycznym, czyli takie, które likwidują też bakterie i wirusy,
• preparaty z antybiotykami dostępne bez recepty lub na receptę.

Przykładowe preparaty:

• Actisept – krem na skórę i błony śluzowe oparty na powidonie jodowanym (składnikiem aktywnym jest stopniowo uwalniany wolny jod);
• wodny roztwór fioletu krystalicznego do pędzlowania zmian;
• Aperisan – antyseptyczny, ściągający i łagodzący żel z wyciągiem z szałwii, który można stosować przez długi czas także u dzieci, kobiet w ciąży, podczas adaptacji do protez stomatologicznych;
• Orofar Max – tabletki do ssania działające antyseptycznie i przeciwbólowo (zawierają lidokainę);
• Daktarin Oral Gel;
• preparaty na receptę z nystatyną – polecane szczególnie w odprotezowym zapaleniu śluzówki jamy ustnej.

UŻYWANIE PROTEZ, IMPLANTÓW, APARATÓW ORTODONTYCZNYCH – CZY MOŻNA STOSOWAĆ ŚRODKI DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO?

Użytkownicy aparatów ortodontycznych, protez i implantów często są narażeni na powstanie różnych zapaleń i uszkodzeń śluzówki jamy ustnej. Zwiększa się też u nich ryzyko rozwoju chorób przyzębia i niebezpiecznych zmian o charakterze nowotworowym, będących wynikiem stałego drażnienia tkanek w jednym miejscu. Z tego powodu środki działające miejscowo w jamie ustnej są szczególnie polecane – w ramach prewencji, leczenia istniejących stanów zapalnych, do likwidacji dyskomfortu wynikającego z noszenia protez czy aparatów oraz w okresie adaptacyjnym po założeniu aparatu czy uzupełnienia stomatologicznego.

Przykładowe preparaty:

• Mucosit – żel z naturalnymi wyciągami ziołowymi oraz olejkami eterycznymi i alantoiną, polecany w leczeniu podrażnień spowodowanych aparatem oraz odleżyn po protezach; do użytku także po zabiegach chirurgicznych i po implantowaniu;
• Protefix Protect – dla noszących protezy i aparaty, który koi, goi i działa ochronnie;
• Vilcacora – spray z wyciągami z tymianku, vilkakory i propolisu na bazie alkoholu do codziennej pielęgnacji i łagodzenia podrażnień;
• Larimax T – aerozol z olejkiem z nagietka i rokitnika, koi podrażnienia śluzówki i przyspiesza gojenie ranek; mogą go stosować dzieci od 2 r.ż.;
• Solcoseryl – pasta regenerująca z hydrolizatem z krwi cielęcej na rany i podrażnienia śluzówki;
• Gengigel – przyspieszający gojenie żel z kwasem hialuronowym także dla dzieci, kobiet w ciąży i diabetyków;
• Fluormex – żel dla dorosłych i dzieci od 5 r.ż. do mineralizacji szkliwa przez wcieranie wacikiem lub szczotkowanie. Polecany szczególnie noszącym aparaty ortodontyczne, szyny, klamry.

ZABIEGI STOMATOLOGICZNE I CHIRURGICZNE W JAMIE USTN EJ – KIEDY I PO JAKIE PREPARATY WARTO SIĘGNĄĆ?

Po środki działające miejscowo można sięgać przed i po zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej. Zawsze jednak najpierw ich użycie należy skonsultować ze stomatologiem prowadzącym leczenie. Można je stosować przed zabiegiem i po nim – bezpośrednio lub dopiero po jakimś czasie. Preparaty te działają antyseptycznie, przeciwbólowo, zmniejszają obrzęki i przyspieszają gojenie się ran.

Przykładowe preparaty:

• Galena Nipas – wkładka dozębodołowa o działaniu antyseptycznym i przeciwbólowym, stosowana przy powikłaniach po zabiegach ekstrakcji, po otarciu ropni, dłutowaniu;
• Protaminum sulfuricum – żel, który zalecić może tylko dentysta do pędzlowania dziąseł i okolic przyszyjkowych;
• Alfa Piana – pianka do stosowania szczególnie w pierwszych 2-3 dniach po ekstrakcji i zabiegach stomatologicznych; zabezpiecza przed wypłukiwaniem skrzepu, daje ochronę przy zranieniu tkanek i działa ochronnie;
• Curasept ADS 050 – antyseptyczny spray z chlorheksydyną, stymuluje procesy gojenia po zabiegach.

NIEŚWIEŻY ODDECH (HALITOZA) – JAKI PREPARAT DZIAŁAJĄCY MIEJSCOWO WARTO ZASTOSOWAĆ?

W celu odświeżenia oddechu najlepiej zastosować środek, który nie tylko zatuszuje nieprzyjemną woń z jamy ustnej, ale także zneutralizuje lotne związki siarkowe, które powodują nieprzyjemny oddech. Idealnie sprawdzą się tu preparaty w aerozolu oraz tabletki do ssania.

Przykładowe preparaty:

• Argol Essenza Balsamica – mieszanina naturalnych olejków eterycznych w kieszonkowym sprayu do stosowania od 6 r.ż.;
• Beauty Formulas Cool Mint – spray do częstego stosowania o intensywnie miętowym smaku;
• seria AIR-LIFT – kapsułki konferencyjne do połykania, spray, guma do żucia;
• GUM Butler HaliControl – z naturalnymi aromatami, neutralizatorami lotnych związków siarki i ekstraktem z zielonej kawy;
• Splat Pro-Whiter Intensive – pianka wielofunkcyjna do odświeżania oddechu oraz do wybielania zębów, która może okazjonalnie zastąpić pastę od zębów; nakłada się ją do jamy ustnej, rozprowadza przez kilka sekund po tkankach i wypluwa.

SUCHOŚĆ JAMY USTNEJ – CZYM PRZYWRÓCIĆ NAWILŻENIE TKANEK?

Właściwe nawilżenie tkanek jamy ustnej jest podstawą zdrowia tego obszaru ciała. Aby zwiększyć wilgotność śluzówki lub zabezpieczyć ją przed wysychaniem, stosuje się preparaty zastępujące naturalną ślinę, powlekające śluzówkę cienkim ochronnym filmem magazynującym wilgoć i przeciwdziałającym ucieczce wody z komórek.

Przykładowe preparaty:

• Mucinox – tzw. sztuczna ślina, aerozol na bazie naturalnej mucyny, głównego składnika śliny i śluzów;
• Glosal – aerozol tylko na naturalnych składnikach z wyciągiem z krasnorostu, polecany niezależnie od przyczyny suchości i dla każdego; nawilża, koi, działa przeciwzapalnie i bakteriobójczo;
• Salorhin z gliceryną, pantenolem, allantoiną i olejkiem z drzewa herbacianego, dzięki którym nawilża, łagodzi i leczy stany zapalne oraz działa antyseptycznie;
• Miramle – spray zawierający 8 olejków eterycznych, które nawilżają, leczą i koją, przeznaczony dla dzieci od 2 r.ż.;
• Tonimer – aerozol o przedłużonym działaniu z wyciągiem z krasnorostów, chitozanem i olejkiem z drzewa herbacianego, który silnie nawilża, tonizuje, odkaża; do stosowania przez długi czas;
• GC Dry Mouth Gel – seria żeli w 4-ech smakach utrzymujących pH jamy ustnej na bezpiecznym poziomie, co zapobiega demineralizacji szkliwa;
• seria Xerostom: kapsułki nawilżające błonę śluzową, dentystyczna guma do żucia, żel zastępujący ślinę, spray nawilżający;
• GUM Butler bioXtra – żel i spray na suchość w jamie ustnej.

NADWRAŻLIWOŚĆ ZĘBÓW – KTÓRY PREPARAT STOSOWANY MIEJSCOWO JEST NAJSKUTECZNIEJSZY?

Przy nadwrażliwości zębiny skuteczne są żele rozsmarowywane na szkliwie oraz spraye, ponieważ środek farmaceutyczny można równomiernie nanieść na powierzchnię zębów, docierając jednocześnie do trudno dostępnych zakamarków. Idealnie, jeśli preparat utrzymuje się na powierzchni szkliwa przez klika godzin.

Przykładowe preparaty:

• Sensigel – żel ze związkami potasu i fluoru, nakłada się go na szkliwo po każdym szczotkowaniu i nie płucze jamy ustnej;
• SensiKin Intensive Spray oraz Intensive Gel – stosowane przy ostrej nadwrażliwości zębów i przy silnej bolesności okolic przyszyjkowych; mogą być używane po zabiegach stomatologicznych lub periodontologicznych oraz w leczeniu ortodontycznym; nie zawierają alkoholu; od 12 r. ż.
• Apa Care&Repair – żel do remineralizacji zębów, tzw. płynne szkliwo, które nakłada się na zęby po ich wyszczotkowaniu lub umieszcza preparat w szynie, którą zakłada się na zęby; środek bezpieczny dla kobiet w ciąży, stosowany także podczas leczenia kserostomii i po zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej;
• Biorepair – kuracja w paście remineralizująca szkliwo i zmniejszająca nadwrażliwość zębów; preparat umieszczany jest w szynie i zakładany na zęby najczęściej na noc;
• Opalescence Ultra EZ – żel znoszący nadwrażliwość dostępny w wygodnej do zaaplikowania formie: w strzykawce; umieszcza się go w nakładce i mocuje na określony przez stomatologa czas na zębach;
• Relief ACP Refill Kit – żel znoszący nadwrażliwość natychmiast i na dług czas przez zablokowanie receptorów bólowych i zamknięcie otwartych ujść kanalików zębinowych.

OPRYSZCZKA WARGOWA – KTÓRE PREPARATY WARTO STOSOWAĆ?

W leczeniu opryszczki sięgamy po środki o właściwościach przeciwwirusowych, łagodzących dyskomfort i bolesność oraz przyspieszających regenerację tkanek.

Przykładowe preparaty:

• Sonol – poręczny roll-on z przeciwwirusowym i przeciwzapalnym kwasem acetylosalicylowym, chłodzącym mentolem i antyseptycznym olejkiem tymolowym;
• Tonisan H – żel z kwasem krzemowym;
• Erazaban – krem chroniący zdrowe komórki przed wirusem opryszczki;
• Lips Help – maść i sztyft z melisą, cynkiem i witaminami z grupy B;
• Zovirax i Zovirax Duo – kremy z (odpowiednio): acyklowirem oraz acyklowirem i hydrokortyzonem.