Mechaniczne urazy zębów

Do najczęstszych urazów mechanicznych zębów możemy zaliczyć m.in.

•    Upadek (podczas jazdy rowerem, wchodząc lub schodząc ze schodów etc.)
•    Uderzenie (pięścią, łokciem, twardym przedmiotem etc.)
•    Kontuzja sportowa
•    Wypadek komunikacyjny

Najczęściej urazy zębów występują u dzieci i młodzieży, lecz także zdarzają się osobom dorosłym. Rozgraniczając występujące urazy zębów według płci częściej przytrafiają się one chłopcom tudzież mężczyznom aniżeli dziewczynkom/kobietom.

Klasyfikacja urazowych uszkodzeń zębów oraz stosowane metody leczenia.

• Złamanie korony

1. w obrębie szkliwa
2. w obrębie szkliwa i zębiny
3. w obrębie miazgi

Złamanie korony zęba w obrębie szkliwa jest jednym z łagodniejszych urazów, gdyż wymaga ono przeważnie wygładzenia ostrych brzegów zniszczonego szkliwa i miejscowego zastosowania związków fluoru (reminalizacja preparatami fluorkowymi). Z kolei uraz ten występujący w obrębie zębiny powinien być jak najszybciej pokryty twardniejącym wodorotlenkiem wapniowym Ca(OH)₂, który zabezpiecza się kompozytem podczas rekonstrukcji zęba (miazga nie jest widoczna).

W przypadku, kiedy w wyniku urazu miazga jest widoczna zalecane jest leczenie kanałowe lub częściowe usunięcie miazgi (osoby dorosłe). U dzieci zwykle stosuje się Mineral Trioxide Aggregate, którym „przykrywana” jest odsłonięta miazga lub tak jak w przypadku urazów zębiny Ca(OH)₂.

• Złamanie korzenia

Złamanie korzenia zęba dzieli się na pionowe, skośne i poprzeczne.

Pionowe złamanie korzenia to uraz występujący stosunkowo rzadko, który dotyczy w głównej mierze zębów leczonych endodontyczne. Niestety w takich przypadkach jedynym wyjściem jest usunięcie zęba.  Skośne złamanie jak nietrudno się domyślić zwykle obejmuje zarówno korzeń jak i koronę zęba i najczęściej tak jak i przy złamaniu pionowym ząb taki kwalifikuje się do usunięcia.

Ostatnie złamanie korzenia – poprzeczne (środkowa i/lub wierzchołkowa część) z reguły rokuje dobrze, a ząb można uratować poprzez uruchomienie go na okres czasu ok. 4 miesięcy, aczkolwiek przez kolejny rok czasu należy systematycznie nadzorować stan zęba (stan miazgi) a w przypadku wystąpienia martwicy miazgi przeprowadzić leczenie kanałowe.

• Zwichnięcie zęba (częściowe i całkowite)

Zwichnięcia zębów w przeważającej części występują w przypadku zębów przednich. Dzielimy je na:

1. wstrząs zęba
2. podwichnięcie
3. zwichnięcie boczne
4. wtłoczenie
5. wysunięcie
6. wybicie (zwichnięcie całkowite)

Postępowanie w w/w przypadkach jest zróżnicowane i z reguły lekarz stomatolog ustala czy niezbędne będzie leczenie zachowawcze (kontrola miazgi uszkodzonego zęba), ortodontyczne umiejscowienie zęba czy też stabilizacja zęba (zastosowanie szyny).

Barańska-Gachowska M., Postek-Stefańska L., Adamczyk-Lemieszewska B.: Pourazowe uszkodzenia zębów w materiale Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM. Czas. Stomatol. 1991
Michał Jegier, Aneta Smalc, Anna Jegier: Wybrane Zagadnienia Stomatologiczne w Medycynie Sportowej rozdział XVI (Medycyna Sportowa)
http://www.czytelniamedyczna.pl
Miesięcznik Czasopismo Stomatologiczne Tom LVIII styczeń 2005 r.
http://www.colgate.pl
Miesięcznik Twój Przegląd Stomatologiczny październik 2008 r.