Piękny uśmiech w ciąży receptą na zdrowie przyszłej mamy i dziecka

Szanowna przyszła Mamo, czy wiesz, że:

• chore zęby lub przyzębie mogą doprowadzić do przedwczesnego porodu, urodzenia dziecka z niską masą ciała a nawet do poronienia[i]? Dzieci urodzone przedwcześnie lub mające niską masę urodzeniową narażone są na większe ryzyko przedwczesnej śmierci, zaburzenia neurorozwojowe, behawioralne oraz poznawcze[ii];
• możesz nie mieć pojęcia o tym, że twoje zęby, dziąsła lub przyzębie są chore – pomimo że nie dają żadnych dokuczliwych lub niepokojących objawów;
• choroby przyzębia mogą doprowadzić nawet do stanu przedrzucawkowego (zatrucia ciążowego, gestozy)[iii],[iv];
• wykonanie panoramicznego zdjęcia RTG zębów przed ciążą może okazać się najtańszym i najskuteczniejszym sposobem zapobiegającym poronieniu i powikłaniom przebiegu ciąży oraz rozwoju płodu?

Choroby zębów i przyzębia – niebezpieczne dla ciąży i niemowląt

Dzięki wynikom wielu badań wiemy, że choroby przyzębia u kobiet ciężarnych zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia poronienia, porodu przedwczesnego i/lub urodzenia dziecka z niską masą ciała. Naukowcy z Uniwersytetu w Chile dowiedli ponadto, że chore przyzębie negatywnie wpływa na czas trwania ciąży i rozwój płodu niezależnie od innych czynników ryzyka[v]. W tym samym badaniu wykazano, że jeśli u kobiety poprzednie ciąże przebiegały pod znakiem zagrożeń wynikających z chorób przyzębia, to w kolejnych ciążach rosło prawdopodobieństwo porodów przedwczesnych i niskiej masy urodzeniowej dziecka. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że choroby przyzębia zostały umieszczone przez amerykańskich badaczy na liście istotnych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego w odniesieniu do ciężarnych z państw rozwiniętych – Polska również należy do grona tych krajów[vi]. Wniosek z tego nasuwa się sam: aby rodzice mogli doczekać się potomka silnego, zdrowego i urodzonego o czasie, przyszła mama powinna mieć zdrowe zęby i przyzębie.

Tanie, bezcenne zdjęcie RTG zębów

Czy rzeczywiście jama ustna kandydatki na mamę jest zdrowa, można przekonać się tylko w jeden sposób: wykonując zdjęcie pantomograficzne.

Wykonanie pantomogramu zleci dentysta lub lekarz prowadzący – na wieść o tym, że planujesz ciążę. Zdjęcie to kosztuje niewiele, a w ostatecznym rozrachunku może okazać się badaniem bezcennym – bo mającym znaczący wpływ na donoszenie ciąży i urodzenie silnego dziecka.

Bardzo ważne: zdjęcie RTG zębów należy wykonać ZANIM zajdziesz w ciążę. W ciąży – o ile nie ma po temu koniecznych wskazań – nie wykonuje się zdjęć rentgenowskich. Wynika to z troski o rozwijające się dziecko. Wprawdzie gabinety stomatologiczne wyposażone są w nowoczesny sprzęt emitujący bardzo małe dawki promieniowania rentgenowskiego, ale lekarze dążą do eliminacji wszelkich czynników mogących negatywnie wpłynąć na rozwój płodu.

Korzyści z wykonania RTG zębów przed ciążą

• Zdjęcie dostarcza klarownej, jednoznacznej informacji o stanie zdrowia jamy ustnej kobiety planującej powiększenie rodziny, w tym o: kondycji uzębienia i przyzębia, toczących się stanach zapalnych w tkankach miękkich i twardych układu stomatognatycznego, sukcesie lub niepowodzeniu leczenia endodontycznego. Co istotne: pantomogram dostarcza informacji o stanach zapalnych toczących się w głębi tkanek, a więc takich, o których istnieniu nie ma pojęcia kobieta planująca zostać matką i które są niewidoczne podczas wzrokowej oceny jamy ustnej dokonywanej w czasie badania kontrolnego w dentysty. Miejsca te mogą być potencjalnymi ogniskami zakażenia odzębowego szerzącego się na odległe nawet narządy i mogącego stanowić zagrożenie dla ciąży. Rozsiew patogennych bakterii żyjących w ogniskach zapalnych w przyzębiu lub w zębach z próchnicą może nastąpić wskutek zranienia dziąseł, do czego może dojść w prozaicznych sytuacjach: podczas gryzienia chrupiącej skórki dobrze wypieczonego chleba czy w czasie oczyszczania przestrzeni międzyzębowych wykałaczką lub nitką dentystyczną. Do krwiobiegu mogą też dostać się drobnoustroje niszczące ukryte głęboko w przyzębiu tkanki okołowierzchołkowe. Choć niektóre przyczyny sprzyjające rozprzestrzenieniu się drobnoustrojów patogennych wydają się banalne, są źródłem zakażeń, których konsekwencją może być nawet poronienie.
• W oparciu o panoramiczne zdjęcie RTG jamy ustnej można precyzyjnie zaplanować leczenie stomatologiczne na czas, który przyszła mama przeznacza na przygotowania do poczęcia dziecka. Dzięki temu ciążę można rozpocząć z całkowicie zdrowymi zębami. Można też – w oparciu o pantomogram sprzed ciąży – prowadzić leczenie zębów już po poczęciu. Dotyczy to również leczenia endodontycznego i periodontologicznego. Naukowcy z Uniwersytetów w Alabamie i w Pensylwanii wykazali, że leczenie kanałowe prowadzone u kobiet z chorobami przyzębia w czasie ciąży zmniejszało ryzyko porodu przedwczesnego. Jest to terapia na tyle skuteczna, że jej wyników nie poprawia podawanie ciężarnej dodatkowo leków bakteriobójczych[vii].
• Otrzymasz potwierdzenie od stomatologa (wpis do karty ciąży) o przeprowadzonym badaniu jamy ustnej i o braku ognisk zapalnych. Dzięki temu zyskujesz gwarancję, że w razie konieczności skorzystania z pomocy medycznej przyjmie cię każdy szpital. Szpital może bowiem odmówić przyjęcia bez zaświadczenia stomatologicznego i niektóre placówki konsekwentnie korzystają z tego przepisu.
• Pantomogram może dostarczyć wskazówek do postawienia trafnej diagnozy w sytuacji niejednoznacznej lub niespotykanej. Specjaliści ginekolodzy badają z obowiązku wiele spraw mogących mieć wpływ na przebieg ciąży i rozwój dziecka np. narażenie na toksoplazmozę. Tymczasem meritum może leżeć w chorym uzębieniu lub w przyzębiu.

Leczenie w ciąży w oparciu o zdjęcie RTG zębów sprzed ciąży

Dzięki nowoczesnym metodom leczenia oraz znieczuleniom kobieta może obecnie leczyć zęby także w ciąży: skutecznie i bezboleśnie – w oparciu o pantomogram sprzed ciąży; i dzięki zastosowaniu bezpiecznych dla matki i płodu znieczuleń. Jest to bardzo ważne dla pań, które przed poczęciem nie zdążyły wyleczyć próchnicy lub ukończyć leczenia kanałowego czy periodontologicznego, oraz dla pań, które dopiero dzięki zdjęciu RTG dowiedziały się, że mają zęby niedoleczone lub leczone źle, a w ciążę zaszły, zanim podjęły leczenie.

Jeżeli więc planujesz ciążę, dla bezpieczeństwa twojego przyszłego dziecka i własnego, realizację tego zamierzenia zacznij od wizyty u dwóch specjalistów: ginekologa i dentysty, oraz od wykonania panoramicznego zdjęcia RTG zębów. Prawdopodobnie wizytę u dentysty przed zajściem w ciążę zasugeruje również twój ginekolog – ponieważ doskonale wie, że zdrowie jamy ustnej przyszłej mamy jest ważne dla prawidłowego przebiegu ciąży i jej utrzymania aż do momentu porodu we właściwym czasie.

[i]https://www.nature.com/articles/4811620

[ii]http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa062249#t=article

[iii]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12576243?dopt=Abstract

[iv]http://journals.lww.com/obstetricanesthesia/Citation/2008/12000/Maternal_Infection_and_Risk_of_Preeclampsia_.7.aspx

[v]http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/002203450208100113

[vi]http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673608600744

[vii]http://www.joponline.org/doi/abs/10.1902/jop.2003.74.8.1214