Wybicie zęba (zwichnięcie całkowite zęba) charakteryzuje się całkowitą utratą łączności zęba z zębodołem. Klinicznie i radiologicznie stwierdza się pusty zębodół.

Postępowanie bezpośrednio po wybiciu zęba.

Preferuje się natychmiastowe wprowadzenie zęba do zębodołu w miejscu wypadku. Jeżeli ząb jest zanieczyszczony, należy go wcześniej wypłukać pod bieżącą, zimną wodą.
W przypadku, gdy nie jest możliwa natychmiastowa replantacja, wskazane jest, aby do tego czasu ząb był przechowywany w ślinie w przedsionku jamy ustnej, w mleku lub specjalnym płynie transportowym dostępnym na rynku.
W obu przypadkach pacjent powinien zgłosić się następnie do gabinetu stomatologicznego w celu dalszego leczenia.

Postępowanie w gabinecie stomatologicznym
Leczenie wybitych zębów stałych zależy od:
– czasu przebywania zęba poza zębodołem
– środowiska, w którym był przechowywany
– wieku pacjenta

1.    Jeżeli ząb przebywał poza zębodołem nie dłużej niż 2 godz. i był przechowywany w środowisku fizjologicznym lub bezpośrednio po wypadku został wprowadzony do zębodołu, wykonuje się natychmiastową replantację.
Przebieg zabiegu:
•    dokładne opłukanie powierzchni zęba solą fizjologiczną
•    wypłukanie skrzepu z zębodołu (solą fizjologiczną)
•    replantacja zęba
•    unieruchomienie zęba za pomocą szyny półsztywnej na okres 7-10 dni
a)    w zębach z zakończonym rozwojem wierzchołka korzenia przed zdjęciem szyny przeprowadzamy leczenie endodontyczne (w okresie 7-10 dni)
b)    w zębach z niezakończonym rozwojem wierzchołka korzenia oczekujemy na rewaskularyzację miazgi ( po 2-3 tygodniach wykonujemy kontrolne zdjęcie rtg, w przypadku widocznej resorpcji korzenia lub procesu zapalnego – usuwamy miazgę i rozpoczynamy apeksyfikację)
•    osłona antybiotykowa
•    profilaktyka przeciwtężcowa (jeśli jest wskazana)

Więcej

Nawet najlepsze umiejętności najlepszego lekarza stomatologa na nic się nie zdadzą, jeśli nie dysponuje on gabinetem wyposażonym w choćby podstawowy sprzęt. Pacjenta trzeba przede wszystkim wygodnie posadzić (lub położyć) na fotelu. Niezbędne są także narzędzia i materiały do diagnozowania i leczenia.

Wyposażenie i organizacja poradni uzależniona jest od rodzaju jej działalności uwzględniając przy tym wymogi ergonomii, zasady BHP i względy estetyczne.

Całość wyposażenia można podzielić na podstawowe, specjalistyczne i pomocnicze.

Dmuchawka wodno-powietrzna to urządzenie dostarczające wodę, sprężone powietrze i ich mieszaninę do pola operacyjnego. Może być nazywana strzykawką trójfunkcyjną. Udoskonaloną wersją jest strzykawka sześciofunkcyjna, podgrzewająca wodę i powietrze. Dmuchawka może też posiadać źródło światła, co stanowi duże udogodnienie dla lekarza.

Ssak usuwa wodę, ślinę i resztki materiałów z pola operacyjnego. Może służyć także do odciągania tkanek. Jest niezastąpiony przy zabiegach wymagających intensywnego chłodzenia wodą. Operowany przez wyszkoloną asystę stanowi ogromną pomoc dla stomatologa.

Ślinociąg składa się z przewodów wyprowadzających i wymiennej plastikowej końcówki. Można go dogiąć haczykowato tak, że spoczywa w najgłębszym miejscu jamy ustnej. Służy do odciągania wody i śliny, ale nie jest tak wydajny jak ssak.

Więcej

Niepodważalny i bezsprzeczny jest związek pomiędzy składem, jakością i częstością spożywanych produktów żywnościowych a stanem uzębienia. Ochronę dla zęba przed działającymi miejscowo w jamie ustnej pokarmami stanowi niewątpliwie pokład szkliwa, lecz jest to tylko ochrona krótkotrwała, gdyż po pewnym czasie i ta bariera staje się podatna na wpływy destrukcyjne.

Największe znaczenia w przyczynianiu się do rozwoju zmian próchnicowych przypisuje się węglowodanom. Stanowią one aż 70% spożywanych pokarmów, gdyż są nośnikiem dużych zapasów energii niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ich kariogenność polega na tym, iż są one podstawą metabolizmu bakterii. Rozkładane dają kwasy, a te z kolei powodują demineralizację, czyli odwapnienie szkliwa.

Za najbardziej kriogenny z cukrów uważa się dwucukier-SACHAROZĘ. Jest spożywana najczęściej i w największych ilościach. Występuje powszechnie w wielu produktach spożywczych, chętnie spożywanych w szczególności przez dzieci, np. w :

• SŁODYCZACH (cukierkach, ciastkach, deserach, napojach, dżemach);
• OWOCACH, zarówno w świeżych, jak i w suszonych;
• PRODUKTACH MLECZNYCH, PŁATKACH ŚNIADANIOWYCH;
• niektórych PRODUKTACH MIĘSNYCH I RYBNYCH;
• jako dodatek do SOSÓW SAŁATKOWYCH, KECZUPU, MUSZTARDY i in. .

Sacharoza jest rozkładana w jamie ustnej pod wpływem enzymu amylazy ślinowej na cukry proste: glukozę i fruktozę. To właśnie one podlegają fermentacji bakteryjnej, czyli glikolizie i w ten sposób zapoczątkowują proces próchnicowy. Zwiększa także lepkość płytki ułatwiając drobnoustrojom lepszą adherencję do powierzchni zębów. 
Rozpatrując ich próchnicotwórczość należy wziąć pod uwagę nie tyle ich ilość i jakość, ale co ważniejsze częstość spożywania. Uznaję się za dużo bardziej bezpieczne spożycie tej samej ilości słodyczy jednorazowo niż w mniejszych porcjach a szczególnie między posiłkami. Wynika to z faktu, że im dłuższy kontakt cukru z płytką, tym próchnicotwórczość wzrasta. Zatem oczywistym staję się wpływ czasu usuwania węglowodanów z jamy ustnej. Poszczególne produkty wykazują się zróżnicowanym czasem usuwania, oraz różnym stężeniem początkowym w jamie ustnej. I tak np. :

– cukry z owoców, warzyw i napojów- 5 minut
– cukry zawarte w słodyczach np. czekoladzie, twardych cukierkach- 15 do 20 minut
– chleb lub krakersy- skrócenie czasu ( energiczne żucie -> zwiększenie wydzielania śliny -> przyspieszenie neutralizacji kwasów)

Więcej

Fluor, to pierwiastek z grupy fluorowców cechujący się bardzo dużą reaktywnością, stąd nie występuje on w stanie naturalnym w postaci elementarnej.

Dlatego też terminy fluor i fluorki można używać zamiennie.
Mechanizmy jakie opisują wzajemne reagowanie pomiędzy jonami fluoru a twardymi tkankami zębów charakteryzują się wielokierunkowością i są to np. :
• Fluor obecny w ślinie lub płynie tkankowym może modyfikować hydroksyapatyty szkliwa i poprzez odłączenie jonów wodorotlenowych tworzyć fluoroapatyty. Szkliwo posiadające te struktury ulega wzmocnieniu oraz wykazuje się większą opornością na działanie kwasów produkowanych przez bakterie próchnicotwórcze płytki nazębnej. Te specyficzne właściwości biorą się z faktu, iż fluoroapatyty wykazują lepszą krystaliczność oraz mniejszą rozpuszczalność w kwasach niż naturalnie występujące hydroksyapatyty.
• Kolejna możliwość profilaktycznego działania fluoru to remineralizacja, czyli inaczej mówiąc ponowna mineralizacja szkliwa. To właśnie ta właściwość fluoru wydaje się mieć największe znaczenie w profilaktyce przeciwpróchnicowej. Jednak istnieje jeden warunek, aby mechanizm ten był możliwy, a mianowicie stała podaż niewielkiej ilości fluoru. Warunek ten jest spełniony najlepiej poprzez warstwę fluorku wapnia na powierzchni szkliwa, o grubości w granicach 1,5-2,0 µm. Uwalnia ona w sposób powolny, ale ciągły jony fluorkowe przez co wpływa hamująco na demineralizację, a aktywująco na remineralizację drobnych ubytków szkliwa.
• Oprócz funkcji wzmacniających i reperujących strukturę szkliwa, fluor posiada także właściwości bakteriostatyczne. Wnika on poprzez błonę komórkowa bakterii do jej wnętrza w postaci kwasu fluorowodorowego( HF ),po czym dysocjuje i uwalnia jony fluorkowe. Skutkiem jest : -hamowanie enzymu enolazy, odgrywającej rolę w przemianie
węglowodanów ;
-blokowanie transportu glukozy do wnętrza komórki bakteryjnej ;
-dzięki blokowaniu enzymów ważnych dla prawidłowego funkcjonowania
bakterii prowadzi do zahamowania wzrostu płytki nazębnej, a poprzez to
również do spadku jej kriogenności.

Więcej

Lakowanie i lakierowanie zębów jest bardzo często utożsamiane przez pacjentów, jako ten sam zabieg. W praktyce jest zupełnie inaczej. Otóż głównym celem lakowania zębów jest zabezpieczenie bruzd, z kolei zabieg lakierowania jest istotnym elementem profilaktyki fluorowej – wzmacnia szkliwo. Kolejną istotną różnicą jest częstotliwość wykonywania obu zabiegów.

Lakowanie wykonuje się raz na kilka lat i dotyczy to zębów trzonowych i przedtrzonowych. Lakierowanie obejmuje wszystkie zęby i powinno być potarzane, co sześć miesięcy. Aby uwidocznić jeszcze bardziej różnice obu zabiegów warto nadmienić, że lakowanie dotyczy głównie dzieci, a lakierowanie także osób dorosłych.

LAKOWANIE 

Zabieg polegający na zabezpieczeniu bruzd w zębach lakiem szczelinowym. Lakowanie powinno się odbywać po około 4-5 miesiącach od wyrżnięcia zęba stałego, co wyraźnie zmniejszy ryzyko wystąpienia próchnicy (ok. 90%). Lakuje się również zęby mleczne, niemniej istotne jest, aby były one całkowicie zdrowe, bowiem rozwinięta próchnica wyklucza przeprowadzenie zabiegu.  Najbardziej zagrożone próchnicą są zęby przedtrzonowe i trzonowe, w szczególności szóstki. Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej i zębów prowadzi do szybkiego rozwoju próchnicy nawet we wczesnym okresie – w kilka miesięcy po wyrżnięciu zębów. Zabieg lakowania jest całkowicie bezbolesny. Stomatolog oczyszcza zdrowy ząb ze wszystkich osadów wodą utlenioną, osusza, nakłada lak w zagłębienia bruzd i szczelin poczym naświetla lampą polimeryzacyjną. Wszelkie czynności wykonywane są bez udziału śliny pacjenta. Najczęściej stosowanymi są laki szczelinowe (BIS-GMA), które utwardzane są poprzez naświetlanie lampą polimeryzacyjną, lub laki chemicznie. Ponadto stomatolodzy stosują również cementy szklano-jonomerowe oraz uszczelniacze na bazie materiałów złożonych.

Więcej

Coraz więcej ludzi w Polsce decyduje się na zastosowanie aparatów ortodontycznych. Pozwalają one na korekcję wad uzębienia (np. krzywego zgryzu). Nie jest to efekt żadnej mody i nie robi się tego, aby ładnie wyglądać. Jest to bardzo ważne dla zdrowia zębów. Jak wiadomo efektem nieleczenia krzywego zgryzu może być przedwczesne wypadanie zębów (nawet w bardzo młodym wieku) lub ścieranie szkliwa, co sprzyja powstawaniu różnego rodzaju chorób zębów oraz jamy ustnej.

Aby dopasować aparat ortodontyczny do uzębienia pacjenta, należy najpierw stworzyć formę (tzw. wycisk), na podstawie której taki aparat powstanie. Do tego celu niezbędne są masy wyciskowe. Są to różnego rodzaju materiały, które służą do wykonywania wycisków. Służą one również do dopasowywania protez. Masa taka w stanie plastyczności daje się ukształtować dzięki tlenkom. Po uzyskaniu sztywności lub elastyczności, masy te zachowują nadany im kształt. Dzięki tym właściwościom tworzone są wyciski. Utrata plastyczności tych mas jest wywołana obniżeniem temperatury lub reakcjami chemicznymi.

Istnieje bardzo wiele rodzajów mas wyciskowych oraz dużo kryteriów ich podziału. Najpopularniejszym jest podział mas wyciskowych według Wajsa.

I. MASY WYCISKOWE SZTYWNE

a) gips
b) masy Stentsa
c) pasty tlenkowo – cynkowo – eugenolowe
d) woski wyciskowe
e) masy wyciskowe na podłożu z tworzyw sztucznych
f) gutaperka

II. MASY ELASTYCZNE 

a) masy alginatowe
b) masy wyciskowe na podłożu z agaru
c) elastyczne masy wyciskowe (elastomery silikonowe, polisulfidowe, polieterowe).

Więcej

Wyróżniamy 20 zębów mlecznych i 32 zęby stałe, które wyrastają między 6-12 rokiem życia, niemniej należy nadmienić, iż najdalej położone zęby stałe wyrzynają się nawet kilka lat później. Zęby dzielą się na siekacze, kły, przedtrzonowe i trzonowe.

Korona i korzeń to cały ząb

Jak zbudowany jest ząb? korona (corona dentis) + korzeń (radix dentis). Korona znajduje się w jamie ustnej i jest widoczną częścią zęba. W kościach szczęk „ulokowane” są korzenie, z kolei pomiędzy nimi znajdują się szyjki zębowe (cervix), a na samym dole korzeni, wierzchołki (apel dentis). Zęby zbudowane są z tkanek: szkliwa, czyli najtwardszej tkanki w ludzkim organizmie, zębiny stanowiącej główną część zębów, oraz cementu pokrywającego korzenie. Miazga jest tkanką miękką wypełniającą jamę zęba, która dzieli się na miazgę koronową i korzeniową.

Szkliwo

W ponad 96% zbudowane jest z minerału, hydroksylapatytu – resztę stanowi fluoroapatyt i woda. Pokrywa z zewnątrz koronę zęba, a od korzenia oddziela go szyjka zębowa. Kiedy następuje końcowy proces wyrzynania się zęba, szkliwo pokryte jest oszkliwiem, niemniej warstwa ta bardzo szybko ulega zniszczeniu na skutek żucia pokarmów. Szkliwo stanowi swoistą tarczę ochronną, która ma na celu uniemożliwienie wniknięciu bakterii – jednak jego wytrzymałość jest ograniczona. Przy nieprawidłowej higienie jamy ustnej i zębów, a także w przypadku wystrzegania się wizyt w gabinetach stomatologicznych, szkliwo ulega zniszczeniu, a bakterie przenikają w głąb zęba.

Więcej

Leczenie stomatologiczne w czasie trwania ciąży – informacje ogólne

Stan zdrowia zębów kobiety ciężarnej może mieć istotny wpływ zarówno na przebieg ciąży jak i na stan zdrowia dziecka tuż po urodzeniu. Dane szacunkowe podają, iż niespełna 20% przedwczesnych porodów ma ścisły związek z fatalnym stanem w obrębie jamy ustnej i zębów. Ponadto niska waga noworodków jest również skutkiem problemów związanych z chorobami przyzębia oraz zachodzącymi podczas trwania ciąży stanami zapalnymi jamy ustnej. Aby uchronić nienarodzone maleństwo przed jakimikolwiek wadami niezbędna jest profilaktyka, oraz wyleczenie wszelkich ubytków przed zajściem w ciąże (o ile jest to możliwe). Należy wiedzieć również, iż w pierwszym trymestrze ciąży większość kobiet cierpi z powodu nawracających nudności (wymiotów), które doprowadzają do uszkodzenia szkliwa i nasilają rozrost istniejących już ubytków próchnicowych.

Kobiety w ciąży często skarżą się na wszelkiego rodzaju bóle zębów, jak również zauważają, że ubytki próchnicowe ulegają powiększeniu. Dzieje się to za sprawą zaniedbań prawidłowej higieny jak również częstego podjadania np. słodyczy, lub innych pokarmów bogatych w węglowodany.

Zapalenie dziąseł: W okresie ciąży wiele kobiet boryka się z zapaleniem dziąseł – na całe szczęście jest to zjawisko przemijające. Ciążowe zapalenie dziąseł dotyka kobiety najczęściej w drugim trymestrze i może trwać aż do dziewiątego miesiąca – objawy mogą nasilać się wraz z każdym kolejnym tygodniem, zanikać lub też utrzymywać się w niezmienionym stanie. Schorzenie ustępuje najczęściej przed porodem lub też w niedługim czasie po rozwiązaniu.

Więcej

Po zabiegu paradontalnym należy przestrzegać kilku rad w czasie czyszczenia zębów i pilnie przestrzegać zaleceń paradontologa. 

Szczotkowanie zębówElementy związane z zabiegiem powinny być czyszczone tylko po stronie korony szczególnie zwracając uwagę na to, by nie dotykać zdrowiejącego dziąsła, aż do usunięcia szwów, chyba że zaleca się inaczej. Natomiast inne zęby mogą być szczotkowane normalnie. W przypadku odczuwania nadwrażliwości według zaleceń lekarza należy używać pasty do zębów Plakontrol. Najodpowiedniejszą szczoteczką jest szczoteczka miękka typu Butler. Użycie płynu do płukania jamy ustnejZalecanym płynem do płukania jest płyn” Plakontrol 15”, który ma skuteczne działanie dezynfekujące. Podczas zabiegu trzeba płukać usta trzy razy dziennie, przez 15 sekund i nie należy rozcieńczać wodą płynu do płukania. Ostatnie płukanie powinno być wykonane przed udaniem się na nocny spoczynek, aby działanie chlorexydyny było skuteczniejsze. Po zabiegu przewiduje się użycie płynu Dentosan 2.9 przez minutę raz dziennie przez tydzień w miesiącu.

Więcej

Dużo mówi się o profilaktyce fluorem. Są zwolennicy i przeciwnicy fluoru. Przeprowadzono badanie ilustrujące dobroczynny wpływ tej substancji na zęby.

Test obrazuje w jaki sposób prawidłowe użycie fluoru może chronić zęby przed próchnicą.Dlaczego fluor chroni zęby? Otóż fluor tworzy na zębach ochronny film przeciwko kwaśnym substancjo. W celu udowodnienia tego wykonano test jajkowy. Skorupka jajka może być porównywana do szkliwa zębów. Nakłada się na nią żel fluorowy i pozostawia na cztery minuty. Potem się usuwa całkowicie, jajko zostaje pogrążone przez 20 minut w szklance pełnej octu. W praktyce symuluje się ząb (jajko) chroniony fluorem zanurzonym w ustach w kwaśnym środowisku (ocet). Kwas atakuje skorupkę jajka. Widać pęcherzyki. Po 20 minutach wyjmuje się z kwasu jajko i dokładnie myje pod bieżącą wodą. Naciskając lekko palcami na skorupkę zauważa się wgłębienia w miejscach nie zabezpieczonych fluorowym żelem.Test demonstruje, że prawidłowe użycie fluoru może chronić nasze zęby.