Piękny uśmiech i zdrowy wygląd były zawsze postrzegane jako domena ludzi sukcesu, obecnie coraz większy nacisk jest kładziony na prezencję. Nacisk na zdrowy wygląd i tryb życia skutkuje większym zainteresowaniem usługami z zakresu stomatologii estetycznej i ortodoncji. Ta ostatnia dziedzina jest przez wiele osób postrzegana jedynie jako droga uzyskania ładniejszego uśmiechu, tymczasem leczenie ortodontyczne to nie tylko poprawa estetyki. Poprawa ustawienia zębów pozwala na zmniejszenie ryzyka zapadalności na próchnicę, choroby przyzębia, zwyrodnienia stawów skroniowo-żuchwowych oraz ograniczenie występowania bólów głowy, które pojawiają się często u osób z wadami zgryzu w wyniku nadmiernego napięcia mięśni. Przywrócenie prawidłowego zgryzu pozwala również na ograniczenie ryzyka nieprawidłowego ścierania zębów, do jakiego dochodzi u pacjentów, którzy posiadają wady.

Ustawienie i stan zębów może wpływać na proporcje twarzy, powodując jej asymetrię oraz istotnie wpływać na wymowę, co nie jest bez znaczenia nie tylko patrząc z perspektywy estetyki, ale również pracy w większości profesji. Stan uzębienia może znacząco wpływać na samoocenę, co odbija się na życiu prywatnym i zawodowym. Wiele osób, u których występują liczne wady w ustawieniu zębów wstydzi się uśmiechać i mówić swobodnie, przez co są oni dość często negatywnie odbierani przez środowisko. Brak pewności siebie spowodowany nieestetycznym wyglądem i ustawieniem zębów często mocno odbija się na samopoczuciu.
U osób, które utraciły część uzębienia leczenie ortodontyczne może być przeprowadzane jako część leczenia wstępnego przygotowującego do rehabilitacji protetycznej. Umożliwia to poprawę warunków gryzowych oraz uzyskanie bardziej korzystnych ustawień zębów filarowych. Leczenie ortodontyczne może być również przeprowadzane jako przygotowanie do leczenia implantologicznego, zwłaszcza u osób, u których luka powstała przy usunięciu zęba uległa ścieśnieniu na tyle, że nie zapewnia wystarczająco dużo miejsca do wprowadzenia wszczepu zębowego.
Wiek, do jakiego można stosować leczenie ortodontyczne nie jest określony, chociaż lepsze wyniki są zazwyczaj osiągane w krótszym czasie u dzieci i nastolatków. Mimo to leczenie u osób dorosłych może być również prowadzone z zadowalającymi efektami, dlatego nie warto z niego rezygnować, kierując się stereotypami. Najpewniejsze informacje o leczeniu i wskazaniach do niego można uzyskać bezpośrednio u lekarza, dlatego zalecana jest konsultacja. Przed rozpoczęciem leczenia zawsze przeprowadzane jest badanie oraz rozmowa, na której omawiane są poszczególne rodzaje proponowanego leczenia oraz orientacyjny czas jego trwania. Przeprowadzenie konsultacji ortodontycznej nie jest jednoznaczne z decyzją o rozpoczęciu leczenia, ale warto przynajmniej zorientować się, jakie korzyści może dać terapia w danym przypadku. W przypadku występowania wskazań do leczenia decyzję o jego podjęciu można przecież podjąć w jakiś czas później. Więcej

Licówki wykonywane są głównie dla poprawy estetyki zębów, z punktu widzenia protetyki są one częściowymi koronami wargowymi. Licówki zwykle wykonywane są z porcelany. Istnieją także licówki wykonywane z tworzyw sztucznych, jednak nie zapewniają tak dobrego efektu kosmetycznego.

Licówki

Materiałami używanymi obecnie do wykonywania licówek są porcelana, cyrkon, akryl, kompozyty. Ceramiczne licówki są praktycznie niemożliwe do odróżnienia od zębów naturalnych, oprócz doskonałej estetyki posiadają najgładsze powierzchnie ze wszystkich używanych w protetyce materiałów, co utrudnia przyleganie bakterii i wytwarzanie przez nie płytki nazębnej. Cyrkon jest uważany za najbardziej biozgodny materiał protetyczny używany w stomatologii.

Wskazania do wykonania licówek:
•    korekta kształtu zębów
•    występowanie trudnych do usunięcia przebarwień, np. po leczeniu tetracyklinami, leczeniu kanałowym lub po fluorozach
•    złamania brzegu siecznego w  wyniku urazu
•    złamania zębów stałych w młodym wieku
•    zamknięcie stem (przerw między zębami), zwłaszcza diastemy
•    niedorozwój zębów (dysplazja)
•    rozległe uszkodzenie szkliwa przez nadżerki / urazy mechaniczne
•    obecność obszernych wypełnień przyszyjkowych

Przeciwwskazania do wykonywania licówek:
•    parafunkcje układu żucia, np. zgrzytanie zębami, nawykowe zaciskanie zębów
•    niektóre zaburzenia zwarciowe
•    zbyt rozległe wypełnienia
•    skłonność do próchnicy lub obecność aktywnej próchnicy
•    zbyt krótkie zęby
•    niewystarczająca higiena jamy ustnej

Diagnostyka i plan zabiegu
Przed przystąpieniem do wykonania licówek konieczne jest wykonanie przeglądu stomatologicznego, oraz wykonanie zdjęć rentgenowskich, które wykluczą obecność próchnicy. Wskazane jest leczenie próchnicy oraz usunięcie kamienia nazębnego, jeżeli występują. Korzystne jest wykonanie fotografii przed przystąpieniem do leczenia, oraz po jego zakończeniu, co pozwala na uniknięcie ewentualnych nieporozumień, ponadto pozwala na obiektywną ocenę efektu leczenia.

Preparacja zęba pod licówkę oraz jej cementowanie
Opracowywanie zęba pod licówkę wymaga znieczulenia pacjenta oraz wykonania retrakcji dziąseł – najlepiej metodą chemomechaniczną. Kolejnym krokiem jest zebranie tkanek z powierzchni wargowej korony zęba – zwykle szlifowanie przebiega wyłącznie w obrębie szkliwa. Powierzchnię licową zęba opracowuje się z uwzględnieniem materiału, z jakiego będzie wykonana licówka, pod licówki ceramiczne zdejmowana jest warstwa tkanek o grubości 0,5 mm, w okolicy szyjki zęba szlifuje się ząb na mniejsza grubość – ok. 0,3 mm. Korzystne jest wykonanie rowków retencyjnych na powierzchni zęba. Na powierzchni przedsionkowej zębów wykonywany jest schodek dodziąsłowy typu champfer, natomiast na powierzchniach stycznych można wykonać schodek naddziąsłowy o ile nie będzie on widoczny. Końcowym etapem preparacji jest wykonanie schodka na powierzchni podniebiennej, oraz skrócenie brzegu siecznego zęba o około 1 -1,5 mm. W trakcie całego zabiegu wykorzystywane jest chłodzenie wodą, które zapobiega przegrzaniu tkanek zęba, a zwłaszcza miazgi. Po opracowaniu zęba pobierany jest wycisk masami silikonowymi, które pozwalają na bardzo dokładne odwzorowanie powierzchni. Oszlifowany ząb zabezpieczany jest uzupełnieniem tymczasowym, które zapobiega powstaniu nadwrażliwości.
Wycisk przesyłany jest do laboratorium, gdzie technik odlewa model gipsowy i wykonuje na jego podstawie licówkę. W gabinecie lekarz stomatolog ocenia wykonane uzupełnienie i nanosi ewentualne zmiany. Następnie licówka jest cementowana do opracowanego wcześniej zęba. Efekt jest oceniany w różnym świetle. Dobrze wykonana licówka jest praktycznie niemożliwa do odróżnienia od zęba naturalnego.
Więcej

Korony i mosty należą do stałych uzupełnień protetycznych, to znaczy są umieszczone trwale na uzębieniu i nie mogą być zdejmowane bez pomocy lekarza. Wszystkie stałe odbudowy protetyczne można podzielić na dwie grupy: uzupełnienia jednoczłonowe oraz wieloczłonowe. Uzupełnienia jednoczłonowe rekonstruują jeden tylko pojedynczy ząb – głównie jego koronę, natomiast przy odbudowach wieloczłonowych możliwa jest odbudowa kilku brakujących lub zniszczonych zębów leżących w sąsiedztwie poprzez umieszczenie mostu opartego na zębach ograniczających lukę. Materiałami używanymi do produkcji koron i mostów są stopy metali, ceramika (ostatnio obok porcelany używa się tlenku cyrkonu, który oprócz efektu estetycznego zapewnia także wysoką biokompatybilność), materiały kompozytowe, poliwęglany, celuloidy, szkło fluoro-apatytowe oraz akryl.

– Więcej na temat mostów – w artykule: mosty – stałe uzupełnienia protetyczne.

Ze stopów metali używane są stopy złota, stopy srebrnopalladowe, chromoniklowe, niklochromowe, stopy tytanowe jak i stal chromoniklowa. Stopy metali zapewniają odbudowom trwałość i wytrzymałość na bodźce mechaniczne działające na nie podczas żucia i innych czynności wykonywanych przez układ stomatognatyczny, natomiast nie są one polecane do wykonywania uzupełnień w obrębie zębów przednich, ponieważ nie zapewniają one wystarczającego efektu kosmetycznego, a tym samym komfortowego samopoczucia pacjenta. Dlatego też uzupełnienia wykonane z metali stosowane są w trudno widocznych miejscach. Ponadto metale mają zdolność przewodzenia prądu elektrycznego oraz ciepła, co może mieć niekorzystny wpływ na stan zdrowia osoby leczonej. Do tworzyw zapewniających wysoką estetykę wykonanej pracy protetycznej należą porcelana, materiały kompozytowe oraz akryl. Porcelana oraz kompozyty mogą być stosowane jako materiały samodzielne w tworzeniu odbudowy długoczasowej, natomiast akrylu używa się jedynie jako tworzywa do pokrycia powierzchni widocznych powierzchni pracy, aby zapewnić jej wysoką estetykę. W ostatnich latach coraz popularniejszym materiałem staje się tlenek cyrkonu, który zapewnia nie tylko odporność na czynniki mechaniczne i wysoka estetyczność pracy, ale także wysoka niekompatybilność do tkanek zęba.

Korony

Korony protetyczne są często stosowanymi odbudowami pojedynczych zniszczonych zębów, których dalsze leczenie poprzez zakładanie wypełnień nie jest możliwe. Korony klasyfikowane są ze względu na kilka cech; powszechnie stosowane podziały uwzględniają zasięg objęty przez odbudowę oraz jej objętość, stosunek korony do tkanek przyzębia, oraz materiał, z którego odbudowa została wykonana. Korony mogą być osadzane na niektórych zębach z dużymi powierzchniami wypełnień oraz na zębach po leczeniu kanałowym – dla wzmocnienia ich struktury stosowane są ćwieki z włókna szklanego.

Biorąc pod uwagę zasięg i objętość koron dzieli się je na:
•    korony częściowe, które służą do pokrycia tylko części korony klinicznej zęba
•    korony osłaniające, które stosuje się do pokrycia całej korony zęba
•    korony całkowite, czyli zęby ćwiekowe, które służą nie tylko pokryciu ale i odbudowie zrębu zniszczonego zęba.

Ze względu na położenie odbudowy względem dziąsła wyróżniamy:
•    korony poddziąsłowe, które wnikają do wnętrza kieszonki dziąsłowej
•    korony dodziąsłowe, które sięgają wyłącznie do brzegu dziąsła
•    korony naddziąsłowe, które znajdują się nad brzegiem dziąsła

Uwzględniając kształt brzegu korony od strony dziąsłowej wydzielono:
•    korony schodkowe – wymagają wykonania stopnia przy szlifowaniu korony zęba naturalnego
•    korony bezschodkowe – do których wykonanie schodka nie jest potrzebne.

Pod względem materiału, z jakiego dana odbudowa została wykonana wyróżniono:
I) korony jednolite – są wytwarzane tylko z jednego rodzaju tworzywa
•    metalowe
•    ceramiczne
•    kompozytowe
•    akrylowe
II) korony złożone (kosmetyczne) – produkowane z więcej niż jednego rodzaju tworzywa, przy czym ich widoczna strona licowana jest materiałami, które mają kolor imitujący barwę zęba naturalnego, co zapewnia wysoką estetykę, do grupy koron złożonych zaliczamy:
•    korony licowane ceramiką, np. porcelaną
•    korony licowane akrylem
•    korony licowane kompozytami

Wybór rodzaju korony zależny jest od warunków panujących w jamie ustnej pacjenta, miejsca jej umiejscowienia – dla odbudowy widocznych zębów szczególnie ważna jest estetyka, natomiast dla zębów mało widocznych wytrzymałość mechaniczna, decyzja o rodzaju korony zależna jest także od możliwości finansowych osoby leczonej. Każdy rodzaj korony wymaga odmiennego wykonania szlifowania zęba oraz zastosowania różnych materiałów mocujących.

Więcej

Kompozyty inaczej materiały kompozycyjne lub  złożone zbudowane są z fazy organicznej, nieorganicznej oraz substancji wiążącej.

Materiały kompozytowe stomatologia

Czytaj więcej o kompozytach wolnych od BPA: BPA Free u dentysta.eu

W nowoczesnej stomatologii stawia się na to, aby materiał do wypełnień spełniał szereg wymagań i pełnił podstawowe funkcje, głównie odbudowującą, ale i przywracającą funkcje i wygląd zęba. Do wymagań stawianych materiałom kompozycyjnym należą m.in.:
– posiadanie dużej adhezji do szkliwa i zębiny,
– mały objętościowo skurcz polimeryzacyjny,
– działanie profilaktyczne na okoliczne tkanki,
– estetyka (łatwość doboru barwy i odpowiedni połysk),
– niskie koszty oraz łatwość użycia materiału.

Kompozyty składają się jak już wyżej wspomniano z:
•  FAZY ORGANICZNEJ – jest to płynna żywica, najczęściej Bis-GMA; nazywana jest matrycą. Pełni funkcje spoiwa. Zawiera substancje mające właściwości inicjatorów, aktywatorów, stabilizatorów zapobiegających samoistnej polimeryzacji, inhibitorów oraz te odpowiadające za efekt kosmetyczny.
•  FAZY NIEORGANICZNEJ – będącej wypełniaczem mineralnym lub organiczno-mineralnym. Jest to kwarc, krzemionka, krzemian litowo-glinowy lub  też szkło. Decyduje o parametrach fizykochemicznych materiału.
•  SUBSTANCJI WIĄŻĄCEJ – jest to w przypadku kompozytów silan winylu. Pełni rolę łączącą matrycę z wypełniaczem.

Więcej

Proteza stomatologiczna jest to ciało obce, które uzupełnia utracone tkanki (zęby) w jamie ustnej.

Protezy szkieletowe

Proteza ma na celu odtworzenie zniszczonych i/lub utraconych zębów – przy braku uzębienia występują problemy z przeżuwaniem pokarmów jak również problemy z mową, co z kolei może prowadzić do innych zaburzeń i schorzeń (m.in. wrzody żołądka).

Braki zębowe należy uzupełniać na bieżąco np. poprzez stosowanie implantów. Jeżeli jednak braki w uzębieniu są znaczne konieczne jest zastosowanie uzupełnień protetycznych.

Wyróżniamy:

• protezy stałe, czyli wkłady, korony i mosty
• protezy ruchome, czyli nakładkowe i szkieletowe, osiadające częściowe i całkowite

Najpopularniejszym uzupełnieniem protetycznym są protezy szkieletowe, których nazwa wzięła się od ich głównego elementu konstrukcyjnego, jakim jest metal powleczony tworzywem do złudzenia przypominającym dziąsło (kolor). Wykonywane są z wosku odlewniczego za pomocą, którego modeluje się konstrukcję protezy, co pozwala uzyskać dokładny i precyzyjny wycisk.

Ów szkielet wykonany jest najczęściej z różnorodnych stopów w skład, których wchodzą m.in. chrom, kobalt, molibden, złoto, platyna lub tytan. Konstrukcja zaopatrzona jest swego rodzaju wypustkami, które przylegają tudzież opierają się na powierzchniach żujących zębów. Protezy te utrzymywane są za pomocą sprężystych klamer, które uniemożliwiają jakiekolwiek jej ruchy np. podczas jedzenia.

Więcej

Ostatnie trzy dekady były okresem przełomowym dla chirurgii stomatologicznej. Jedną z „nowości” jest osteogeneza dystrakcyjna, czyli mówiąc najprościej, odbudowa wyrostka zębodołowego tudzież odbudowa tkanki kostnej polegająca na wydłużeniu kości za pomocą osteodystraktorów.

Metoda ta została wynaleziona przez rosyjskiego naukowca Llizarowa w 1980 roku, który to opracował sposób wydłużania kości nóg. Następnie McCarthy w roku 1992 przeprowadził zabieg dystrakcji na żuchwie. Podczas wykonywania zabiegu nacięta/przecięta zostaje warstwa kości zbitej, poczym dystraktor zostaje umocowany za pomocą śrub – na końcu miejsce to zostaje pokryte tkankami. Jako, że zabieg odbywa się wewnątrz jamy ustnej niezbędne jest wprowadzenie uchwytu sterującego śrubami, którego zadaniem jest stopniowe rozkręcanie ruchomych części dystraktora. Uchwyt sterujący wprowadzany jest bezpośrednio do jamy ustnej, lub przez powłoki twarzy.

Rozciąganie odbywa się zwykle, co 24 godziny z szybkością 1mm, niemniej jednak zanim do tego dojdzie konieczny jest kilkudniowy okres, w którym następuje powolne gojenie się rany pozabiegowej. Okres rozciągania uzależniony jest przede wszystkim od rodzaju kości, aczkolwiek średni czas trwania wynosi 2 tygodnie, poczym następuje osteogeneza, czyli tworzenie pełnowartościowej kości.

Więcej

Poziom higieny jamy ustnej wśród Polaków.

Dnia 7 września 2007 roku zamieściłem w internecie ankietę stomatologiczną. W przeciągu kilku miesięcy, aż do 19 kwietnia 2008 roku, wypełniło ją około 35 000 osób. W pierwszej kolejności, z wyników usunąłem ankiety, które wypełniano z tego samego komputera (każdy unikalny numer IP mógł wypełnić ankietę tylko raz), dzięki czemu wyniki są bardziej wiarygodne. Po usunięciu ankiet wypełnianych z tego samego IP, poddałem analizie całość wyników, czyli około 30 000 ankiet.

Ankieta składa się z kilku rozdziałów: Dane ogólne, higiena, zgryz, uzębienie, wizyty u stomatologa, zdrowie i estetyka, inne sprawy. Dane przedstawione zostaną w postaci wykresów a liczba ankietowanych, którzy odpowiedzieli na dane pytanie wyrażona będzie w procentach, każdy jeden procent to około 300 osób.

Dane ogólne

W ankiecie wzięło udział 85% kobiet (niebieski kolor na wykresie) oraz 15% mężczyzn (czerwony kolor), być może dlatego iż kobiety w każdym przedziale wiekowym znacznie częściej odwiedzają swojego stomatologa. W obu przypadkach dominujący przedział wiekowy to 14-20 lat, lecz ankietę wypełniały także osoby poniżej siódmego roku życia oraz osoby starsze powyżej pięćdziesiątego roku życia. Większość ankietowanych podała swój wzrost oraz wagę mieszczącą się w krajowej średniej (tj. 161-180 centymetrów, oraz wagę 51-70 kilogramów).

Więcej

Implant zębowy jest to dodatkowy, sztuczny korzeń z czystego tytanu, który umieszcza się w w kości. Okres gojenia sie implantu to 3 do 6 miesięcy.

Po tym czasie można odbudować koronę zęba. Zdarza sie, że gdy warunki w jamie ustnej sa dobre wgajanie implantu trwa krócej. Do umieszczenia implantu trzeba wystarczajacej ilosci kości. Dostępne są pewne chirurgiczne metody, które pozwalaja odtworzyć brakujacą kość. Wstawianie implantów pozwala pacjentom mającym poważne braki w uzębieniu na rozwiązanie problemu i poprawienie samopoczucia. Za pomocą sztucznych korzeni zębowych z tytanu można wypełnić lukę po wypadniętym zębie. W dotyku wygląda i funkcjonuje jak prawdziwy ząb. Implanty zębowe zrastają się z kością szczękową i oferują sztucznej koronie zębowej podporę. Koncepcję tą rozwinął 35 lat temu szwedzki naukowiec prof. Branemark.

Więcej

Co to jest Invisalign?  System Invisalign jest nową techniką leczenia ortodontycznego, która posiada zalety wyrównywania zębów bez pogarszania estetyki tak samo jak i przy użyciu tradycyjnych aparatów.

Aparat jest praktycznie niewidzialny i może być wyjmowany. Został opracowany szczególnie dla dorosłych pacjentów z definitywnym, stałym uzębieniem, ale możliwe jest użycie nawet pośród dorastającej młodzieży, pod warunkiem posiadania drugiego zęba trzonowego (według diagnozy stomatologa). Kuracja Invisalign, rozwinięta w Stanach Zjednoczonych Ameryki polega na serii transparentnych, wyjmowanych masek będących w stanie przesuwania zębów, lekkimi postępującymi ruchami od jego stanu oryginalnego do stanu idealnego. Zabieg z  użyciem niewidzialnego aparatu jest połączeniem diagnozy, zaleceniem zabiegu ze strony ortodonty i realizacji przez laboratorium z pomocą skomputeryzowanych, graficznych technologii, transparentnych masek, specyficznych dla pacjenta.

Więcej