Większość tych, którzy unikają leczenia zębów, robi tak, ponieważ boi się dentysty, zabiegów lub bólu. Ten lęk powstaje na bazie własnych doświadczeń i wspomnień (przywoływanych z pamięci wtedy, kiedy rozsądek nakazuje podjąć leczenie zębów) oraz w oparciu o zasłyszane opowieści innych. Strach przed dentystą rodzi się zatem w umyśle – dlatego można, i trzeba, uporać się z nim samodzielnie. Jeśli nie podejmie się działań w kierunku poskromienia obawy przed leczeniem zębów, początkowo niewielki lęk może przerodzić się w monstrualnych rozmiarów fobię, która będzie skutecznie blokować działania wynikające z logicznego myślenia o konieczności zadbania o zdrowie jamy ustnej, i którą – często nieświadomie – przekazuje się swoim dzieciom.
Dentofobia jest już trudniejszym przeciwnikiem do pokonania niż zwykły strach, lecz i ją można poskromić – samodzielnie lub przy niewielkiej pomocy ze strony innych. Pomoc ta przyda się choćby po to, aby mieć w sobie budującą świadomość, że jest ktoś, kto rozumie problem strachu przed dentystą i wspiera w pokonywaniu uprzedzeń przed leczeniem zębów. Jeśli o swoim lęku przed zabiegami i przed bólem porozmawia się z kimś kompetentnym, na przykład ze stomatologiem (szczególnie wtedy, gdy latami nie odwiedzało się gabinetu), szybko okaże się, że dotychczasowe obawy należy zlikwidować. Stomatologia obecnie dysponuje nowoczesnymi metodami uśmierzania bólu i bezbolesnego aplikowania znieczulenia, a budzące dawniej grozę borowanie, dziś nie powoduje takiego dyskomfortu, ponieważ dentysta używa szybkoobrotowych, cichych i precyzyjnych narzędzi.
Bawią, uczą, rozśmieszają. Przed wizytą u dentysty warto zabawić się w „wirtualnego stomatologa” i zobaczyć jak to jest po tej drugiej stronie fotela. Internet oferuje masę gier dentystycznych, gdzie w przyjemny sposób można się zrelaksować.
Jeżeli nasze pociechy boją się iść do dentysty warto pokazać mu kilka gier internetowych online. Dziecko, zobaczy jak to jest być samemu dentystą, bawiąc się kolorowymi fachowymi narzędziami i lecząc zęby swoim ulubionym postacią z bajek i filmów.
1) Dentystka Draculary
Dentystka Draculary to gra dentystyczna dla dziewczynek. Gra posiada sześć poziomów, gdzie naprawiamy zęby nie tylko Dracularze z Monster High ( ostatnio bardzo kultowej bajki dla dziewczyn), ale i Barbie, Hannah Montanach, Justinowi Biberowi, Selenie Gomez i Cristiano Ronaldo. Zabiegi wykonujemy kolorowymi narzędziami, klikając na przyrząd myszką i przytrzymując dane narzędzie na chorym zębie. Na koniec można ozdobić zęby wszystkimi kolorami i użyć ozdób na zęby np. kwiatków czy serduszek.
Link do gry: http://gry-monsterhigh.pl/graj,61,crazy-dentist-dentystka-draculaury
2) Jedzenie dla zębów
Jest to gra edukacyjna. Uczy nasze pociechy, co powinno się jeść by mieć zdrowe zęby. Za pomocą myszki sterujemy chłopcem, który „łapie” zdrowe jedzenie. Gra ma 10 poziomów i jest w języku angielskim.
Link to gry: http://gry-dladzieci.pl/gry-dentysta-gra/jedzenie-dla-zebow_208,7389.html
3) Praca, jako dentysta
Aby rozśmieszyć dziecko przed wizytą u dentysty warto włączyć mu grę Praca, jako dentysta. Wielki szympans objadł się zbyt dużo i zaczęły go boleć zęby. Dziecko musi zapamiętać, które zęby należy wyrwać inaczej szympans ugryzie wirtualnego dentystę w rękę. Gra uczy również pamięć dziecka.
Link do gry: http://grydarmowe.eu/gra/gra-praca-jako-dentysta,4167.html
4) Barbie Dentystka
Dla fanek Barbie znaleźć możemy grę Barbie Dentystka. Z każdym wygranym poziomem odblokowuje nam się fachowy sprzęt dentystyczny. Steruje się myszką.
Link do gry: http://www.e-dressup.net/barbiedentysta.grac.html Więcej
Magazyn Stomatologiczny, 2011, XXI, 1, 76-82:
Autor: Marcin Krufczyk – Lekarz stomatolog, Zabrze | Kontakt e-mail: marcin@dentysta.eu
Badanie ankietowe, w którym wzięło udział ponad 3500 respondentów z całej Polski oraz z innych krajów, miało na celu w celu wyjaśnienie głównych przyczyn dentofobii i przybliżenie metod radzenia sobie ze stresem w gabinecie stomatologicznym i poczekalni. Poruszono w nim także takie kwestie, jak to, które znieczulenia są odbierane przez pacjentów jako najbardziej bolesne i jaką postawę powinien przyjąć lekarz, aby wyzbyć się negatywnego napięcia we wzajemnej relacji z pacjentem.
Od zarania dziejów dentysta był postrzegany jako postać negatywna, kojarząca się głównie z bólem i nieprzyjemnymi doznaniami. Ten utarty pogląd sprawia, że ludzie boją się wizyt u dentysty, a niektórzy unikają ich jak ognia. Skrajny strach powodujący ataki paniki i paraliżującą niechęć jest nazywany dentofobią (1, 2). Niechęć pacjenta na fotelu dentystycznym jest przeszkodą zarówno dla niego samego, jak i dla dentysty, a spowodowane strachem jego nadmierne pobudzenie i wrażliwość na choćby najlżejsze dotknięcie lekarza uniemożliwia wręcz leczenie. Czy jest na to sposób? Dentyści prześcigają się w stosowaniu przeróżnych metod zmniejszania napięcia w kontakcie z pacjentami. Która z tych metod jest skuteczna i czy w ogóle można się wyzbyć strachu i poczucia lęku?
Celem badania było uchwycenie podstawowych czynników wywołujących stres podczas wizyty u stomatologa, a także znalezienie złotego środka, który pozwoli na zmniejszenie napięcia w relacji dentysta – pacjent. Ponadto podjęto próbę:
• ustalenia natężenia strachu i jego wpływu na częstość wizyt u dentysty,
• wychwycenia najbardziej stresogennych zabiegów,
• przedstawienia wzorcowej postawy lekarza,
• określenia standardów wyposażenia gabinetu i poczekalni, które pozwolą na ograniczenie stresu pacjentów do minimum.
Badanie zostało przeprowadzone w formie anonimowej ankiety internetowej oraz jej drukowanego odpowiednika w celu potwierdzenia osiągniętych wyników. Ankieta była dostępna pod adresem internetowym dentofobia.1k.pl od 5 lipca do 30 września 2010 roku. Stronę z ankietą zabezpieczono w taki sposób, by jedna osoba (jeden adres IP) mogła wypełnić ją tylko raz – pozwoliło to na uzyskanie obiektywnych, wolnych od błędów, rzetelnych wyników. Oprogramowanie ankiety wymagało wypełnienia wszystkich pól przez osobę odpowiadającą przed jej ostatecznym wysłaniem i stanowiło podstawę do przeprowadzenia badania na większą skalę. W badaniu „Dentofobia – strach przed dentystą” wzięło udział 3687 osób. Ankieta osiągnęła dużą popularność dzięki wsparciu portalu dentystycznego dentysta.eu oraz kilku innych stron tematycznych. Badani, którzy reprezentowali kilka przedziałów wiekowych (tab. I), pochodzą z różnych regionów Polski (tab. II).
TABELA I. Wiek badanych
Wiek w latach | % |
7-13 14-18 19-25 26-40 41-60 ponad 60 |
2% 30% 37% 20% 11% 1% |
TABELA II. Podział badanych ze względu na miejsce zamieszkania
Województwo | % |
śląskie małopolskie wielkopolskie mazowieckie podkarpackie dolnośląskie łódzkie pomorskie kujawsko-pomorskie lubelskie zachodniopomorskie opolskie warmińsko-mazurskie podlaskie lubuskie świętokrzyskie inny kraj niż Polska |
15,43% 11,28% 9,90% 8,90% 7,84% 6,62% 5,99% 5,42% 5,29% 4,67% 4,04% 3,09% 2,93% 2,71% 2,63% 2,09% 1,17% |
Ankieta składała się z 30 pytań jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru oraz 6 pytań otwartych. Odpowiadając na nie, osoba badana mogła szczegółowo opisać dany problem. Wyniki ankiety zostały zebrane i zanalizowane w wielowymiarowych tabelach, a następnie przedstawione za pomocą wykresów.
• Co tak naprawdę jest przyczyną strachu?
Aby skutecznie walczyć z chorobami, do których niewątpliwie zalicza się dentofobia w jej zaawansowanej postaci, należy przede wszystkim poznać przyczynę strachu, którego podłoże znajduje się w przeszłości (ryc. 1).
Ryc. 1. Przyczyny strachu przed dentystą.
Około 60% pacjentów podaje – jak można się było spodziewać – ból i przykre doświadczenia w przeszłości jako przyczynę strachu przed dentystą (3). Kolejne 36% to pacjenci, którzy skarżą się na złe podejście lekarza – niespełniającego ich oczekiwań lub traktującego przedmiotowo pracę zawodową. Co piąty pacjent nie wytrzymuje swojej bezsilności podczas zabiegów. Każe to się zastanowić nad stworzeniem w gabinecie atmosfery, w której leczony ma wrażenie panowania nad sytuacją i jej kontrolowania. Chodzi tu szczególnie o cierpliwe podejście dentysty do pacjenta i zaprzestanie działań po wykonaniu przez niego umówionego znaku, np. uniesienia ręki przy nadmiernej bolesności zabiegu. Nie bez znaczenia są także opinie i historie znajomych oraz ceny zabiegów (4).
Jak przyjąć pacjenta z Niemiec i poprawnie rozliczyć się z niemiecką Kasą Chorych?
Polskie gabinety stomatologiczne skutecznie przyciągają wielu pacjentów z zagranicy; największy odsetek pacjentów spoza kraju stanowią Niemcy. Niemieckie Kasy Chorych refundują osobom płacącym składki dużą część kosztów leczenia, także stomatologicznego. Wielu obywateli Niemiec leczy się u polskich dentystów, głównie ze względu na różnice w cenie usług w Polsce i w Niemczech. Niemcy chętni korzystają z szerokiej gamy usług protetycznych oferowanych w polskich gabinetach stomatologicznych – częściowa refundacja kosztów leczenia pozwala im na wybór wysokiej jakości protez i innych uzupełnień. Pacjenci zza zachodniej granicy najchętniej decydują się na porcelanowe uzupełnienia, zwykle są to protezy i mosty.
Podczas przyjmowaniu pacjentów obcojęzycznych bardzo korzystna jest znajomość języków obcych oraz posiadanie przetłumaczonego na język obcy kwestionariusza zdrowia pacjenta. Korzystając z kwestionariusza w języku obcym mamy pewność, że pacjent świadom jest zadawanych mu pytań, dotyczących jego stanu zdrowia. Jeżeli lekarz nie ma opanowanego w wystarczającym stopniu języka obcego, który umożliwia mu porozumiewanie się z pacjentem, to wizyta powinna odbywać się w obecności tłumacza. Wynajęcie tłumacza leży już w kwestii pacjenta. Możliwość porozumienia się z pacjentem jest konieczna, aby uniknąć nieporozumień, które nierzadko prowadzą do wnoszenia pozwów sądowych. Nie należy nigdy przyjmować pacjenta zagranicznego przed wypełnieniem i podpisaniem przez niego kwestionariusza zdrowia.
Pacjenci z Niemiec rozliczają się ze swoimi Kasami Chorych na podstawie formularza planu leczenia i jego kosztorysu (Heil- und Kostenplan). Formularz ten obejmuje przegląd jamy ustnej, propozycję planu leczenia, oraz szacunkowych kosztów związanych z leczeniem. Formularz ten jest stosowany głównie przy leczeniu protetycznym. Lekarz określa stan uzębienia pacjenta oraz procedury, które należy koniecznie wykonać przed przystąpieniem do wykonania pracy protetycznej. W odpowiednich polach formularza leczenia należy wstawić symbole określone w legendzie. We wzorze druku zawarte są pola odpowiadające poszczególnym zębom, wg klasyfikacji FDI. Np. należy wpisać K – dla zębów, na których będą wykonywane korony w rubryce TP, ponieważ litera K figuruje w opisie jako korona protetyczna, a rubryka TP służy do oznaczania planowanej terapii. Pozostałe oznaczenia opisują już obecne w jamie ustnej pacjenta i zaplanowane przez stomatologa wypełnienia i uzupełnienia. Bardzo ważna przy wpisywaniu jest wielkość liter – mówi ona o tym, czy leczenie zostało już wcześniej wykonane, czy dopiero zostało zaplanowane. Ze względu na warianty podobnych do siebie symboli korzystne jest czytelne wypełnianie pól druku. Tłumaczenie planu leczenia i kosztorysu można zamówić u tłumacza – formularz ten jest stosowany już od kilku lat i nie ulega zmianie, stanowi korzystną inwestycję, ponieważ każdego roku pojawia się w polskich gabinetach dentystycznych coraz więcej takich pacjentów, zwłaszcza w okresie letnim, kiedy więcej Niemców przyjeżdża spędzić u nas urlop.
Stany zapalne przyzębia to grupa spokrewnionych, zwykle chronicznych, a rzadko agresywnych bakteryjnych schorzeń infekcyjnych. Powstają one w skutek wzajemnego oddziaływania pomiędzy bakteriami znajdującymi się w płytce nazębnej a tkankami gospodarza.
Pierwotnymi patogenami, a więc czynnikami powodującymi choroby przyzębia są bakterie płytki bakteryjnej, ale także drobnoustroje zasiedlające jamę ustną zwłaszcza: Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythensis oraz Actinobacillus actinomycetemcomitans. Obecność tych bakterii jest warunkiem zaistnienia schorzenia, jakim jest periodontitis, lecz należy podkreślić, że to tylko podstawowy czynnik patogenny, obok którego stoją inne także mające duże znaczenie w rozwoju chorób przyzębia.
Wraz z rozwojem epidemiologii, mikrobiologii i immunologii coraz bardziej dążono do poznania zależności pomiędzy obecnością mikroflory płytki bakteryjnej, mechanizmami obronnymi organizmu a powstawaniem schorzeń tkanek przyzębia.
W 1965 roku w Skandynawii przeprowadzono badania z udziałem studentów, którzy na jakiś czas zrezygnowali z mycia zębów. Po 21 dniach pojawiły się u nich stany zapalne dziąseł. Natomiast po przywróceniu właściwej higieny zapalenie minęło. Badania te przeprowadził Löe. Udowodnił on tym samym, że to płytka bakteryjna jest odpowiedzialna za powstawanie zapalenia dziąseł i że to my sami mamy duży wpływ na to czy pojawi się u nas to schorzenie czy też nie. Kolejne badania Löe i współpracownicy przeprowadzili w Sri Lance wśród robotników plantacji herbaty. Wykazały, że nie tylko brak właściwych zabiegów higienicznych przyczynia się do rozwoju chorób przyzębia, ale również czynniki obronne gospodarza, styl życia a także choroby ogólne. Badania te stały się przełomowe dla analizowania czynników ryzyka paradontopatii.
Czynniki zwiększające podatność gospodarza na pojawienie się choroby przyzębia można podzielić na:
DETERMINANTY: • Wiek • Płeć • Status społeczny • Czynnik genetyczny |
Są to czynniki, na które nie mamy wpływu.
KOFAKTORY:
• Palenie tytoniu
• Stres
• Cukrzyca
• Osteoporoza
• Choroby przebiegające z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami immunologicznymi
Czynniki te nazywane są właściwymi czynnikami ryzyka, które modyfikują odpowiedź gospodarza, przez co staje się on bardziej podatny na wystąpienie chorób przyzębia.
Stomatologia ogólna dzieci i dorosłych Endodoncja – leczenie kanałowe Leczenie chorób przyzębia Protetyka – protezy stałe, ruchome, elastyczne, ortodoncja Chirurgia stomatologiczna Implanty Znieczulenie elektroniczne Quick Sleeper Aparat RTG Pracownia protetyczna Aparaty ortodontyczne Protezy akrylowe, acetalowe, nylonowe, szkieletowe bez metalowe i metalowe, combo, zatrzaskowe Korony i mosty porcelanowe na metalu i cyrkonowe Prowizoria Wkłady koronowo-korzeniowe Prace ze złota Ekspresowa naprawa protez Fizjoterapia Masaż: leczniczy ( klasyczny ), limfatyczny, izometryczny, antystresowy, sportowy, wspomagający odchudzanie, kosmetyczny, akupresura stóp Wyciągi: dolnego i górnego odcinka kręgosłupa wykonywany za pomocą specjalnego stołu do trakcji typu „Sumer” Fizykoterapia: prądy TENS, elektrostymulacja mięśni, elektroterapia przeciwbólowa Porady: z zakresu ćwiczeń przeciwbólowych kręgosłupa, korekcji wad postawy, położnictwa, ginekologii, chorób o podłożu neurologicznym, ortopedii, profilaktyki antyodleżynowej i profilaktyki związanej z nadwagą Rodzinne Centrum Stomatologii citistom objęło opieką stomatologiczną Przedszkola z os. Tysiąclecia w zakresie profilaktyki próchnicy i chorób jamy ustnej. Program badań obejmuje dzieci przedszkolne od najmłodszych, tu proponowana jest wizyta w Przedszkolu naszego stomatologa z higienistką stomatologiczną. Wizyta jest w formie zabawy, w czasie której przekazywane są istotne wiadomości z zakresu higieny jamy ustnej, właściwego mycia zębów mlecznych i konieczności okresowych kontroli w gabinecie stomatologicznym. Dzieci średnio przedszkolne przyjmujemy już w naszym Centrum i staramy się przygotować do trudnego i długiego okresu wyżynania zębów stałych ; oraz utrwalić prawidłowe nawyki higienizacyjne. Dzieci najstarsze tzn. sześcioletnie i siedmioletnie obejmujemy wstępną diagnostyką ortodontyczną oraz edukacją zaawansowanych technik higieny z elementami prawidłowej diety. Wszystkie dzieci trafiając do naszego Centrum mają wykonane badanie diagnostyczne, oraz otrzymują książeczki profilaktyki stomatologicznej, w których są uwagi dotyczące stanu jamy ustnej oraz zabiegi konieczne do wykonania. Książeczki stanowią formę korespondencji lekarza z rodzicami. Fizjoterapia Masaż: leczniczy ( klasyczny ), limfatyczny, izometryczny, antystresowy, sportowy, wspomagający odchudzanie, kosmetyczny, akupresura stóp Wyciągi: dolnego i górnego odcinka kręgosłupa wykonywany za pomocą specjalnego stołu do trakcji typu „Sumer” Fizykoterapia: prądy TENS, elektrostymulacja mięśni, elektroterapia przeciwbólowa Porady: z zakresu ćwiczeń przeciwbólowych kręgosłupa, korekcji wad postawy, położnictwa, ginekologii, chorób o podłożu neurologicznym, ortopedii, profilaktyki antyodleżynowej i profilaktyki związanej z nadwagą Więcej
Endodoncja jest dziedziną stomatologii zajmująca się leczeniem nieodwracalnych zapaleń miazgi zęba. Leczenie endodontyczne tudzież kanałowe polega na dokładnym oczyszczeniu kanałów korzeniowych z zakażonej lub obumarłej miazgi zwanej potocznie nerwem.
Próchnica prowadzi do zakażenia miazgi. W konsekwencji rozwija się stan zapalny, który charakteryzuje się ostrym, przeszywającym bólem. Wtenczas chory przyjmuje do organizmu niezliczone ilości środków przeciwbólowych, które praktycznie w ogóle nie pomagają, lub przynoszą tylko chwilową ulgę. W konsekwencji wątroba zostaje maksymalnie obciążona, co przy częstym przyjmowaniu silnych tabletek uśmierzających ból, spowoduje z kolei dolegliwości wątrobowe. Jeżeli ból zęba jest przeszywający i żadne metody walki z bólem nie pomagają, chory zjawia się u stomatologa. Wówczas nie kieruje nim strach, ale przemożna chęć pozbycia się uporczywego bólu. Właśnie w tym miejscu z pomocą przychodzi leczenie kanałowe.
Zdarza się, że problemem są choroby tkanek okołowierzchołkowych, kiedy to ząb psuje się z drugiej strony, od korzenia. W takich przypadkach z pomocą przychodzi także leczenie endodontyczne. Należy pamiętać, że wiele zębów da się uratować, a przecież żaden implant, czy most protetyczny nie zastąpi „swoich własnych zębów”.
Leczenie kanałowe charakteryzuje się wysoką skutecznością. Ponadto jest bezpieczne, bezbolesne (znieczulenie miejscowe), ale i dosyć czasochłonne (nawet do dwóch lub więcej godzin). Dla endodonty jest to przysłowiowa bułka z masłem, niemniej jednak wymaga od niego (operatora) ponadprzeciętnych umiejętności. Całe leczenie może być wykonywane na jednej lub kilku wizytach.
1. Otwarcie komory zęba i usunięcie martwej lub żywej miazgi (znieczulenie miejscowe).
2. Pomiar długości roboczych i opracowanie kanałów– następuje wówczas całkowite usunięcie miazgi (nerwu) z kanału korzeniowego, oraz wszelkich toksyn bakteryjnych z pobliskich kanalików zębinowych.
3. Osuszenie kanałów.
4. Wypełnienie kanałów – polega na zamknięciu światła kanałów. Pozwala to uniknąć przenikaniu bakterii. Do wypełnienia kanałów (na stałe) służy popularna gutaperka.
5. Wypełnienie zęba materiałami m.in. kompozytowymi, ormocerowymi czy kompomerowymi.
Dentofobia jest jedną z fobii współczesnego świata, która jednak narodziła się najprawdopodobniej w chwili, kiedy to pierwszy człowiek skorzystał z pomocy drugiego w celu wyeliminowania tudzież pozbycia się bolącego zęba.
W głowie osoby ogarniętej tą fobią najczęściej następują skojarzenia powiązane z niemiłymi i/lub traumatycznymi sytuacjami, które albo miały swoje miejsce podczas poprzednich wizyt u stomatologa albo osoba taka zna je z opowieści. Współcześnie bolesne zabiegi stomatologiczne należą do zamierzchłej przeszłości, ponieważ każdy zabieg można wykonać w znieczuleniu miejscowym.
Bardzo ważna jest pierwsza wizyta dziecka u dentysty – jeśli lekarz zadba o to, by przebiegła ona bez bólu i w miłej atmosferze, dziecko nie będzie zagrożone dentofobią, gdyż gabinet stomatologiczny nie będzie się mu kojarzył z bólem i cierpieniem.
Trudno wyobrazić sobie pracę stomatologa bez asystentki.
Jest to figura zawodowa, której zadaniem jest pomaganie dentyście w czasie wykonywania pracy w gabinecie stomatologicznym oraz przygotowanie stanowiska pracy. Pomoc dentystyczna czynnie asystuje podczas zabiegu podając lekarzowi narzędzia i leki, przygotowując materiały do wypełnienia lub wycisków, opiekując się pacjentem. Przygotowuje także materiały do zabiegów profilaktycznych, w których może czynnie uczestniczyć.Ze względu na specyfikę jest to zawód nadający się dla kobiet. Przed rozpoczęciem zabiegów stomatologicznych asystentka stomatologa przygotowuje gabinet i stanowisko do pracy. W tym celu kompletuje znajdujący się w gabinecie sprzęt, narzędzia oraz materiały opatrunkowe. Jej zadaniem jest także dbałość o stan czystości wykorzystywanych narzędzi dentystycznych i urządzeń, które po zabiegach musi uporządkować, odkazić, wyjałowić i zdezynfekować. Asystentka pomaga dentyście prowadzić dokumentację lekarską oraz dba o organizację pracy gabinetu.
Dnia 7 września 2007 roku zamieściłem w internecie ankietę stomatologiczną. W przeciągu kilku miesięcy, aż do 19 kwietnia 2008 roku, wypełniło ją około 35 000 osób. W pierwszej kolejności, z wyników usunąłem ankiety, które wypełniano z tego samego komputera (każdy unikalny numer IP mógł wypełnić ankietę tylko raz), dzięki czemu wyniki są bardziej wiarygodne. Po usunięciu ankiet wypełnianych z tego samego IP, poddałem analizie całość wyników, czyli około 30 000 ankiet.
Ankieta składa się z kilku rozdziałów: Dane ogólne, higiena, zgryz, uzębienie, wizyty u stomatologa, zdrowie i estetyka, inne sprawy. Dane przedstawione zostaną w postaci wykresów a liczba ankietowanych, którzy odpowiedzieli na dane pytanie wyrażona będzie w procentach, każdy jeden procent to około 300 osób.
W ankiecie wzięło udział 85% kobiet (niebieski kolor na wykresie) oraz 15% mężczyzn (czerwony kolor), być może dlatego iż kobiety w każdym przedziale wiekowym znacznie częściej odwiedzają swojego stomatologa. W obu przypadkach dominujący przedział wiekowy to 14-20 lat, lecz ankietę wypełniały także osoby poniżej siódmego roku życia oraz osoby starsze powyżej pięćdziesiątego roku życia. Większość ankietowanych podała swój wzrost oraz wagę mieszczącą się w krajowej średniej (tj. 161-180 centymetrów, oraz wagę 51-70 kilogramów).