Afty są owalnymi wykwitami z żółtawym nalotem o wielkości od 1-2 mm do 2 cm średnicy. Te bolesne owrzodzenia jamy ustnej najczęściej występują na wewnętrznej stronie policzków, ale również na podniebieniu miękkim, wargach oraz brzegach i końcu języka. Pod wykwitami tudzież żółtym nalotem znajduje się nadżerka.

Na samym początku afty przybierają postać niewielkich, czerwonych plamek – dopiero po około dwóch dniach pojawia się żółto-biały nalot i ból, który w wielu przypadkach doprowadza do problemów z wymową. Podwyższona temperatura ciała i powiększone węzły chłonne również mogą towarzyszyć aftom, niemniej jednak takie sytuacje zdarzają się stosunkowo rzadko. Ból utrzymuje się nie dłużej niż 4-7 dni, poczym zanika, jednak w praktyce nie oznacza to całkowitego wyleczenia, ponieważ choroba ta może ciągnąć się wiele lat w przeciągu, których będzie wielokrotnie nawracać – może również sama ustąpić. Rodzaje aft to: afty mniejsze (przewlekle nawrotowe) i afty duże.

Afty- jak pomóc?

Przyczyny

Afty najczęściej powstają w przypadku, gdy osłabiony jest układ immunologiczny organizmu jak również przy szczotkowaniu zębów, kiedy dochodzi do zranienia jamy ustnej. Mogą je także wywołać zabiegi stomatologiczne, stres, miesiączka, niedożywienie czy przeziębienia. W przypadku aftozy nawrotowej (występująca głównie u osób dorosłych) przyczyną mogą być także uwarunkowania genetyczne – dla przykładu, kiedy oboje rodziców boryka się z aftami istnieje aż 90% prawdopodobieństwa, że dziecko również odziedziczy tą bolesną przypadłość. Uwaga! Afty występują dosyć często u osób seropozytywnych lub tych, u których został zdiagnozowany pełnoobjawowy AIDS. Niestety, przyczyny powstawania aft nie zostały do końca poznane.

Implanty Gliwice – czy możesz mieć implanty?

Więcej

Owrzodzenia w jamie ustnej najczęściej są bolesne; wyjątek stanowi rak płaskonabłonkowy, który może być niebolesny (w przypadku małego guza). Proces gojenia owrzodzeń w tej lokalizacji anatomicznej zazwyczaj trwa krótko (ze względu na dobre naczynienie tkanek). Owrzodzenie, które nie goi się w ciągu 14 dni, powinno budzić niepokój – należy traktować je jak nowotworowe (do momentu wykluczenia diagnozy). W przypadku podejrzenia zmiany złośliwej wskazana jest biopsja.

Przyczyną owrzodzeń śluzówki jamy ustnej może być uraz, zakażenie, nowotwór, choroba o podłożu immunologicznym i in. Owrzodzenia mogą mieć postać zmian pojedynczych (np. owrzodzenie urazowe), zmian mnogich oddzielnych (opryszczkopodobne afty nawracające) lub owrzodzeń mnogich rozlanych (mucositis u pacjentów onkologicznych)

Owrzodzenia pojedyncze w jamie ustnej

Afty małe i duże: afty nawracające (recurrent aphtous stomatitis; RAS) pod względem klinicznym dzieli się na: afty małe (minor), duże (major) oraz afty opryszczkopodobne (herpetiform). Afty małe i duże zaliczane są do zmian pojedynczych. Najczęściej rozpoznaje się afty małe (MiRAS) – w postaci owrzodzeń pojedynczych, ewentualnie kilku płytkich zmian występujących na błonie śluzowej o nabłonku nierogowaciejącym. Afty małe goją się na ogół w ciągu 2 tygodni, bez bliznowacenia (jeśli nie zostały powikłane nadkażeniem). Na afty duże natomiast (MaRAS) cierpi ok. 10% pacjentów chorujących na RAS. Objawy kliniczne są cięższe; zazwyczaj obserwuje się 1, czasem 2, rzadziej 3 owrzodzenia, które mogą utrzymywać się nawet przez kilka tygodni. W miejscu zmian widoczne są zbliznowacenia na błonie śluzowej.

Owrzodzenie urazowe – powstaje w wyniku działania czynników fizycznych (proteza, aparat ortodontyczny, przygryzanie policzka) lub chemicznych (najczęściej leki przeciwbólowe, np. aspiryna, umieszczane bezpośrednio na błonie śluzowej). Owrzodzenie urazowe (uraz mechaniczny) jest pojedynczym, zlokalizowanym głębokim owrzodzeniem o brzegach nieregularnych; podrażnienie chemiczne może powodować rozleglejsze zmiany powierzchowne z towarzyszącą martwicą lub wysiękiem włóknikowym. Więcej

Szacuje się, że kandydoza to choroba, która pod różnymi odmianami dotyka nawet 20% Polaków. Brak działań w kierunku jej leczenia może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedzmy się zatem jakie są objawy kandydozy oraz jak można radzić sobie z nią domowymi sposobami.

Kandydoza, czyli grzybica jamy ustnej

Kandydoza powodowana jest przez grzyby ze szczepu Candida. Są one naturalnie obecne w organizmie każdego człowieka, jednak problem pojawia się w momencie, gdy dojdzie do ich nadmiernego rozrostu.

Na kandydozę często cierpią osoby o obniżonej odporności oraz osoby zaniedbujące prawidłową higienę jamy ustnej. Często dotyka ona również pacjentów, u których stwierdzono otyłość, cukrzycę czy też braki witamin z grupy B.

Częste są przypadki, w których przerost Candida występuje jedynie w jamie ustnej, powodując grzybicę jamy ustnej. Zdarza się także, że grzyb atakuje uszy, jamę nosową czy też jelita.

Objawy kandydozy

Grzybica jamy ustnej może dawać o sobie znać poprzez następujące objawy:

• zajady,
• owrzodzenia,
• zapalenie języka,
• ból lub pieczenie błon śluzowych w jamie ustnej,
• biały nalot na języku,
• afty,
• pleśniawki.

Więcej

Proteza zębowa – o ile nie potrzebujemy jej już, zapewne będziemy potrzebowali jej w przyszłości. Warto zatem już dziś poznać zasady prawidłowej pielęgnacji protezy. Jest to o tyle ważne, że nawet powszechnie przyjęte przechowywanie protezy w szklance z wodą okazuje się złym nawykiem, który naraża nas na liczne infekcje jamy ustnej.

Codzienna pielęgnacja protezy

Dbałość o protezę zębową wyraża się przede wszystkim w jej codziennym czyszczeniu. Powinniśmy używać do tego specjalnych preparatów o działaniu antyseptycznym i bakteriobójczym oraz specjalnej szczoteczki do protez, która posiada dwie główki. Wzorowym byłoby mycie protezy przez 2 do 5 minut po każdym posiłku, jednak jeśli nie mamy takiej możliwości to starajmy się przynajmniej opłukiwać ją pod bieżącą wodą.

Czego unikać podczas czyszczenia protezy? Przede wszystkim silnych lub wybielających środków czyszczących, które mogłyby zmienić jej kolor. Z kolei ci, którzy uważają, że płukanie protezy we wrzącej wodzie pomoże w usunięciu z niej wszystkich bakterii, muszą liczyć się z ryzykiem deformacji protezy. Nie zapominajmy również o delikatności. Zbyt intensywne szorowanie czy używanie szczoteczki o twardym włosiu może prowadzić do uszkodzeń protezy. Więcej

Perły Epsteina i guzki Bochna to dwa rodzaje niegroźnych i niebolesnych, niewielkich zmian, jakie pojawiają się w jamie ustnej noworodków i niemowląt. Mylone bywają z pleśniawkami, z którymi wspólną mają tylko fokalizację w obszarze jamy ustnej. (Na zdjęciu tytułowym  – afta na wardze górnej).

Perły Epsteina i guzki Bohna a pleśniawki

Zarówno perły Epsteina, jak i guzki Bohna to drobne torbiele należące do grupy łagodnych zmian w błonie śluzowej jamy ustnej. Nie bolą, nie przeszkadzają i nie powodują dyskomfortu. Mają charakter wrodzony i przejściowy. Nie wymagają leczenia i u dzieci znikają zazwyczaj w ciągu pierwszych tygodni po urodzeniu, choć zdarza się, że pozostają w jamie ustnej nieco dłużej – na kilka miesięcy. Później znikają samoistnie – bez śladu i blizn. W przeciwieństwie do nich, pleśniawki to efekt zakażenia grzybem drożdżakowatym Candida albicans – bolą, powodują dyskomfort, przeszkadzają i trzeba je leczyć.

Ryc 1. Pleśniawki

Guzki Bohna – biało-szare zmiany w jamie ustnej

Guzki Bohna to torbiele nabłonkowe, prawdziwe dotyczące gruczołów ślinowych wytwarzających śluz. Często zlokalizowane są na policzkowych lub językowych częściach wyrostków zębodołowych a rzadko na podniebieniu. Tworzą się najczęściej na policzkowej powierzchni górnego wału dziąsłowego. Czasem można je zaobserwować także na dolnym wale dziąsłowym – ale wówczas występują również na powierzchni wału górnego. Przypadki, że guzki Bohna występują tylko na dolnym wale dziąsłowym, są pojedyncze[1]. Więcej

Afta zwana też pleśniawką to owrzodzenie śluzówki przewodu ustnego.

Jakie są rodzaje afty?

• zapalenie pleśniawkowe to najbardziej rozpowszechniona choroba przewodu ustnego. Choruje na nią ponad 20 % ludzi, począwszy od 5 roku życia i można występować przez całe życie. Prezentuje się cyklicznie a wraz z upływem lat występują nawroty.
• afta mniejsza: najbardziej rozpowszechniona. Dotyczy zarówno dzieci jak i dorosłych. Może pojawić się na ustach, na śluzówce, na podniebieniu i języku. Występuje w postaci jednego lub kilku niewielkiej ilości i mało bolesnych wrzodów.
• afta większa: kiedy afta mniejsza przekracza średnicę 5-6 cm i dochodzi nawet do jednego centymetra. Pomimo że nie jest poważną chorobą afta większa pociąga za sobą dolegliwości bólowe i inne dolegliwości
• afta opryszczkowata: dotyczy przede wszystkim kobiet i jest postacią dosyć rzadką. Występuje z jednoczesnym pojawieniem się 10- 100 małych, ale bardzo bolesnych wrzodów. Rozprzestrzeniają się na wszystkich częściach przewodu ustnego. Możliwa do wyleczenia w czasie 7-30 dni.

Więcej

Laser KaVo GENTLEray 980
Posiada bezpośredni system światłowodowy, który skupia całą energię lasera aby przenieść ją precyzyjnie do punktu zabiegowego w jamie ustnej pacjenta. Światłowód urządzenia jest regulowany co zapewnia możliwość wszechstronnych zastosowań terapeutycznych przy jednoczesnym zapewnieniu znanego lekarzom stomatologom komfortu użytkowania.
KaVo GENTLEray 980 jest łatwy do przeniesienia, dlatego też można go używać wszędzie gdzie istnieje taka potrzeba. Ma ergonomiczne uchwyty dla łatwego przenoszenia. Specjalnie zaprojektowana podstawa zapobiega przemieszczaniu się lasera podczas wykonywanego zabiegu.
Bardzo ważnym czynnikiem dla pacjenta związanym z zabiegami stomatologicznymi jest praktycznie całkowita bezbolesność zabiegu oraz znaczne skrócenie czasu zabiegu.
Jednocześnie wyjątkowo krótki czas zabiegu spowoduje, iż lekarz stomatolog będzie w tym samym czasie w stanie przyjąć więcej pacjentów podnosząc jednocześnie jakość świadczonych usług przy jednoczesnej bezbolesności zabiegu.
Przykładowe rodzaje zabiegów:
• ropnie,
• gruczolaki,
• afty,
• biopsja,
• odczulanie,
• drenaż,
• nadziąślaki,
• usuwanie miazgi,
• włókniaki,
• przewody przetoki,
• frenektomia (wędzidełko języka i wargi),
• wycięcie dziąsła,
• plastyka dziąsła,
• naczyniaki,
• hemostaza,
• opryszczka,
• przerosty,
• odsłonięcie implantu,
• nacięcia/wycięcia,
• sterylizacja kanału,
• sterylizacja kanału przy defektach okołowierzchołkowych,
• grzybice,
• wycięcie kapturka dziąsłowego,
• brodawczaki,
• odkażenie zapalenia okołoimplantowego,
• amputacja miazgi,
• poszerzanie bruzd,
• sterylizacja bruzd/parodontologia,
• plastyka przedsionka.
W zestawie:
Trzy pary okularów
Światłowód
Kątnica z zestawem końcówek
Światłowód do wybielania zębów

Wprawdzie leki mogą uratować życie lub pomóc w przywracaniu zdrowia, niemniej, dla niektórych z nich w odniesieniu do jamy ustnej lub tylko zębów prawdziwa okazuje się zasada jedno wyleczysz, innemu zaszkodzisz. To samo znajduje zastosowanie w odniesieniu do niektórych suplementów diety.

Negatywny wpływ leków i suplementów na zdrowie jamy ustnej może manifestować się na wiele różnych sposobów: od przemijających zaburzeń w funkcjonowaniu niektórych struktur jamy ustnej po ciężkie, trwałe uszkodzenia tkanek miękkich lub twardych tego obszaru. Niektóre leki mogą powodować też problemy z implantami, protezami lub wypełnieniami stomatologicznymi. Szkodzić mogą leki podawane doustnie, dożylnie lub wziewnie.

Jak leki mogą szkodzić zdrowiu jamy ustnej?

Rezultaty szkodliwego wpływ leków na zdrowie jamy ustnej mogą być rozmaite, a objawy mogą dotyczyć zewnętrznych warstw tkanek tego obszaru lub też położonych głęboko, bez jednoczesnego naruszania ich zewnętrznej warstwy.

Efekty szkodliwego wpływu leków to: Więcej

Laser KaVo GENTLEray 980
Posiada bezpośredni system światłowodowy, który skupia całą energię lasera aby przenieść ją precyzyjnie do punktu zabiegowego w jamie ustnej pacjenta. Światłowód urządzenia jest regulowany co zapewnia możliwość wszechstronnych zastosowań terapeutycznych przy jednoczesnym zapewnieniu znanego lekarzom stomatologom komfortu użytkowania.
KaVo GENTLEray 980 jest łatwy do przeniesienia, dlatego też można go używać wszędzie gdzie istnieje taka potrzeba. Ma ergonomiczne uchwyty dla łatwego przenoszenia. Specjalnie zaprojektowana podstawa zapobiega przemieszczaniu się lasera podczas wykonywanego zabiegu.
Bardzo ważnym czynnikiem dla pacjenta związanym z zabiegami stomatologicznymi jest praktycznie całkowita bezbolesność zabiegu oraz znaczne skrócenie czasu zabiegu.
Jednocześnie wyjątkowo krótki czas zabiegu spowoduje, iż lekarz stomatolog będzie w tym samym czasie w stanie przyjąć więcej pacjentów podnosząc jednocześnie jakość świadczonych usług przy jednoczesnej bezbolesności zabiegu.
Przykładowe rodzaje zabiegów:
• ropnie,
• gruczolaki,
• afty,
• biopsja,
• odczulanie,
• drenaż,
• nadziąślaki,
• usuwanie miazgi,
• włókniaki,
• przewody przetoki,
• frenektomia (wędzidełko języka i wargi),
• wycięcie dziąsła,
• plastyka dziąsła,
• naczyniaki,
• hemostaza,
• opryszczka,
• przerosty,
• odsłonięcie implantu,
• nacięcia/wycięcia,
• sterylizacja kanału,
• sterylizacja kanału przy defektach okołowierzchołkowych,
• grzybice,
• wycięcie kapturka dziąsłowego,
• brodawczaki,
• odkażenie zapalenia okołoimplantowego,
• amputacja miazgi,
• poszerzanie bruzd,
• sterylizacja bruzd/parodontologia,
• plastyka przedsionka.

Przychodzi pacjent do stomatologa, skarżąc się na dokuczliwe stany zapalne w jamie ustnej czy zesztywnienie stawów skroniowo-żuchwowych i zostaje zaskoczony sugestią, że cierpi na… schorzenie jelit, konkretnie chorobę Leśniowskiego-Crohna. Dentysta może stać się pierwszym lekarzem, który zdiagnozuje to schorzenie, ponieważ to nieswoiste zapalenie jelit, dotykające najczęściej ludzi młodych między 20. a 30. rokiem życia, może dawać objawy praktycznie w każdym odcinku przewodu pokarmowego: od jamy ustnej po odbyt. Ponadto symptomy w jamie ustnej mogą pojawić się nawet na kilka miesięcy przed wystąpieniem jelitowych objawów choroby – co notuje się u 8-29 proc. pacjentów dotkniętych chorobą Leśniowskiego-Crohna.¹

Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna wraz z wrzodziejącym zapaleniem jelita jest jednym z najczęściej występujących schorzeń jelit. Przyczyny tego schorzenia nie zostały jeszcze jednoznacznie określone, ale wskazuje się na:

• czynniki genetyczne – to główny podejrzany, ponieważ notuje się rodzinny charakter choroby, a na chromosomie 16 znaleziono geny, które warunkują podatność na wystąpienie schorzenia;
• zaburzenia w układzie odpornościowym związane głównie z jelitami – dysfunkcja ma charakter choroby immunologicznej, ponieważ powoduje wzrost aktywności limfocytów T-pomocniczych, czyli tych, które wspomagają odpowiedź odpornościową organizmu;
• zakażenie drobnoustrojami, np. Mycobacteruim paratuberculosis – według jednej z nowych teorii mikroorganizmy wykorzystują dwa fakty, które sprzyjają zakażeniu i rozwojowi choroby Leśniowskiego-Crohna: przejściowe osłabienie śluzówki jamy ustnej oraz zakłócenie zdolności do usunięcia patogennych bakterii ze ścianki jelit;
• niedobory pokarmowe będące wynikiem istnienia choroby.

Kobiety i mężczyźni są w porównywalnym stopniu podatni na rozwój schorzenia, ale amatorzy nikotynowego dymka są dwukrotnie częściej narażeni na pojawienie się choroby Leśniowskiego-Crohna niż osoby niepalące.² To istotna uwaga, ponieważ palenie tytoniu jest czynnikiem o bardzo silnym negatywnym wpływie własnym na zdrowie jamy ustnej: sprzyja powstawaniu nowotworów, wywołuje przebarwienia zębów oraz jest powodem nieświeżego oddechu.

Rozwojowi schorzenia sprzyjają także³:

• pochodzenie żydowskie lub europejskie (szczególnie mieszkańcy Skandynawii);
• życie na terenach miejskich;
• dieta uboga w warzywa i owoce, a bogata w cukier i tłuszcze nasycone;
• nadwaga lub otyłość;
• niska ekspozycja na światło słoneczne.

Więcej