Rosnące oczekiwania dotyczące estetycznych wyników leczenia wpłynęły na sposób praktykowania współczesnej stomatologii; wprowadzenie systemów adhezyjnych (systemów łączących) wyznaczyło nowe kierunki w stomatologii estetycznej. Systemy adhezyjne są rodzajem pomostu między materiałem odtwórczym i strukturą zęba; do zrozumienia istoty adhezji i łączenia materiałów estetycznych z tkankami zęba niezbędna jest znajomość składu twardych tkanek zęba.
Szkliwo, zębina i cement korzeniowy różnią się zawartością składników organicznych i nieorganicznych.
Szkliwo składa się głównie z substancji nieorganicznej (hydroksyapatyt) i wykazuje największą gęstość. Zawiera ponadto 1,5-4% wody i 0,5-3% (odsetek wagowy) związków organicznych, takich jak białka, lipidy, cytryniany, mleczany i węglowodany.
Zębina natomiast to żywa, ale mniej zmineralizowana tkanka, która zawiera (wagowo) 60-70% związków nieorganicznych. Substrat organiczny (20-30%) składa się przede wszystkim z kolagenu. Zębina zawiera też ok. 10% wody.
Szkliwo wykazuje odporność na działanie sił zgryzowych, ale jest kruche i stosunkowo łamliwe; zębina jest elastyczna, ale nieodporna na ścieranie.
Do połączenia zmineralizowanych tkanek zęba i materiału odtwórczego może dojść na skutek:
Mówi się, że piękny uśmiech to wizytówka człowieka. Nic więc dziwnego, że coraz więcej osób poddaje się przeróżnym zabiegom poprawiającym wygląd naszych zębów. Jeśli jednak powstrzymują nas przed nimi wysokie koszty, strach przed bólem lub brak czasu na wielokrotne wizyty, warto zainteresować się metodą poprawy uśmiechu, jaką jest bonding.
Bonding zębów to idealna opcja dla tych, którzy chcą poprawić estetykę swojego uzębienia w sposób jak najmniej bolesny, niekosztowny i szybki. Dzięki tej metodzie, już podczas jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym możemy:
Niestety, bonding mimo tego, iż jest nieinwazyjnym sposobem na poprawę uśmiechu, nie może zostać wykonany u każdego. Przeciwskazanie do zabiegu stanowią takie schorzenia jak próchnica, choroby przyzębia oraz bruksizm. Z niemożnością poddania się zabiegowi bondingu muszą także pogodzić się pacjenci cierpiący na wady zgryzu. Zabiegu nie poleca się również osobom często spożywającym kawę lub czerwone wino, gdyż istnieje ryzyko, że zęby po bondingu pod wpływem wspomnianych napojów będą bardziej narażone na przebarwienia. Więcej
Płytka nazębna nie jest mieszaniną drobnoustrojów osadzonych w sposób chaotyczny na powierzchni szkliwa. To biofilm, czyli przestrzenna, znakomicie zorganizowana, wielowarstwowa struktura utworzona przez wiele gatunków bakterii żyjących w jamie ustnej – tlenowych oraz beztlenowych. Tu nie ma miejsca na przypadkowe rozmieszczenie: w płytce nazębnej każdy szczep bakteryjny pełni ściśle określoną rolę i każdy z gatunków osadza się na powierzchni zębów we właściwej kolejności. Im płytka nazębna bardziej dojrzała, tym więcej w niej bakterii beztlenowych w stosunku do tlenowych. Co ciekawe, skład gatunkowy mikroflory tworzącej płytkę nazębną jest podobny u różnych osób – niezależnie od tego, czy bakterie zasiedlają jamę ustną, w której nie ma próchnicy, czy stwierdza się ubytki próchnicze lub choroby przyzębia. Zasadnicze znaczenie dla zdrowia jamy ustnej ma zatem nie tyle skład gatunkowy biofilmu przyczepionego do szkliwa, co zaburzenie równowagi w liczebności bakterii określonych gatunków płytki nazębnej. Jeśli równowaga ta zostaje zakłócona, wzrasta liczba przedstawicieli konkretnego gatunku i dochodzi do rozwoju choroby jamy ustnej. Czbofibilizującym równowagę składu bakteryjnego w płytce może być duża ilość węglowodanów w diecie, co służy aktywności bakterii próchnicy.
Jak powstaje płytka nazębna?
W płytce nazębnej wyróżnia się biofilm wczesny i późny. Oba różnią się składem gatunkowym.
Materiały do wypełnień czasowych są to materiały stosowane czasowo, przejściowo – przed założeniem materiału ostatecznego, w związku z tym stosujemy wobec nich nieco inne wymagania.
Wymagania stawiane tym materiałom to:
– Trwałość tych materiałów określa się na kilkanaście dni – do kilku tygodni.
– Powinny być łatwe w zakładaniu, ale również łatwe do usunięcia z ubytku zębowego.
– Nie powinny wpływać na wrażenia smakowe w jamie ustnej, ani też reagować na składniki pokarmowe; nie mogą też zmieniać, jakości pokarmu.
– Ważne jest też, aby były neutralne wobec leków, które stosowane są w leczeniu.
– A co najważniejsze, aby korzystnie wpływały na tkanki zęba (szczególnie na miazgę) i przyzębia.
W grupie materiałów do wypełnień czasowych znajdują się:
• Gutaperka
• Cement cynkowo-siarczany
• Cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy
• Materiały samotwardniejące :
a) chemoutwardzalne w warunkach jamy ustnej
b) światłoutwardzalne
• Cementy prowizoryczne
Kompozyty inaczej materiały kompozycyjne lub złożone zbudowane są z fazy organicznej, nieorganicznej oraz substancji wiążącej.
Czytaj więcej o kompozytach wolnych od BPA: BPA Free u dentysta.eu
W nowoczesnej stomatologii stawia się na to, aby materiał do wypełnień spełniał szereg wymagań i pełnił podstawowe funkcje, głównie odbudowującą, ale i przywracającą funkcje i wygląd zęba. Do wymagań stawianych materiałom kompozycyjnym należą m.in.:
– posiadanie dużej adhezji do szkliwa i zębiny,
– mały objętościowo skurcz polimeryzacyjny,
– działanie profilaktyczne na okoliczne tkanki,
– estetyka (łatwość doboru barwy i odpowiedni połysk),
– niskie koszty oraz łatwość użycia materiału.
Kompozyty składają się jak już wyżej wspomniano z:
• FAZY ORGANICZNEJ – jest to płynna żywica, najczęściej Bis-GMA; nazywana jest matrycą. Pełni funkcje spoiwa. Zawiera substancje mające właściwości inicjatorów, aktywatorów, stabilizatorów zapobiegających samoistnej polimeryzacji, inhibitorów oraz te odpowiadające za efekt kosmetyczny.
• FAZY NIEORGANICZNEJ – będącej wypełniaczem mineralnym lub organiczno-mineralnym. Jest to kwarc, krzemionka, krzemian litowo-glinowy lub też szkło. Decyduje o parametrach fizykochemicznych materiału.
• SUBSTANCJI WIĄŻĄCEJ – jest to w przypadku kompozytów silan winylu. Pełni rolę łączącą matrycę z wypełniaczem.